GOSPODARKA WODNO-ELEKTROLITOWA

Woda stanowi około 60% masy ciała

• płyn pozakomórkowy (PPK) ok. 30% wody ustroju

• płyn wewnątrzkomórkowy (PWK) ok. 70% wody ustroju

Rozmieszczenie elektrolitów w ustroju

Składnik	Ogółem	PPK	PWK	Kości
Na	~ 4000mmol	50%	10%	40%
K	~ 3400	2%	90%	8%
Ca	~ 25000	0,05%	0,1%	99,85%
Mg	~ 1000	1,5%	48,5%	50%
P	~ 400	1	14	85%

Rozmieszczenie elektrolitów w ustroju

Składnik	Osocze (mmol/l)	PKW (mmol/l)
Na	140	10
K	4	160
Ca	2,5	1
Mg	0,88	14
Cl	100	3
HCO3	27	10
P	1	55
białka	1,5	5

Rozmieszczenie elektrolitów w ustroju

Składnik	Sok żołądkowy	Sok jelitowy	Sok trzustkowy	Żółć	Biegunka
Na	50	140	130	140	80
K	15	10	5	5	30-70
Cl	140	100	60	100
HCO3	0	25	80	40	20-80

Rzeczywiste stężenia Ca

Ca = Ca 3 (mmol/l) + 0,02mmol x [40 - albS(g/l)]

Ca = rzeczywisty stężenie Ca

Ca 3 = Ca w surowicy zmierzony

albs = stężenie albumin w surowicy

Pochodzenie wody ustrojowej

• płyny ~ 1300ml

• pokarmy stałe ~1000ml

• woda metaboliczna ~ 300ml

razem ~ 2600ml

Straty wody fizjologicznej (w ml)

- mocz 1500

- skóra 600

- płuca 400

- stolec 100

razem 2600 ml

Straty wody w procesach patologicznych

• trzecia przestrzeń

• przewód pokarmowy (biegunka, wymioty, przetoki)

• utrata niewidoczna:

• hiperwentylacja

• nadmierne pocenie

• parowanie

• gorączka

Zapotrzebowanie na wodę: 1500ml/m²/dobę

Zapotrzebowanie na płyny:

• stałe podstawowe

• zmiany spowodowane urazem

• wcześniejsze niedobory

• bieżące straty

Wzrost zapotrzebowania na wodę związany z chorobą

• gorączka (360ml/°C > 37°C)

• wymioty

• przetoki

• biegunka

• moczówka

• leczenie p/obrzękowe (odwadniające)

Ocena zapotrzebowania na płyny

• stan nawodnienia

• elektrolity w osoczu

• elektrolity w moczu

• ilość moczu

• straty innymi drogami

Ocena nawodnienia:

• badanie fizykalne:

1. skóra

2. śluzówki

3. obrzęki

4. ciemiączko

5. gałki oczne

Pomiary przyłóżkowe

• tętno, RR

• ilość moczu / bilans płynów

• OCŻ

Zapotrzebowanie na elektrolity

Na 1-2mmol/kg

K 0,8-1mmol/kg

Ca 0,1mmol/kg

P 0,1-0,5mmol/kg

SÓD

Wzrost zapotrzebowania na sód:

• biegunki

• wymioty

• przetoki

• poliuria

• nadmierne pocenie się

Skutki nadmiaru sodu:

• obrzęki

• hiperosmolarność

• uczucie suchości

• pragnienie

ELEKTROLITY WEWNĄTRZKOMÓRKOWE

(K,Mg,P)

Wzrost zapotrzebowania:

• anabolizm

• cukrzyca

Zwiększone straty:

• wyniszczenie

• katabolizm

• alkoholizm

• cukrzyca

Skutki niedoboru potasu:

• zaburzenia funkcji mięśni

• zaburzenia rytmu serca

• NKZ

• zaburzenia perystaltyki

Skutki niedoboru magnezu:

• zaburzenia rytmu serca

• wypadanie płatka zastawki

• tężyczka normokalcemiczna

• zaburzenia perystaltyki

• zaburzenia snu

Skutki niedoboru fosforanów:

• niedobór energii

• zaburzenia przenoszenia tlenu:

• niewydolność mięśni (serca, mm.oddechowych)

• niedobór odporności

• dezintegracja błon komórkowych

Kontrola płynoterapii dożylnej:

Obowiązkowa	Wskazana
bilans płynów elektrolity w surowicy parametry nerkowe	OCŻ diureza godzinowa elektrolity w moczu

Krwotok:

• koloidy

• ME

• FFP

• Albuminy

• stężona NaCl

Czas utrzymywania się w krążeniu

Rodzaj płynu	Czas
Krystaliody	15-30min.
Dextran 40	3-4h
Dextran 70	6-8h
HAES	3-4h
Voluven	6h
Żelatyny	3-4h
Albuminy	12-16h

Na podstawie : Korta T.: Płynoterapia