Św. Tomasz Z Akwinu
Żył w XIIIw. Kanonizowany w 1323r.
Kościół potrzebuje doktryny podporządkowującej zjawiska społeczne i dającej teologii pierwszeństwo wśród nauk. Kościół musi docenić i zauważyć życie doczesne. Próba dostosowania myśli Arystotelesa do filozofii chrześcijańskiej. Początkowo próbowali dokonać tego dominikanie (np. Albert Wielki), pełną syntezę obu prądów myślowych przeprowadzili św. Tomasz z Akwinu.
syn hrabiego
członek zakonu dominikanów
wykładowca uniwersytecki
1567 - uznany za Doktora Kościoła
1879 - jego doktryna została uznana za oficjalną naukę Kościoła (neotomizm).
Gradualizm - świat zbudowany hierarchicznie. Każdy człowiek i stan ma swoje miejsce i obowiązki - podstawa uniwersalizmu.
Koncepcja cnót:
moralne/teologiczne (wiara, nadzieja, miłość)
naturalne (madrość, męstwo, umiarkowanie, sprawiedliwość) - b. podobną koncepcję cnót skonstruował Platon.
Państwo, obok rodziny stanowić ma podstawową społeczność naturalną. Państwo nie jest celem samym w sobie, a istnieje dla obywatela. Władza polityczna i rząd są instytucjami prawa ludzkiego. Pośrednie pochodzenie władzy od Boga. Władza pochodzi od Niego tylko w tej mierze, w jakiej jet dobra. Termin „Państwo” nie posiada tu znaczenia nowożytnego, skonstruowanego przez Macchiavellego, powiązanego z włoskim „lo stato”, angielskim „state”, czy polskim „stan”. Raczej chodzi tu o pewną zbiorowość ludzi podległych określonej władzy.
Elementy władzy (co do zasady pochodzi od Boga):
sposób nabycia (modus) - właściwe nabycie pochodzi od Boga
sposób wykorzystania władzy (usus) - jeśli zgodny jest ze sprawiedliwością, to pochodzi od Boga
(por. ze św. Augustynem, u którego wszelka władza pochodziła od Boga, a opór można było stawiać tylko biernie).
Najlepszy ustrój - monarchia.
Wyższość władzy duchownej (dusza) nad świecką (ciało). Kościół ma prawo ingerować w sprawy świeckie tylko, gdy jest to uzasadnione względami moralnymi - stąd prawo ekskomuniki władcy.
Prawo
lex - norma i miara ludzkiego postępowania
Podstawowe cechy prawa:
wynika z zasad rozumu
jest zwrócone ku dobru
jest wydawane przez powołaną do tego osobę
musi być należycie ogłoszone, aby miało moc obowiązującą
Prawo to nakaz rozumu promulgowany dla dobra powszechnego przez osobę posiadającą pieczę nad wspólnotą.
Podział prawa
lex aeterna (prawo wieczne)
lex naturalia (prawo naturalne)
lex humana (prawo ludzkie)
lex divina (pozytywne prawo boskie) - Bóg przepisami pozytywnymi przepisami szczegółowymi koryguje ludzkie prawo stanowione. Prawo to jest pewne, szczegółowe i niezawodne (np. Dekalog)
Dzieła np.:
Suma teologiczna przeciwko poganom
O władzy monarszej