UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI
Wydział Ekonomi i Zarządzania
Kierunek - Bezpieczeństwo narodowe
Przedmiot:
SYSTEMY BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO
TEMAT PREZENTACJI
ZARZĄDZANIE KRYZYSOWE JAKO ELEMENT ZARZĄDZANIA
BEZPIECZEŃSTWEM NARODOWYM
Nr grupy: 23BNSP
1. Sulikowska Aleksandra
Zielona Góra 2013
Spis treści
Temat: Zarządzenia kryzysowe jako element zarządzania bezpieczeństwem narodowym
Wstęp
Zagadnienie 1.
Funkcji administracji publicznej w bezpieczeństwie narodowym
Zagadnienie 2.
Zapewnienie bezpieczeństwa jako zadanie administracji publicznej o charakterze uniwersalnym i ogólnopaństwowym
Podsumowanie
Literatura
1. Gryz J., Kitler W., System reagowania kryzysowego, Wyd. A. Marszałek, Toruń 2007
2. Nowak E., Kitler W., Skrabacz A., Gąsiorek K., Zarządzanie kryzysowe w sytuacji zagrożeń niemilitarnych, Warszawa 2007
WSTĘP
Bezpieczeństwo narodowe stanowi cel i zarazem wartość najwyższą. Jego zakres znaczeniowy jest obszerny. Dotyczy bowiem takich zagadnień jak: trwałość państwa, byt, trwałość narodu, biologiczne przeżycie ludności, suwerenność, jakość życia, prawa człowieka i środowiska naturalnego, wolność sumienia i wyznania, tożsamość narodowa.
Podstawę polityki bezpieczeństwa stanowią wartości:
- przetrwanie- jest to wartość naczelna, dla której każde państwo jest w stanie poświęcić inne wartości, gdyż nie mogą być one zachowane w sytuacji zagrożenia istnienia samego podmiotu;
- integralność terytorialna- która nadal często stanowi równoważnik bezpieczeństwa;
- jakość życia;
- niezależność polityczna;
Funkcji administracji publicznej w bezpieczeństwie narodowym
Tradycyjna rola administracji sprowadza się między innymi do zarządzania bezpieczeństwem narodowym, a więc tworzenia warunków przetrwania i rozwoju państwa i jego składników elementarnych, we wszystkich warunkach i okolicznościach jego funkcjonowania.
Do zasadniczych funkcji administracji publicznej w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego należy zaliczyć:
ochrona życia i zdrowia oraz ochronę dóbr i środowiska przed negatywnymi skutkami działań człowieka i sił natury;
zapewnienie materialnych i duchowych podstaw przetrwania ludności w warunkach zagrożeń bezpieczeństwa, kryzysu i wojny;
zapewnienie integralności terytorialnej i nienaruszalności granic;
ochrona interesów gospodarczych;
ochrona granicy państwowej rozumiane jako zintegrowane zarządzanie granicą państwową, ochrona obszarów, obiektów, urządzeń i transportów ważnych dla obronności, interesów gospodarczych państwa, bezpieczeństwa publicznego i innych ważnych interesów państwa, ochrona porządku konstytucyjnego;
zapewnienie bezpieczeństwa kulturowego;
edukację na rzecz bezpieczeństwa;
zapewnienie funkcjonowania organów władzy i administracji w warunkach pokoju, kryzysu lub wojny;
zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego (utrzymanie spokoju i normalności zachowań w stosunkach międzyludzkich);
ochronę życia, zdrowia i dóbr przed bezprawnymi zamachami.
Organy administracji publicznej realizują powyższe funkcje w drodze wypełnienia swych funkcji zarządzania, do których należą: planowanie, organizowanie, motywowanie i kontrolowanie. Odpowiednie odniesienie funkcji kierowania do funkcji w ramach i na rzecz bezpieczeństwa narodowego pozwoliło dostrzec złożoność procesu zarządzania bezpieczeństwem narodowym.
Administracja publiczna staje obecnie przed kilkoma zasadniczymi wyzwaniami z zakresu zarządzania bezpieczeństwem narodowym, w aspekcie rozpatrywanej w niniejszym opracowaniu problematyki. Pierwsze z nich dotyczy konieczności ujednolicenia zagadnień zarządzania w sytuacjach kryzysowych i odejścia do ograniczonego jej pojmowania i organizacyjnego zawężenia do zagadnień ochrony ludności. Drugie wiąże się z potrzebą odejścia od planowania działań z punktu widzenia sytuacji planistycznych na rzecz kryterium funkcji, którą należy realizować, bez względu na charakter sytuacji, jaka może wystąpić. Ostatnie z nich dotyczy wreszcie podjęcia niezbędnych działań porządkujących planowanie działań obronnych i działań z zakresu ochrony ludności, w taki sposób, by nie zachodziły sprzeczności kompetencyjne i organizacyjne, przy jednoczesnym, zachowaniu względnej odrębności obydwu tych dziedzin.
Zapewnienie bezpieczeństwa jako zadanie administracji publicznej o charakterze uniwersalnym i ogólnopaństwowym
Zmiany w funkcjonowaniu administracji publicznej służyły wzmocnieniu strukturalnemu i funkcjonalnemu państwa w dziedzinie bezpieczeństwa. Zapewniły zwiększenie sprawności działań, lepsze dysponowania zasobami, środkami instytucjonalnymi i prawnymi. W efekcie uzyskano wymierne wyniki w postaci zastosowania lub stworzenia przesłanek ku wdrożeniu podstawowych zasad pełnienia funkcji administracji publicznej w dziedzinie bezpieczeństwa tym między innymi: powszechnego udziału, prymatu układu terytorialnego i adekwatności, pomocniczości, niezmienności kompetencji i odpowiedzialności we wszystkich stanach funkcjonowania państwa.
W całokształcie bezpieczeństwa występują dwie zasadnicze grupy kompetencji organów administracji publicznej.
Pierwsza:
Stosowanie reguły, w myśl której reakcja na zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz bezpieczeństwa powszechnego rozpoczyna się na szczeblu podstawowym- gminy, by w miarę narastania skali zagrożenia stawać się domeną władz wyższego szczebla.
Druga:
Wiąże się z odmiennym zastosowaniem kompetencji i toku postępowania. Dotyczy ona sytuacji, zdarzeń i okoliczności, które narzucają potrzebę działania władz centralnych lub ich delegatur krajowych, z inicjatywy władz centralnych i zgodnie z ustalonymi przez nie procedurami.
Z uwagi na złożoność zagadnień, ich wielowymiarowy i asymetryczny charakter, a także ze względu na ich skutki, działań administracji publicznej nie da się tak łatwo uporządkować, według powyższych schematów i będą polegać na jednoczesnym wypełnianiu ról, w zależności od misji aktorów tego procesu.
Uogólniając powyższe wnioski, można stwierdzić, że:
- w dziedzinie bezpieczeństwa i porządku publicznego, bezpieczeństwa powszechnego oraz w zakresie przestrzegania przepisów regulujących porządek prawny w zakresie normalnego funkcjonowania społeczeństwa, gdy sytuacje wymagające podjęcia stosownych działań mają charakter lokalny lub incydentalny, główną rolę pełni administracja lokalna;
- gdy określone sytuacje dotyczą żywotnych interesów narodowych, główną rolę pełną władze centralne, a władze terytorialne uczestniczą w realizacji szczegółowych zadań wykonawczych;
- organizacja administracji publicznej w dziedzinie bezpieczeństwa powinna posiadać charakter jednolity i uniwersalny;
Podsumowanie
Fakt, iż administracja realizuje na co dzień wiele innych zadań, nie zaprzecza temu, że sytuacja zagrożenia i zaistnienia jego skutków przywracany jest naturalny i historycznie uzasadniony prymat funkcji z zakresu bezpieczeństwa.
Reforma administracji publicznej w Polsce służyła m. In. Zapewnieniu kompleksowości poczynań w dziedzinie bezpieczeństwa.
Współcześnie wymagane jest podejście funkcjonalne, którego istota zawiera się w dostrzeganiu określonych ról różnych podmiotów w zapewnieniu bezpieczeństwa, bez względu na stan i okoliczności funkcjonowania państwa lub jego struktur terytorialnych.