Enzymy restrykcyjne-są to endonukleazy tnące DNA w specyficznych miejscach, niezależnie od jego pochodzenia. Stały się one 1-szym narzędziem stosowanym do pocięcia całego genomu na charakterystyczne fragmenty DNA (tzw. Fragmenty restrykcyjne).W ten sposób geny lub zespoły genow stają się jednostkami fizycznie możliwymi do wyizolowania , a nie tylko informacja rozsianą w olbrzymiej ciągłości genomu. W warunkach naturalnych enzymy te występują w komórkach bakterii i sinic i pełnia tam rolę systemu obronnego. Ich zadaniem jest niszczenie obcego DNA najcześciej wirusowgo. Własny DNA nie jest niszczony gdyż nie ma w nim specyficznych rozpoznawanych przez restryktazy sekwencji zasad albo Są one zmetylowane i w ten sposób staja się niedostępne dla enzymu. Obecnie znanych jest ok. 3000 enzymów restrykcyjnych natomiast niewiele z nich ma zastosowanie Charakterystyczna cechą enzymów restrykcyjnych jest rozpoznawanie swoistych dla danego enzymu sekwencji zasad w Dna (4-8 pz).Charakterystyczna cechą rozpoznawanych sekwencji jest polindromiczność-co oznacza, że kolejność zasad w jednej nici Dna odczytywana w kierunku 5` 3` jest taka sama jak kolejność zasad w drugiej nici w kierunku 5`3`.Endonukleazy rozpoznawszy sekwencje tną Dna albo w obrębie tej sekwencji albo w pewnej odległości od niej. Ze względu na miejsce cięcia, ale tez ze względu na kofaktory i ilość podjednostek można dokonać podziału enzymów restrykcyjnych na 3 klasy.
Klasa I- najliczniejsza i najbardziej skomplikowana,3 podjednostki, aktywność metylazy. Działanie zależy od kofaktorów ATP, jony magnezu i s-adenozynometionina. Enzymy rozpoznają sekwencję łączą się z nią, ale tną w pewnej odległości -nawet 1000 pz od miejsca rozpoznawanego.
Klasa III-2 typy podjednostek. Wymagają ATP, jonów magnezu ,s-adenozynometionia nie jest niezbędna. Przecinają Dna w pewnej odległości od rozpoznanej sekwencji- ok. 25 nukleotydów.
Klasa II-najprostszy system , 1 typ podjednostki . Aktywowane jonami magnezu,nie maja aktywności metylazy. Przecinają Dna w miejscu rozpoznawanej sekwencji.
Do badań genetycznych wykorzystywana jest tylko klasa II.
Typy cięć-enzymy restrykcyjne mogą przecinać podwójną nić Dna na 2 różne sposoby:
-przecinają obie nici Dna na tej samej wysokości(naprzeciw siebie) tak że powstają zakończenia Dna z tępymi końcami, na których nie ma wolnych niesmarowanych zasad. fragmenty o tępych końcach mogą się połączyć tylko za pomocą enzymu ligazy polinukleotydowej T4.
-przecinają każdą nić Dna nie naprzeciwko siebie, ale cięcia na 2 niciach przesunięte są jedno względem drugiego o kilka zasad. Powstają w ten sposób lepkie końce, na których znajdują się niesmarowane zasady. Końce te mogą tworzyć wiązania wodorowe zgodnie z zasadą komplementarności z lepkimi końcami każdego innego fragmentu Dna powstałego powstałego wyniku działania tej samej endonukleazy.
Zastosowanie-inżynieria genetyczna umożliwiły postęp w mapowaniu genomu,nieodzowne w analizie RFLP, wykrywanie mutacji, ustalanie stopnia pokrewieństwa , ustalanie ojcostwa, kryminalistyka.
Fluorescencyjna hybrydyzacja In situ-FISH
Technika ta wykorzystuje fluorescencyjne metody detekcji sondy . Po hybrydyzacji preparat ocenia się pod mikroskopem fluorescencyjnym. Ze względu na duża rozdzielczość rozdzielczość łatwość użycia FISH wyparł radioaktywną hybrydyzacje in situ.
Wykorzystuje się 3 rodzaje sond:
-centromerowe
-malujące
-unikatowe
Etapy:
-przygotowanie preparatu chromosomowego
-denaturacja DNA chromosomowegopowstają 1-niciowe łańcuchy
- jednocześnie przygotowujemy sondę (denaturacja z wytworzeniem fragmentow jednoniciowych , znakowanie)
-hybrydyzacja In situ -nakrapiamy sondę na preparat chromosomowy
-odstawienie i tworzenie się hybryd
-po hybrydyzacji odpukanie niespecyficznie związanej sondy
-detekcja związanej sondy(metoda bezpośrednia-od razu preparat oglądany pod mikroskopem fluorescencyjnym albo jeśli znacznikiem była biotyna dodać avidynę i fluoresceinę-metoda pośrednia)
Zastosowanie
-wykrywanie aberracji chromosomowych-liczbowych i strukturalnych
-wykrywanie mikrodelecji
-identyfikacja złożonych translokacji
-diagnostyka komórek nowotworowych
OBOJNACTWO RZEKOMO MĘSKIE
Niepełna maskulinizacja narządów płciowych u płci genetycznie męskiej.
1.Hipoplazja lub brak komórek Leydiga (brak odpowiedzi na hCG i LH)
2.Wrodzony defekt enzymatyczny biosyntezy testosteronu
-niedobór enzymów (P450scc, 3-HSD, P450c17)- dotyczy nadnerczy i jąder
-niedobór enzymów (17-HSD)- dotyczy jąder
3.Nieprawidłowe działanie hormonów w tkankach docelowych
-defekt w metabolizmie testosteronu- niedobór 5- reduktazy
-niewrażliwość tkanek docelowych na androgeny- NAJCZĘŚCIEJ
Kariotyp i cech fenotypowe:
-kariotyp 46,XY
-obojnacze narządy płciowe, w całkowitym defekcie- fenotyp żeński
-brak rozwoju struktur pochodzących z przewodów Mullera (macicy i jajników)
-obecne jądra
OBOJNACTWO RZEKOMO ŻEŃSKIE
Maskulinizacja w czasie życia płodowego zewnętrznych narządów płciowych u płci genetycznie żeńskiej.
1)Płodowe źródło androgenów
-wrodzony przerost nadnerczy u płci żeńskiej- NAJCZĘŚCIEJ
-niedobór P450 aromatazy łożyskowej zaburzenie konwersji androgenów do estrogenów
2)Matczyne źródło androgenów
-guzy lub choroby jajników, nadnerczy
-leki: androgeny, progestageny
Kariotyp 46,XX
Obojnacze zewnętrzne narządy płciowe
Niewyczuwalne gonady
Zespoły mnogiej gruczolakowatości wewwydz(zespoły MEN)
MEN 1 - z.Wermera
MNE 2 - A (z.Siple'a) i B
Gen MENIN - gen kandydatów MEN 1: region 11q13 (locus D11427-D11460)
Gen MENIN o welkości 9kb
<20rz 42% pacjentów,20-30rz 85%,50rz 94%
MEN1
-nowotwór przytarczyc
-nowotwory hormonalnie czynne wysp trzuskowych (insulinoma 40%, gastrinoma 50-70%, VIPoma, rakowiak 5%)
-gruczolaki przysasdki: prolactinoma 20-40%, somatotropinoma 10-20%, corticotropinoma 5- 28%
Wskazania do bad. genet. w MEN1:
-wszyscy pacjenci z hormonalnie czynnymi guzami trzuski
-wszyscy z rakowiakiem oskrzeli/płuc
-u pacjentow <30rz z guzem zw z zesp MEN1
->50rz z pierwotna nadczynnoscia przytarczyc
Genetyczna bad przesiewowe w MEN1
-dokładna analiza mutacji genu MENIN zalecana u krewnych
-zalecany wiek 10-12rz
-poznanie miejsc i rodzaju mutacji w gen MENIN u pacjentów z MEN1 ułatwia bad przesiewowe
Kliniczne badania kontrolne MEN1
-kazdego roku: wywyiad, bad fizykalne, Ca, PTH, PRL, gastryna, GH, USG j.brzusznej
-dodatkowe biochemiczne
-co 3-5 lat: bad MRI przedniego płata przysadki, bad obrazowe trzuski (CT, MRI)
MEN2A: rak rdzeniasty tarczycy >90%, nowotwory przytarczyc 50%, Pheochromocytoma 20%, gen RET 10q12 mut kodonu 918 daje zesp MEN2B, reszta to MEN2A
MEN2B: rak rdzeniasty tarczycy 80%, Phechromocytoma 60%, Nerwiakowłókniaki skóry i bł. śluz., Marfanoidalna bud ciala, megacolon (ch.Hirshprunga u dzieci)
Rak rdzeniasty tarczycy
-postac sporadyczna 5%
-postac dziedziczna ->składowa MEN2A 15%, MEN2B 4%,postać rodzinna (FMTC)6%
Rak rdzeniasty, DNA genomowy-RET->DNA z limfocytów krwi obwod (-), DNA z guza a)rak rdzeniasty postac sporadyczna
B)rak rdzeniasty postac dziedziczna-, wzrost ryzyka u krewnych, a) v b)
a)1. bad biochem (stez kalcytoniny, test pentagastrynowy)
b)2. bad DNA z limf krwi obwod , jeżeli RET(+), bad biochem, test pentagastrynowy
Mechanizmy patogenetyczne wad wrodzonych
Deformacje
Powstają zwykle w ostatnim trymestrze ciąży pod wpływem nieprawidłowego ucisku mechanicznego rosnącego płodu.zmiany, zmiany wtórne, Przyczyny:
Matczyne: mała macica, zbyt mała miednica, macica dwurożna, guzy macicy
Płodowe: nieprawidłowe ułożenie płodu, skąpo wodzie, pierwotne choroby mięśni i zaburzenia neurologiczne, miopatia, neuropatie
Zdeformowaniu ulegają najczęściej kości, stawy i chrząstki, tkanki miękkie zazwyczaj szybko powracają do pierwotnego kształtu, toteż po urodzeniu deformacje widoczne są w postaci skręceń lub wykrzywień kości długich, ograniczenia ruchomości stawów, spłaszczenia nosa i uszu.
Dysplazje:
Są to stany których przyczyną jest nieprawidłowe różnicowanie i organizacja kom lub zaburzenia czynnoci określonej tkanki ustroju prowadzą do zmian budowy ujawniających się klinicznie. Prawie wszystkie dysplazje to choroby monogenowe, należą do nich:
Dysplazje kostne,Dysplazje entodermalne,Wrodzone defekty kolagenu,Choroby spichrzeniowe
Zmiany dysmorficzne wywołane przez dysplazje mogą być widoczne zaraz po urodzeni, ale często pojawiają się dopiero po kilku miesiącach
Przerwania
Dotyczą zmian zachodzących w strukturach, które poprzednio rozwijały się prawidłowo:
Przyczyny:Zespół pasm owodniowych - przecięcie tkanki przez pasmo pękniętej owodni,Niedokrwienie tkanek,Wylewy krwi,Zrosty obnażonych tkanek
Przerwania tkanek, które miały miejsce we wczesnym okresie ciąży goją się bez zostawienia blizn. Uszkodzenia w późniejszym okresie ciąży pozostają niezagojone do urodzenia
Malformacje:
Są wywoływane przez pierwotne zaburzenia rozwoju w okresie zarodkowym. Mechanizmy powstawiania są nieznane i dotyczą:
Zaburzeń proliferacji komórek zarodkowych
Różnicowania i migracji kom zarodkowych
Programowanej śmierci
Wzajemnego komunikowania się komórek
Niezależnie od mechanizmu tych zaburzeń rozwój tkanek lub układu jest zahamowany, opóźniony lub skierowany w niewłaściwym kierunku. Malformacje powstające we wczesnych okresach organogenezy są bardziej złożone. Malformacje mogą być spowodowane przez różne nieprawidłowości morfogenezy, najczęściej: niecałkowita, nadmierna, ektopiczna.
Chemiczne czynniki teratogenne - wybrane grupy:
1.Hormony płciowe np. dietylstilbesterol - przyjmowany w czasie ciąży - wady jąder
2.Antybiotyki a)Tetracykliny - niedorozwój szkliwa, upośledzenie wzrostu kości długich
b)Streptomycyna - uszkodzenie nerwu słuchowego
3.Doustne leki przeciwkrzepliwe-Zespół warfarynowy:
-antykoagulanty - pochodne kumaryny (warfarin, syncumar) wywołują krwawienia w tkankach i narządach płodu
-miejscowe zaburzenia w procesie chondrogenezy i wapnienia chrząstek nasadowych
-niedorozwój twarzy (krótki, szeroki, płaski nos, wady oczu, uszu, wąska czerwień wargowa, wady OUN
4.Leki przeciwdrgawkowe- leki przeciwdrgawkowe - hydratoina, trimetadion, walproat
-Zespół hydratoinowy płodu
ograniczenie zrostu wewnątrzmacicznego, małogłowie, dysmorfia twarzy: hiperteloryzm, zez, opuszczenie powiek, szerokie usta, krótki nos, krótka szyja, upośledzenie rozwoju umysłowego. Ponadto obserwuje się: wady serca, nerek, kończyn, spodziectwo, rozszczep wargi, podniebienia
Zespół trimetadionowy- wysunięta do przodu cześć twarzowa czaszki,wady gałek ocznych, brwi w kształcie litery V,upośledzenie rozwoju umysłowego. Ponadto: wady serca,szczątkowe gonady, spodziectwo
Zespół walproatowy:
wady części twarzowej czaszki, zaburzenia rozwoju cewy nerwowej
5.Leki cytostatyczne - duże wady rozwojowe różnych narządów, dysmorfia twarzy
6.Metale ciężkie - np. ołów, rtęć - niedorozwój układu nerwowego i kostnego
ZESPOŁY NIESTABILNOŚCI CHROMOSOMÓW
Xeroderma pigmentosum (aut. rec.)
-zaburzenia naprawy DNA wywołanych UV - obniżona aktywność endonukleazy
-wzrost częstości wymiany chromatyd siostrzanych, pękanie chromosomów
-nowotwory: rak skóry, czerniak złośliwy, mięsak
Wykryto 7 genów, w których zachodzi mutacja.
Objawy: 7-8 r.ż.; skóra pergaminowa, pokryta łuskami, duża wrażliwość na światło, zmiany w rogówce.
Ataxia teleangiectasia (aut. rec.)
-gen ATN (chromosom 11p) kodujący kinazę ATN
-zaburzenia naprawy uszkodzeń DNA wywołane promieniowaniem jonizującym - brak aktywności ligazy I
-pęknięcia chromosomów, translokacje
-mutacje genów, których produkty białkowe zatrzymują cykl między fazą G1 i S
-nowotwory: białaczki, chłoniaki, zmniejszona odporność
Zespół Fanconiego (aut. rec.)= anemia Fanconiego
-nadmierna wrażliwość na związki chemiczne tworzące wiązania krzyżowe DNA, defekt naprawy tych uszkodzeń
-wzmożona łamliwość chromosomów in vitro pod wpływem niektórych mutagenów np. diepoksybutan (epoksyd)
-nowotwory: białaczka szpikowa
Zespół Blooma (aut. rec.)
-pontaniczne pęknięcia DNA - m.in. brak ligazy I
-wzrost częstości SCE (10x), figury wymian czteroramienne
-nowotwory: białaczki, chłoniaki
PCR- enzymatyczna amplifikacja in vitro fragmentu genów DNA o długości od kilkudziesięciu do kilku tysięcy par zasad.
Startery - jednoniciowe oligonukleotydy (ok. 20 zasad), syntetyzowane chemicznie Sekwencja nukleotydów jest komplementarna do końców 3' obu nici wybranej sekwencji matrycowego fragmentu DNA, które ma być powielona z wielokrotnej kopii.
Amplifikacja DNA w reakcji PCR odbywa się przy udziale polimerazy DNA wyizolowanej z termofilnych bakterii np. polimeraza Tag z Thermas aquaticus jest aktywna w mieszaninie reakcyjnej o temp. 95 st.
Reakcja PCR prowadzona jest w cyklach powtarzających się 20 - 40 razy. W każdym cyklu następuje etap denaturacji cząsteczki DNA, przyłączanie starterów i syntezy nowej nici DNA. Każdy etap zachodzi w innej temperaturze i trwa ok. 15- 60 sek.
Reakcja zachodzi w próbówce umieszczonej w bloku grzejnym (termocykler), który umożliwia szybka i precyzyjna zmianę temperatury, właściwa dla poszczególnych etapów procesu PCR.
Skład mieszaniny reakcyjnej:
1.Matrycowy DNA (lub RNA)
2.Startery komplementarne do łańcucha i ograniczające długość syntetyzowanego łańcucha
3.Tri fosforany czterech deoksyrybonukleotydów (dNTP)
4.Termostabilna polimeraza Taq
5.Odpowiedni bufor
6.Jony Mg2+ - ko faktor aktywności enzymatycznej polimerazy
Objętość mieszaniny reakcyjnej wynosi 20-100ul
Etapy reakcji PCR:
1.Denaturacja matrycowego DNA w temperaturze 94C
2.Przyłączanie starterów do jednoniciowych matryc DNA w temperaturze 40-68C (im więcej par GC tym wyższa temperatura przyłączania)
3.Synteza DNA - wydłużanie starterów przy udziale polimerazy Taq w temperaturze 72C z wykorzystaniem dNTP - elongacja
Podniesienie temperatury 72C po zakończeniu elongacji do temperatury denaturacji DNA rozpoczyna kolejny cykl, proces ten może być powtarzany 25-40x. Po każdym cyklu następuje podwojenie amplifikowanego materiału. Nowo powstające produkty PCR są również matrycą do syntezy następnych.
zalety:
-Szybka do przeprowadzenia: 2,5-4h
-Klonowanie pojedynczych genów
-b. duża czułość i specyficzność metody
wady: b. duża czułość i specyficzność (przy zanieczyszczonej próbce, może to prowadzić do błędnych wyników)
zastosowania PCR:
-wykrywanie patogenów infekcyjnych: bakterii, wirusów, pasożytów
-wykrywanie zmian w genomowym DNA w chorobach genetycznych
-preimplantacja i prenatalna diagnostyka chorób genetycznych
-wykrywanie uszkodzeń DNA spowodowanych czynnikami środowiskowymi
-wykrywanie predyspozycji do chorób nowotworowych, monitorowanie i wykrywanie nowotworów
-wykrywanie polimorfizmu sekwencji DNA na potrzeby identyfikacji indywidualnej, ustalanie ojcostwa, identyfikacja sprawców przestępstw
-badania głównego systemu zgodności tkankowej w celu prawidłowego doboru dawców i biorców
Warianty reakcji PCR:
rt-PCR:
proces PCR jest poprzedzany przepisaniem sekwencji mRNA na cDNA w reakcji odwrotnej transkrypcji. Jest to technika amplifikacji genów, w której materiałem wyjściowym jest mRNA lub całkowity RNA komórki
Multiplex PCR
Wielomiejscowa reakcja PCR, umożliwia jednoczasową amplifikację kilku fragmentów DNA w mieszaninie reakcyjnej
Nested PCR
Wewnętrzna reakcja PCR: prowadzi się dwie rundy reakcji, do każdej stosuje się dwie pary primerów: zewnętrznych i wewnętrznych, tak że druga para jest umieszczona wewnętrznie w stosunku do pierwszej. Pierwsza runda to standardowe PCR prowadzona przez 15-20 cykli. Mała porcja tak otrzymanej mieszaniny reakcyjnej jest rozcieńczana i poddawana drugiej rundzie amplifikacji przez 15-20 cykli. Poprawia się dzięki temu specyficzność i czułość reakcji PCR
Real time PCR
Tzw „w czasie rzeczywistym”, po każdej replikacji (powieleniu) informuje ile jest kopii DNA
RAK JELITA GRUBEGO
10-20%wszystkich raków
Geny biorące udział w naprawie postreplikacyjnej: Hm1H1(3p21), hmsH2(2p11), hpmS2(7p22)
Funkcje genów mutatorowych (MMR)
-produkty białkowe tych genów tworzą kompleks o właściwościach reperacyjnych błędnie sparowanych zasad. Kompleks ten rozpoznaje niewłaściwe zasady przez porównanie stopnia metylacji.
Cechy HNPCC
-typ dziedziczenia: AutDom
-wczesny wiek wyst raka (obniża sie z pokolenia na pokolenie)
-czesto ulokowany po prawej stronie (kątnica poprecznica zagięcie wątrob. i śledzion.)
-czeste wyst poza okręznicą (r. n. rodnewgo, jajnika, pęchMoczow, żołądka, drógZółć, j.cienkiego)
1) U conajmniej 3 członków danej rodziny wykryto zweryfikowanego histpat RJG, przy czym jeden z pacjentów jest krewnym I st dla pozostałych dwóch, wykluczono polipowatość rodzinna
2)co najmniej 2 z tych osób to krewni I st w 2 różnych pokoleniach
3)przynajmniej u 1 sposrod tych osób zdjagnozowano RJG przed 80 rż
Gen APC:
supresorowy 5q21-q22,zbud z 21 eksonów,produkt genu złoż. z 2842 AA
funkcje-bierze udział w regulacji wielu proc w kom obejmujących podział, migrację, adhezję i różnicowanie kom (wchodzi w interakcjię z betakateniną, p34)
mutacje APC: w genie tym jest region zwiększonej częsstości występowania mutacji MCR, obejmuje kodony1055-1309. Wiekszość mutacji w regionie 5 eksonu 15. W regionie tym jest 23%mutacji germinalnych. Najczęściej są to delecje, insercje lub substytucje.
Rodzinna polpowatość gruczolakowata j.grubego:
-autDom
-podłoże genet-mutacje germinalne genu APC
-obj- liczne polipy w śluzówce j.grub
-jeden lub kilka obj pozajelit:np zmiany w siatkówce, skórne, kostne, raki wyzszych partii p.pokarm.
Często towarzyszy włókniakowatość naciekowa(kobiety częściej) jest wtedy gdy mutacje w APC 2-óch kodonów
WSKAZANIA DO DIAGNOSTYKI PRENATALNEJ:
-Ur. Dziecka ze zdiagnozowaną aberr. Chromosom.
-Nosicielstwo przez jedno lub oboje rodziców zrównoważonej aberr chromosom.
-Występ. W rodzinie chorób sprzężonych z płcią
-W rodzinie istnieje zwiększone ryzyko urodzenia dziecka z określoną chorobą metaboliczną
-Istnieje zwiększone ryzyko urodzenia dziecka z wadą cewy nerwowej
-Wiek matki> 35 lat i więcej czasie porodu
-niepr obraz zarodka/płodu w USG
-wynik stężenia AFP, uE3 i hCG wsk na zwiększone ryzyko wyts aberr chrom u płodu
-w wywiadzie stwierdza się działanie środowiskowych czynników teratogennych
ETIOLOGIA WAD WRODZONYCH
-Heterogennośc etiologiczna wad wrodzonych- wrodzone wady rozwojowe o takim samym obrazie klinicznym mogą być u różnych pacjentów wywołane różnymi czynnikami
np. rozszczep podniebienia:
-aberr,. Chrom
-dzial czynn teratogennych
-mutacja pojed. genu
-w zespole pasm owodniowych.
Typy wad:
-izolowane-etiologia wieloczynnikowa
-duże- brak etiologii wieloczynnikowej
-letalne-
wieloczynnikowa-20%
monogenowa-7,5%
aberracje chromosomowe-6%
choroby matki-3%-padaczka, fenyloketonuria, cukrzyca
wrodzone infekcje-2%
leki, alkoh, prom jonizujące-1,5%
przyczyna nieustalona-60%
najczęstszą przyczyną wrodzonych wad rozwojowych jest dziedziczenie wieloczynnikowe
WSKAZANIA DO BADANIA KARIOTYPU
Aberr. Chromosomowa u dziecka z poprzedniej ciąży
Zrównoważona aberr. Chromosomowa u jednego lub obojga rodziców
Wady stwierdzone u płodu w USG
Nieprawidłowe wyniki testów przesiewowych
Zwiększone ryzyko urodzenia dziecka z chorobą sprzężoną z chrom. X
Wiek matki>35
TESTY PRZESIEWOWE
Alfafetoproteina (AFP)
qglikoproteina o m.cz. 70 kDa, locus genu: chromosom 4
Rola AFP:utrzymanie wewnątrzmacicznej objętości płynów w krążeniu płodowym. Wytwarzanie AFP:początkowo przez pęcherzyk żółtkowy, wątroba, nerki, nabłonek jelita cienkiego
Transfer AFP do płynu owodniowego:przez skórę, jelita, oskrzela, z moczem wydalanym przez płód do płynu owodniowego. AFP w płynie owodniowym: wykrywalna jest już przed 10 tygodniem ciąży najwyższe stężenie - 10-13 tydzień ciąży, po 14 tygodniu ciąży stężenie AFP maleje
AFP w surowicy ciężarnej: podwyższony poziom AFP - już po 7 tygodniu ciąży, najwyższe stężenie AFP - pomiędzy 28 a 32 tygodniem ciąży
ACHE
AChE pojawia się w płynie owodniowym w obecności wad OUN - pochodzi z komórek układu nerwowego płodu aktywność AChE w płynie owodniowym jest niezależna od wieku ciążowego i kontaminacji krwią płodową podczas amniopunkcji w prawidłowych płynach owodniowych obecny jest enzym cholinoesteraza syntetyzowany przez wątrobę, norma aktywności AChE: 0,96 - 5,08 mU/ml.
Równoczesne oznaczenie stężenia AFP i aktywności AChE w płynie owodniowym w wykrywaniu wad OUN: czułość - 96 %,swoistość - 99,86 %
Test potrójny - zasady wykonywania :termin wykonywania: 14 - 21 tydzień ciąży
oznaczenie w surowicy krwi matki stężeń:
- fetoproteiny, gonadotropiny kosmówkowej hCG , niezwiązanego estriolu uE3
Dane z wywiadu położniczo-internistycznego, istotne dla interpretacji wyniku testu potrójnego:
wiek ciąży w oparciu o USG, masa ciała kobiety ciężarnej, nałóg palenia papierosów
cukrzyca insulinozależna matki