Słowniczek 1

A

Akwarium jednogatunkowe - jest to takie akwarium w którym są wyłącznie ryby jednego gatunku

Akwarium wielogatunkowe - jest to takie akwarium w którym hodowane jest wiele różnych gatunków ryb.

Amoniak (NH4) - gaz łatwo rozpuszczalny w wodzie. Jest składnikiem wydalin ryb i częstym powodem ich śmierci gdy jego stężenie jest zbyt wysokie.

Azotany - ostateczny produkt w procesie nitryfikacji. Jest nieszkodliwy dla mieszkańców akwarium.

Azotyny - Związki chemiczne powstające na skutek utleniania amoniaku w procesie nitryfikacji. W dostatecznie dużym stężeniu jest szkodliwy dla ryb.

B

Brzuchonogi - zwierzęta należące do gromady Gastropoda, czyli ślimaki, ślimaki nagie, trąbiki i skałoczepy.

Buforowanie - proces pozwalający zapobiegać wahaniom pH w wodzie. Im większa jest zawartość dwuwęglanów wapnia w wodzie tym większa jest jej pojemność buforowa i mniejsze wahania pH.

C

Chlor (Cl2) - środek chemiczny który jest dodawany do wody wodociągowej w celu wyeliminowania bakterii. Zależnie od ilości szkodzi rybkom.

D

Demineralizowana woda - woda z której zostały usunięte wszystkie sole mineralne. Np. woda destylowana.

Denitryfikacja - proces w którym usunięte zostają azot i jego związki.

Detrytus - drobne cząstki, głównie organiczne (kawałki obumarłych zwierząt i roślin) tworzące osady na dnie zbiornika.

Dobór naturalny - łączenie się ryb w pary bez ingerencji ludzi.

Dwutlenek węgla - produkt przemiany materii niemal wszystkich istot żywych, w tym także ryb.

Dwuwęglan wapnia - związek mający zdolność przyłączania i odłączania atomów wodoru dzięki czemu jest najsilniejszym buforem pH.

F

Filtr - urządzenie które za pomocą materiału filtracyjnego może oczyszczać wodę (np. w akwarium).

Fotosynteza - proces w którym rośliny (także wodne) pod wpływem światła pobierają z otoczenia dwutlenek węgla, w celu budowy związków organicznych. Produktem ubocznym tego procesu jest tlen który wydalają rośliny.

G

Gatunek - jest to grupa roślin lub zwierząt, w skład której wchodzą organizmy podobne do siebie, mogące się rozmnażać i posiadające wspólnego przodka.

Glony - rośliny wodne o prostej budowie. Często niepożądane w akwarium psują jego wygląd. Mają rozmiar od mikroskopijnego (jednokomórkowe) do bardzo dużego (plechowe)

Gonopodium - płetwa odbytowa u ryb żyworodnych pełniąca rolę prącia.

H

Hydrometr - przyrząd służący do mierzenia stopnia zasolenia w wodzie.

I

Ichtiologia - nauka o rybach.

J

Jajorodne - gatunki ryb których jaja są zapładniane i wykluwają się poza organizmem matki.
Jonity - substancje służące do zmiękczanie wody poprzez jej demineralizację.

K

Kwasowość i zasadowość - (inaczej odczyn) miara stężenia jonów wodorowych w wodzie, wyrażana w jednostkach pH.
Kwasy humusowe - kwasy które otrzymuje się z humusu, czyli ciemnobrązowej, częściowo rozłożonej materii organicznej (roślin).

L

Linia boczna - narząd czucia u ryb znajdujący się po obu stronach ich ciała. Odbiera on drgania wody i przekazuje za pomocą impulsu nerwowego do mózgu.
Luks - jednostka natężenia oświetlenia.

M

Minerały - nieorganiczne, naturalne substancje. W akwarium powinny być minerały, jednak w bardzo małych (śladowych) ilościach.

N

Nitryfikacja - (inaczej cykl azotowy) proces chemiczny zachodzący pod wpływem bakterii, w którym szkodliwe odchody ryb utleniane są do azotynów a następnie do azotanów, które są pobierane przez rośliny.

O

Osmoza - przenikanie wody przez błonę półprzepuszczalną z roztworu o mniejszym stężeniu do roztworu o większym stężeniu.

P

pH - wskaźnik, który określa odczyn wody.
Pierwiastki śladowe - minerały znajdujące się w wodzie w minimalnej (śladowej) ilości. W akwarystyce ważne są te które są niezbędne do prawidłowych procesów życiowych ryb i roślin, czyli kobalt, jod, żelazo, miedź i selen.
Pleśń - grzyby pasożytnicze podobne do waty atakujące m. in. płetwy, oczy, pysk i skrzela ryb.
Piasek koralowy - piasek powstały z wyniku rozdrobnienia (kruszenia) korali.

R

Rodzaj - grupa gatunków podobnych do siebie i powiązanych ze sobą. Np. karpieńcowate (ryby)

S

Skrzela - narządy u ryb służące do oddychania. Wychwytują one tlen z wody.

T

Termostat - urządzenie za pomocą którego ustawiamy żądaną temperaturę. Kontroluje ono temperaturę w akwarium i gdy jest zbyt niska za pomocą grzałki (jeśli stanowi z nią całość) podgrzewa wodę do żądanej temperatury.
Twardość wody - przedstawia ilość zawartych w wodzie soli mineralnych. Im więcej soli mineralnych tym większa jest twardość wody.

W

Węglan wapnia - krystaliczne-biała substancja spotykana w dużym stężeniu w wodzie twardej.

Ż

Żyworodne - gatunki ryb których potomstwo wylęga się w organizmie matki.

SŁOWNICZEK 2

Absorbcja - proces pochłaniania

Adsorbcja - powierzchniowe wiązanie np. przez węgiel aktywowany czątek organicznych

Amoniak - trujący dla ryb gaz będący produktem rozkładu materii organicznej

Azotany - substancje otrzymane przez utlenianie azotynów przez bakterie z rodzaju Nitrobacter

Azotyny - trujące dla ryb substancje powstające z amoniaku przy udziale bakterii Nitrosomonas

Atrapy jajowe - jedna lub kilka regularnych owalnych plamek na płetwie odbytowej samca, imitująca ziarna ikry

Bentos - ogół organizmów zwierzęcych (zoobentos, fauna denna) i roślinnych (fitobentos), zamieszkujących dno zbiorników

Wodnych

Dekalcyfikacja biogeniczna - proces prowadzący do gwałtownych wahań pH wynikający z niedoboru Co2 w akwariach z dużą

ilością roślin i obfitym oświetleniu z wodą o niskich właściwościach buforowania pH

Denitryfikacja - proces, w którym bakterie aeroby (tlenowe) przekształcają azotany, azotyny i podtlenek azotu w amoniak i

azot cząsteczkowy

Detrytus - zawiesina drobnych cząsteczek mineralnych i organicznych szczątków obumarłych zwierząt i roślin, unosząca się w

wodzie; po sedymentacji tworzy osady na dnie zbiorników wodnych

Endemizm - występowanie roślin lub zwierząt tylko na ograniczonym terenie

Etologia - nauka o zachowaniu się zwierząt

Fosforany - związki powstające jako produkt przemiany materii żywych organizmów, ich wysokie stężenie w wodzie jest częstą

przyczną nadmiernego rozrostu glonów

Ichtioftirioza - ospa rybia

Litoral - dobrze prześwietlona, przybrzeżna strefa wód i pas dna

Nitryfikacja - proces, w którym toksyczne związki azotowe przemieniane są przez bakterie aeroby w związki mniej szkodliwe

Pelagial - wody otwarte mórz, oceanów i jezior

Plankton - zespół drobnych organizmów roślinnych (fitoplankton) i zwierzęcych (zooplankton) unoszących się w toni wodnej

Pokładełko - rodzaj brodawki płciowej lub moczowo - płciowej, najczęściej w kształcie rureczki, służącej do składania jaj

---