Geriatria 10.11.2010
najczęstsze choroby geriatryczne:
choroby ukł sercowo - naczyniowego
ch. układu kostnego
oddechowego
pokarmowy
otępienne
120 lat - maks długość życia
średnia wieku w średniowieczu - 40 lat
średnia wieku teraz - powyżej 70 rż (77)
Proces starzenia się dotyczy każdego, jest to proces fizjologiczny, nieodwracalny, długotrwały, normalny.
Wiek podeszły :
w Wielkiej Brytanii - 65 rż
wg WHO - 60 rż
Podokresy:
starość wczesna
późna
długowieczność
wolny proces umierania - powyżej 90 rż
zdrowie - psychiczny, fizyczny, społeczny dobrostan
skład oddziału geriatrycznego : lekarz (geriatria najlepiej), psycholog, rehabilitant, pielęgniarka społeczna (pracownik socjalny) - całościowa ocena geriatryczna
wpływ na zdrowie człowieka i późnej starości :
geny - 5-15%
środowisko społeczne - 20-25 %
medycyna naprawcza - 10-20%
styl życia - 50%
czynniki ryzyka chorób postępujących sprawności wiek podeszły
samotność
izolacja społeczna
okres wczesnego wdowieństwa
zaniedbania rodzinne (prowadzą do depresji)
co zrobić żeby żyć dłużej? (dawniej - starożytność itp)
egipt - lewatywy, kąpiele, upusty krwi
w chinach - edukacja dotycząca oddychania, z wiekiem z płuc robi się pancerz, tkanka mniej elatyczna, zanikają mięśnie międzyżebrowe, poj oddechowa zmniejsza się,
indie - higiena
pomyślne starzenie:
małe ryzyko chorób i niedołężności, wysoka sprawność umysłowa i fiz, utrzymana aktywność życiowa; najistotniejsze czynniki stylu życia: aktywność fizyczna, niepalenie tytoniu, spożycie wina - czerwone - lampka codziennie, wyższe wykształcenie, czynniki ryzyka i wskaźniki choroby - wysokie HDL - mniejsze ryzyko chorób, brak cukrzycy, niskie ciśnienie, niskie stężenia białka CRP, "chudzi żyją dłużej" :)
eliksiry młodości (opóźnia starzenie):
preparat koenzym Q10 - w organiźmie w ukł oddechowym, starzenie - spadek koenzymu, odp za procesy oddechowy i skórę; 60 mg na dobę - najmniejsza dawka
czosnek - udowodnione działanie,
dehydrodiol aldosteron (biosteron) - hormon, odpowiedzialny za spadek libido, powyzej 60 rż, pod okiem lekarza
hormon wzrostu
soja - pokarm i krem
WHO podzieliła seniorów (po 60 rż):
I grupa - pacjenci zdrowi - sprawni fiz, samodzielni, tylko zmiany inwolucyjne, bez chorób
II grupa - chorzy przewlekle - nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, ch ukła sercowo - naczyniowego, osoby są niezależna i samodzielne
III grupa - chorzy niesprawni i zależni od innych (problematyczni na oddziale - nie ma gdzie odsyłać po wypisach ze szpitala)
Geriatrzy - odróżnianie schorzenia ze zmian inwolucynych od schorzeń nakładające się na zmiany inwolucyjne
ukończenie 60 rż jest stresem bo nakłada się na to wiele rzeczy - emerytura, wyprowadzenie się dzieci -> samotność -> depresja
zmiany inwolucyjne dotyczą każdego układu
potrzeby osób w podeszłym wieku:
integracja z rodziną i środowiskiem
użyteczności i uznania
autonomii - niezależność bytowa i ekonomiczna (emerytura)
bezpieczeństwa
satysfakcji życiowej
postawy przystosowania do starości :
amerykański psycholog wymienił:
postawa konstruktywna - akceptacja - wieku, środowiska w którym żyje (rzadko występują w Polsce)
postawa zależności - zwolniona z odpowiedzialności, brak ambicji
postawa obronna - odrzucają pomoc innych, postrzegają starość pesymistycznie, lęk przed starością usiłują realizować przed nadmierną aktywność
postawa wrogości wobec otoczenia - izolacja, ciężka depresja - dużo takich osób, samotni najcześciej
postawa wrogości wobec siebie samego - osoby pasywne, bez jakiejkolwiek inicjacji, częściej u mężczyzn niż u kobiet
całościowa ocena geriatrycza:
na stan psychiczny człowieka wpływają :
czynniki biologizne - ch somatyczne
czynniki psychospołeczne - emertura, zmiana zamieszkania, śmierć partnera
przez zespół otępienny wpada się w zespół majaczeniowy - nawodnić pacjenta, nie pamięta co się z nim działo, powstaje nagle
zespoły otępienne - często gdy zmienimy środowisko choremu
odróżnienie zaburzeń fukcji poznawczych pamięci od chorób otępiennych - psycholog przez testy
aby rozpoznać zespoły otępiennie trzeba rozpoznać i wyszukać choroby czy nie występują
wielkie problemy geriatryczne:
upadki,
nietrzymanie moczu,
depresja,
polipragmazja - stosowanie kilku leków, jeden nie powinien być stosowany,
niedożywienie,
złe nawyki,
alkohol
całościowa ocena geriatryczna - pacjent niezależny i samodzielny jak najdłużej
nie ma standardów postępowania w geriatrii jak na razie
stawiamy na jakość życia w geriatrii