Leki stosowane do prowadzenia znieczulenia ogólnego.

1. Anestetyki dożylne.

2. Anestetyki wziewne.

1. Anestetyki dożylne:

• szybkie wprowadzenie do znieczulenia,

• przyjemne zasypianie,

• brak wyraźnego okresu pobudzenia,

• gorsza sterowność od a. wziewnych,

Barbiturany.

• stosowane tylko krótko działające: tiopental, metoheksital,

• stosowane tylko do wprowadzenia,

• obniżają próg bólu w dawkach wprowadzających,

• działania niepożądane:

• przejściowy, zależny od dawki spadek RR,

• słabe i zmienne obniżenie oporu obwodowego,

• zmniejszenie powrotu żylnego do serca,

• odruchowe przyspieszenie AS,

• bezpośrednio (-) inotropowo,

• zmniejszenie objętości wyrzutowej,

• zwiększone zużycie O₂ przez mięsień sercowy,

• zwiększony przepływ wieńcowy,

• VES,

• depresyjnie na ośrodek oddechowy: zmniejszenie objętości oddechowej,

• kurcz oskrzeli, krtani,

• ból przy iniekcji (podrażnienie ściany naczynia),

• drżenie mięśniowe i wzrost napięcia mięśni,

• interakcje z lekami metabolizowanymi w wątrobie,

• wątroba: indukcja enzymów mikrosomalnych, wzmaganie syntezy porfiryn,

• przewód pokarmowy: zmniejszenie napięcia mięśniówki i amplitudy skurczów,

• układ moczowo-płciowy: osłabienie czynności porodowej macicy, osłabienie siły skurczów pęcherza moczowego,

• nerki: zwykle zmniejszenie perfuzji, w głębokim znieczuleniu upośledzenie czynności nerek ustępujące po zaprzestaniu ekspozycji,

• tolerancja u pacjentów uzależnionych od barbituranów,

• przeciwwskazania:

• stan astmatyczny i inne stany spastyczne oskrzeli,

• alergia na barbiturany,

• niewyrównana niewydolność krążenia,

• zawał mięśnia sercowego,

• ciężka hipowolemia lub wstrząs,

• ostra przerywana porfiria,

• porfiria mieszana.

Etomidat.

• szybko działający,

• brak kumulacji dawek,

• brak komponenty przeciwbólowej,

• słabe objawy z układu krążenia i oddechowego,

• działania niepożądane:

• mioklonie i dyskinezy po wstrzyknięciu,

• u starszych może powodować bezdech,

• przy ciągłej infuzji z opioidami - pooperacyjna depresja oddychania,

• hamuje czynność kory nadnerczy,

• ból po iniekcji,

• ruchy mimowolne,

• kaszel i czkawka,

• nie upośledza czynności nerek i wątroby,

• metabolizowany w wątrobie - hydroliza wiązania estrowego,

• wskazania:

• pacjenci z grup ryzyka okołooperacyjnego,

• pacjenci geriatryczni.

Propofol.

• szybko i krótko działający hipnotyk,

• brak komponenty przeciwbólowej,

• słabo przyspiesza AS, przy betaadrenolitykach i u pacjentów geriatrycznych - bradykardia,

• działania niepożądane:

• obniżenie ciśnienia - wyraźniejsze u starszych i z ch.n.s.,

• (-) inotropowo,

• zmniejszenie Vmin serca,

• przejściowy bezdech (1min),

• wskazania:

• indukcja znieczulenia i TIVA,

• bezpieczny u chorych z predyspozycją do hipertermii złośliwej.

Ketamina.

• może być stosowana samodzielnie do małych zabiegów chirurgicznych,

• komponenta przeciwbólowa,

• powoduje stan anestezji dysocjacyjnej, analgezję i niepamięć,

• brak klasycznych objawów znieczulenia ogólnego,

• powoduje sny o przykrej treści, halucynacje mogące prowadzić do stanu pobudzenia (+BZD),

• pobudzenie układu krążenia,

• ↑Vmin serca w niewielkim stopniu, bądź bez zmian,

• zniesienie odruchów: mrugania, rogówkowych,

• silnie wzmaga wydzielanie gruczołów ślinowych i d.d.o.,

• metabolizm wątrobowy,

• wskazania:

• mniejsze zabiegi chirurgiczne, powierzchniowe,

• zmiany opatrunków (np. przy oparzeniach),

• wstrząs, hipowolemia,

• u nie współpracujących dzieci do wprowadzenia.

Benzodiazepiny

• działanie przeciwlękowe,

• działanie przeciwdrgawkowe,

• niepamięć następcza,

• działania niepożądane:

• przejściowa lekka depresja oddychania, po skojarzeniu z opioidem możliwa silna i długotrwała depresja oddychania.

• flunitrazepam u starszych osób powoduje silna depresję oddychania,

• słabo depresyjnie na układ krążenia u pacjentów nieobciążonych, wyraźniejsze działanie w chorobach serca,

• wskazania:

• premedykacja,

• uzupełnienie innych anestetyków dożylnych,

• sedacja przy znieczuleniu miejscowym i krótkich bezbolesnych zabiegach,

• wprowadzenie do znieczulenia w grupach ryzyka,

• zapobieganie i przerywanie napadów drgawkowych,

• przeciwwskazania:

• miastenia,

• nadwrażliwość na BZD.

Opioidy.

• analgezja,

• senność, euforia, zmiana funkcji umysłowych,

• działania niepożądane:

• depresja oddychania zależna od dawki,

• sztywność mięśni, mogą wywołać napad drgawkowy typu grand mal lub stan majaczeniowy,

• tłumienie odruchu kaszlowego,

• nudności i wymioty,

• drżenie mięśniowe przy wybudzaniu,

• niewielkie objawy niepożądane z układu krążenia: bradykardia, ↓RR,

• wzmożenie napięcia mięśniówki przewodu pokarmowego (włókien okrężnych), hamowanie aktywności propulsyjnej,

• uwalnianie histaminy,

• świąd skóry,

• hamowanie uwalniania przysadkowych hormonów troficznych.

2. Anestetyki wziewne.

• przeciwwskazane w skłonności do hipertermii złośliwej.

N₂O

• analgezja,

• słaby anestetyk, używany do suplementacji znieczulenia ogólnego,

• wzmaga działanie innych anestetyków,

• bardzo źle rozpuszcza się we krwi,

• źle rozpuszcza się w mózgu i innych tkankach - ciśnienie parcjalne rośnie szybko (szybki początek działania i szybkie budzenie po zaprzestaniu podawania),

• bezpośrednio (-) inotropowo,

• pobudzenie ośrodków współczulnych w OUN,

• dyfunduje do jam ciała wypełnionych gazem.

Halotan.

• działa silnie przeciwbólowo,

• zmniejsza napięcie oskrzeli oraz perfuzję nerek,

• wolne wchłanianie i eliminacja,

• ulega częściowo biotransformacji,

• może powodować martwicę wątroby,

• działanie silnie (-) inotropowe oraz arytmogenne.

Enfluran.

• silnie zwiotczający,

• stabilna AS,

• depresja oddychania i układu krążenia,

• mioklonie i dyskinezy,

• zmniejszenie perfuzji nerek,

• u osób z nadwrażliwością może powodować martwicę wątroby,

• działanie (-) inotropowe oraz arytmogenne.

Izofluran

• silnie zwiotczający,

• nieznaczny spadek Vmin,

• zmniejszenie metabolizmu OUN,

• nieznaczna biotransformacja,

• łatwa sterowność,

• nie działa arytmogennie,

• nieprzyjemny zapach - drażni drogi oddechowe,

• silnie obniża RR oraz opór naczyniowy,

• zwolnienie AS u pacjentów bez obciążeń,

• w ch.n.s. ostrożnie - powoduje zespół podkradania.

Desfluran

• łatwa sterowność,

• trwała cząsteczka,

• najmniejsza biotransformacja,

• drażni drogi oddechowe,

• pobudza układ współczulny,

• słabe działanie (-) inotropowe,

• obniża RR oraz opór naczyniowy (ostrożnie w niewydolności serca!!!).

Sevofluran

• nie drażni dróg oddechowych,

• single breath-induction,

• minimalny wpływ na układ krążenia,

• bardzo dobra sterowność,

• sprzyja wyziębieniu,

• ulega biotransformacji - nefrotoksyczny fluor,

• reaguje z wapnem pochłaniacza (produkt nefrotoksyczny),

• pobudzenie przy wybudzaniu

• stabilność układu krążenia.

Leki stosowane do prowadzenia znieczulenia ogólnego

Strona 4 z 4