KAMICA MOCZOWA

Kamica moczowa - obecność kamieni w układzie moczowym.

Wiek: szczyt zachorowań między 20 a 30 rokiem życia.

  • Płeć: częściej u mężczyzn niż u kobiet (4:1).

PRZYCZYNY: 

1. szczawian wapnia/fosforan wapnia (65-85%):

  • nadmierne stężenie we krwi,

  • odwodnienie,

  • zwiększone wydalanie wapnia z moczem - rodzinne,

  • nadczynność przytarczyc,

  • przewlekle schorzenia jelit z zaburzeniami wchłaniania,

  • obniżone wchłanianie cytrynianów z przewodu pokarmowego,

  • nadmierna podaż doustna wit. D,

  • zasadowy odczyn moczu,

  • przewlekłe używanie wapniowych preparatów przeciw nadkwaśności,

  • dieta bogata w wapń lub szczawiany,

  • nowotwory;

2. kamienie odlewowe (-15-20%):

  • zakażenie dróg moczowych,

  • zasadowy odczyn moczu;

3. kamienie z kwasu moczowego (5%):

  • dziedziczne,

  • dna moczanowa,

  • dieta bogata w puryny,

  • kwaśny mocz , bardzo niskie pH,

  • chemioterapia przeciwnowotworowa;

4. cystyna (1-3%):

  • dziedziczna hemocystynuria

  • CZYNNIKI RYZYKA: 

  • gorący klimat ,

  • praca w gorącym otoczeniu,

  • ograniczone przyjmowanie płynów,

  • dieta z dużą zawartością szczawianów, puryn, wapnia i witamin,

  • dna moczanowa,

  • preparaty moczopędne z grupy tiazydów,

OBJAWY: 

  • zazwyczaj nagły początek,

  • ostry, obezwładniający ból od kąta żebrowo - kręgosłupowego do pachwiny, zależnie od umiejscowienia się kamienia (kolka nerkowa)

  • pacjent w stałym ruchu, nie znajduje wygodnej pozycji,

  • nudności z wymiotami lub bez wymiotów,

  • zlewne poty,

  • przyspieszona akcja serca,

  • porażenna niedrożność jelit,

  • obrona mięśniowa powłok jamy brzusznej (rzadko),

  • bolesność podczas głębokiej palpacji brzucha zazwyczaj w okolicy kąta żebrowo-kręgosłupowego,

  • kamienie dolnego odcinka - zwiększona częstość oddawania moczu, naglące parcia na mocz i bolesne oddawanie moczu,

  • gorączka (gdy współistnieje zakażenie),

  • krwiomocz,

  • ropomocz (gdy współistnieje zakażenie),

  • może być bezobjawowa, gdy kamień pozostaje w obrębie nerki.

DIAGNOSTYKA OBRAZOWA: 

  • przeglądowe zdjęcie jamy brzusznej: złogi zawierające wapń są w 80-90% uwidocznione,

  • urografia: badanie rtg układu moczowego po podaniu kontrastu,

  • USG: zależna od techniki; jeśli poprawna, to ma czułość i wrażliwość taką samą jak urografia.

TRYB LECZENIA: w 80% tylko ambulatoryjny; większość pacjentów wydali złóg w ciągu 48 h; w 20% jest wymagane leczenie szpitalne i skierowanie do urologa.

LECZENIE OGÓLNE: 

  • uspokojenie pacjenta,

  • zapewnienie odpływu moczu,

  • nawodnienie,

  • kontrola bólu - leki przeciwbólowe (Pyralgin, Dolargan), leki rozkurczowe (No-spa, Papaweryna, kroplówka lignocainowa),

  • skierować do urologa w przypadku:

    • nieustępującego bólu,

    • utrudnienia odpływu moczu,

    • wielkość złogu powyżej 6 mm,

    • zakażenia,

    • odwodnienia,

    • powiększania się złogu,

    • brak jednej nerki,

    • utrzymujący się znaczny krwiomocz,

    • ciąża,