Zadaniem obudowy wyrobisk korytarzowych jest:

- zachowanie kształtu i wymiarów przekroju poprzecznego wynikających z jego funkcji,

- zabezpieczenie wyrobiska od zawału przez podparcie lub spięcie już odprężonej skały,

- uchronienie ludzi od wypadków powodowanych opadami skały ze stropu i ociosów.

Ze względu na rodzaj materiału, z którego jest wykonana, obudowa może być drewniana, murowana (np. cegła, betonity, beton, spoiwa górnicze), stalowa, z two­rzyw sztucznych (np. kotwie z włókna szklanego), mieszana.

0x01 graphic

Obudowa drewniana chodnika.

1 — słupy (stojaki),

2 — stropnica,

3 — rozpory,

4 — klamry,

5 — okładzina

Najstarszą obudową prostokątną jest obudowa drewniana. Odrzwia otwarte obudowy drewnianej składają się ze stoja­ków drewnianych oraz stropnicy, wykonanych z okrąglaków drewna występującego popularnie w danym regionie (sosna, świerk, akacja itp.). Drewno jest materiałem palnym i szybko butwieje w środowisku kopalnianym. Obecnie obudowy drewniane wykonuje się rzadko.

Główne wyrobiska udostępniające (podszybia, przekopy, przecznice) oraz wyrobiska funk­cjonalne (komora MW, komora pomp itp.), których obudowa nie jest narażona na obciążenia dynamiczne, wykonuje się często w obudowie murowej z cegły, betonitów lub betonu Przez dynamiczne obciążenie obudowy rozumie się wszechstronne odkształcenia się skał ku wyrobisku, po przekroczeniu granicy plastyczności bądź wytrzymałości górotworu. W funkcji czasu wielkość jego wzrasta od 0 do pewnej wartości, zależnej od własności góro­tworu, głębokości i rodzaju obudowy. Zasadniczymi elementami obudowy murowej są:

-sklepienie, które może być półkoliste, łukowe, eliptyczne lub spłaszczone,

-ściany boczne wraz z fundamentami,

-sklepienie spągowe odwrócone.

0x01 graphic

Przykłady obudowy murowej. — sklepienie łukowe

W wyrobiskach narażonych na ciśnienie dynamiczne stosuje się najczęściej obudowę meta­lową łukową podatną ŁP Odrzwia obudowy ŁP to kształtowniki stalowe walcowane na gorąco o profilu korytkowym MD, TH, ŁK, DS lub V. Obecnie najpowszechniej stosuje się odrzwia z kształtowników typu V21, V25, V29, V36 i V44, typoszeregu A. Inne profile spotkać można w starych wyrobiskach korytarzowych. Liczba przy symbolu oznacza przybliżoną masę jednostkową kształtownika (kg/l mb) a typoszereg A charakteryzuje się tym, że proste odcinki łuków ociosowych odrzwi, wielkości większej niż 6, są prostopadłe do spągu. Odrzwia zwykłe składają się z łuków ociosowych i łuków stropnicowych połączonych na zakładkę i skręconych strzemionami . Połączenie takie nosi nazwę zamka. Łuki stropnicowe posiadają jedna­kowy promień krzywizny na całej długości. Łuki ociosowe w dolnym końcu posiadają odcinek prosty. W wyniku obciążenia górotworem i przemieszczania się konturu w kierunku wyrobiska może następować zsuwanie elementów odrzwi na złączach i zmniejszanie przekroju wyrobiska, ale kształt łukowy powinien być zachowany. Stąd nazwa obudowa łukowa podatna

0x01 graphic

Obudowa stalowa podatna z luków korytkowych,

a — obudowa chodnika,

b — sposób połączenia łuku stropnicowego z łukami ociosowymi,

1 — stojaki, 2 — stropnica (KS), 3 — strzemiona, 4 — stopa żelbetowa, 5 — okładziny, 6 — rozpory drewniane, 7 — zamek