DRUKARSTWO

Ok. 1440 - 1450 r. - wynalezienie ruchomych czcionek przez Jana Gutenberga

- „Biblia Gutenberga” 1455 r. - pierwsza drukowana książka

Wędrowni drukarze

`czarna sztuka'

1470 r. - pierwsza oficyna drukarska w Paryżu

efemeryczny charakter drukarstwa polskiego w XV w.

XVI w. Kraków - gniazdo „czarnej sztuki” w Polsce

Drukarnie polskie:

1. Bawarczyk Kasper Strauber 1473-1477; 4 druki; 1474 r. - kalendarz

2. S. Fiol - druki w języku cerkiewno-słowiańskim; pierwsze na świecie druki cyrylickie

3. Kasper Elyan 1475 r. Statua synodalne wrocławskie; pierwsze polskie drukowane teksty modlitw;

4) Jan Haller 1503 r. - początek stałego drukarstwa w Polsce

Czynniki rozwoju drukarstwa:

• wzmagający się ruch odrodzeniowy,

• rozwój Akademii Krakowskiej,

• polszczenie się mieszczaństwa,

• rozwój przemysłu i handlu.

• Florian Ungler:

1. 1510-1520 - współpraca z J. Hallerem

2. 1521-1536 - samodzielna działalność

3. 1531-1551 - Helena Unglerowi, wdowa po Unglerze, prowadzi oficynę

Ungler przyczynił się do ustabilizowania ortografii polskiej; wydał „Traktat ortograficzny” Zborowskiego.

6. Hieronim Wietor - wydawał dzieła Mikołaja Reja

7. Jan Januszewski - wydawał dzieła Jana Kochanowskiego

8. Szafenbergowie

1513 r. - pierwsza drukowana książka w języku polskim (u Unglera) „Raj duszny” Biernata z Lublina

Czcionki:

• antykwa,

• szwabacha (czcionka gotycka),

• fraktura,

• czcionka hebrajska.

Trudności krakowskich drukarzy:

1) rozróżnienie szeregów symbolicznie:

• s, z, c, dz

• š, ž, č,

• ś, ź, ć dź

2) oznaczanie miękkości spółgłosek:

syedzyeć

3) oznaczanie samogłosek pochylonych

4) wyróżnianie samogłosek nosowych

5) wyróżnianie głosek literowych

6) rozróżnianie grafemów l ł

Drukarze krakowscy wyprowadzili ortografię polską z zaułka.

---