Mroziak

ZESPÓŁ AMNESTYCZNY

- przejściowe i krótkotrwałe (TGA)

- bardzo długie bez żadnej poprawy

- gdy obejmują wszystkie modalności zmysłowe - globalny i uogólniony charakter

- ograniczone do jednej modalności - np. zaburzenia pamięci wzrokowej lub słuchowej

- trudności związane z zapamiętywaniem określonego materiału (np. werbalnego)

- czasem zaburzenia dotyczą zapamiętywania określonego materiału za pomocą określonej modalności (np. materiał werbalny drogą słuchową)

- następstwo rozległych uszkodzeń mózgu

- uszkodzenie stosunkowo niewielkich struktur mózgu

- współwystępowanie z innymi zaburzeniami (rzadko osobno)

- towarzyszące: zaburzenia świadomości, męczliwość chorych (psychastenia) - dlatego nie wiadomo czy są pierwotne czy wtórne

- poziomem inteligencji ( osoby bardziej inteligentne uczą się szybciej i aktywniej)

- podatność na interferencję proaktywną i retroaktywną (wzmożona u chorych)

- ciągle brak wglądu w fazę drugą (przechowywanie informacji)

- należy kilkakrotnie oceniac pamięć przed zdiagnozowaniem

Amnezja - niepamięć jakiegoś okresu życia, będą ca następstwem uszkodzenia mózgu lub zakłócenia jego pracy.

amnezja następcza - niepamięć dotyczy zdarzeń po zdarzeniu zakłócających normalne funkcjonowanie mózgu

amnezja wsteczna - niepamięć dotyczy zdarzeń poprzedzających moment zachorowania

Teoretyczne: rozpatrywanie zjawiska amnezji w kontekście zagadnień związanych z procesem konsolidacji śladu pamięciowego

Praktyczne: wielkość amnezji może być istotną przesłanką w ocenie ciężkości urazu

Encefalopatia Wernickiego

- zmiany patologiczne w II i IV komorze mózgu oraz wodociągu

- zniszczone ciała suteczkowate, niektóre jądra podwzgórza

- zmiany w obrębie pnia mózgu

- zaburzenia pamięci krótkotrwałej

- niezdolność zapamiętywania nowych informacji przy zachowanej pamięci zdarzeń poprzedzających chorobę

- inne zaburzenia towarzyszące zwykle: apatia, małomówność, spowolnione myślenie, osłabienie skupienia uwagi (lżejsze przypadki), stany lękowe, majaczenie, podniecenie (cięższe przypadki)

- Brierly - struktury pnia mózgu i móżdżek; ciała suteczkowate i jądra wzgórza;

Zespół amnestyczny Korsakowa

- Bonhoeffer - cztery cech zespołu Korsakowa:

- wątpliwości innych:

- encefalopatia może przejść w zespół Korsakowa - zwłaszcza gdy przyczyną jest chroniczny alkoholizm

- podawanie tiaminy także pomaga

- zniszczenia tych samych struktur mózgowych, zwłaszcza ciał suteczkowatych (podwzgórze, wzgórze, most, sklepienie)

- istnieją opisy w których brak zaburzeń w obrębie ciał suteczkowatych

- powszechnie: uszkodzenia upośledzające normalne funkcjonowanie struktur znajdujących się w przyśrodkowych częściach półkul mózgowych , a więc struktur wchodzących w skład układu limbicznego, tj. hipokamp, sklepienie, czy ciała suteczkowate

Zaburzenia pamięci o etiologii niealkoholowej:

- pogorszenie pamięci

- ubytki w polu widzenia

- poszerzenie tylnego rogu lewej komory mózgu bez przemieszczeń

- amnezja następcza ale WYSPY PAMIĘCIOWE (pojedyncze zdarzenia źle umiejscawiane w czasie)

- amnezja wsteczna - kilkutygodniowy okres sprzed choroby

- krytyczny wobec siebie

- zacieranie się śladów pamięciowym po krótkim czasie

- trudności w zapamiętywaniu nowych informacji

- obustronna patologia płatów skroniowych

- brak zaburzeń osobowościowych

Zaburzenia pamięci o etiologii alkoholowej:

- nadużywanie alkoholu

- dwa ataki epileptyczne

- podwójne widzenie

- dezorientacja w miejscu i czasie

- obniżenie poziomu inteligencji i zdolności uczenia się

TGA - PRZEJŚCIOWA AMNEZJA GLOBALNA

- krótkotrwałe zaburzenia pamięci

- charakter globalny

- nieograniczone do jednej modalności zmysłowej

- nieograniczone do jednego rodzaju materiału

- czas trwania od 1 do 24 godzin - dłużej lub krócej to już nie TGA

- z reguły nie stwierdza się innych zaburzeń psychicznych

- brak zmian i uszkodzeń centralnego układu nerwowego

- następstwo - luka pamięciowa obejmująca kilkugodzinny okres życia i różnej wielkości amnezja wsteczna

- zwykle poprzedzone zwykłymi rutynowymi czynnościami, które mogą powodować stresy emocjonalne;

- nie potrzeba specjalnego leczenia, bo brak trwałych konsekwencji - jedynie opieka psychologiczna jest potrzebna;

Kritchevsky - kryteria diagnozy:

- początkowo uważano że: zaburzenia ukrwienia mózgu

- obecnie: zmiany hemodynamiczne powodujące przemijającą dysfunkcję dolno-przyśrodkowych części płatów skroniowych mózgu mózgu (wrażliwość na ukrwienie, rola w trwałym zapamiętywaniu informacji);

- kiedyś nie uznawano tego za problem

- odkąd pierwszy raz opisano coraz więcej opisów

- 23,5/100 000 powyżej 50. roku życia

- częstość nawrotów - 3-5% rocznie

- powyżej 50. roku życia

- płeć: niektórzy mówią, że częściej u mężczyzn, inni, że u kobiet, inni, że brak różnic

- innych zmiennych osobowościowych nie badano - jeszcze ręczność, ale trudno wyciągnąć z badań wniosek, że praworęczni częściej mają TGA :P

- rodzinne skłonności - czynnik dziedziczny - ale nie do końca zbadane…

- różny zakres w zależności od ciężkości urazu i od rozległości uszkodzeń mózgu;

- amnezja wsteczna (rzadziej i po cięższych urazach) jak i następcza (dłuższy okres zwykle obejmuje)

- długość amnezji pourazowej może być jednym z najbardziej użytecznych wskaźników ciężkości urazu (Whitty, Zangwill)

- 5min-1h to okres niezdolności do pracy do 6 tygodni, 2-24 h 6-8 tygodnie; 1-7 dni 4-7 m-cy (Dowżenko i Jakimowicz)

- następstwem urazu może być zespół powstrząsowy - ogólne osłabienie procesów pamięci (niepewność przypominania czy nasilone zapominanie) - może być spowodowany dysfunkcją mózgu jak i czynnikami natury psychogennej;

- niezdolność do pracy

- zaburzenia charakteru

- trudności w nauce, pracy

- często niedostrzeganie związku między następstwami a urazem

- prawie normalne uczenie się ale zaobserwowano zjawisko hamowania retroaktywnego - gdy materiał wtrącony był podobny do materiału prezentowanego uprzednio

Różne formy amnezji pourazowej:

- amnezje z wyspami pamięci (łatane)

- amnezje odroczone (jakiś czas po urazie)

- amnezje połączone z konfabulacjami (pourazowy zespół Korsakowa)

- amnezje połączone z automatyzmami ruchowymi (w trakcie jakiejś wyuczonej czynności) - rzadko, zwykle u sportowców

- zaburzenia pamięci występują częściej po urazach tępych, wstrząsowych, niż po ogniskowych zranieniach mózgu;

- u pacjentów z postrzałowymi ranami mózgu nie stwierdzano amnezji lub jakąś krótką - zależy to jednak od rozmawirów i lokalizacji uszkodzenia

- ostrze w prawy otwór nosowy

- uszkodzenie podstawy mózgu po lewej stronie

- po 2. tygodniach poprawa

- brak zaburzeń mowy

- nastrój chorego euforyczny

- amnezja wsteczna 2 lata

- skracała się z czasem i po 2,5 roku już tylko 2 tygodnie

- mało aktywny tryb życia po urazie

- niewrażliwość, utrata popędu płciowego

- stopniowa, powolna poprawa pamięci

- obniżenie się poziomu inteligencji

- po 4. latach poprawa IQ

- dysproporcja między ilorazem pamięci a inteligencji

- badania percepcji - okey

- brak trudności w badaniach wymagających uczenia się czy koordynacji wzrokowo-ruchowej

- test „ukrytych figur” był dla niego łatwy (dla ludzi z uszkodzeniami jest zwykle trudny)

- w teście kart szło mu dobrze, ale po 2. godzinach nic już nie pamiętał

- następnego dnia miał lepsze wyniki, co świadczy o zdolności uczenia się

- problemy z zapamiętywaniem nowych informacji

- „czyste zaburzenie” uczenia się nie spowodowane upośledzeniem innych funkcji

- silniej zaznaczone zaburzenie uczenia się materiału werbalnego

CHOROBY NACZYNIOWE MÓZGU

- zaburzenia pamięci są często następstwem zakłócenia w ukrwieniu mózgu

- z reguły występują z innymi zaburzeniami psychicznymi;

- w cięższych przypadkach: zespół Korsakowa z tow. gnozji, praksji, zaburzenia świadomości

- mogą być trwałe i rozległe, mogą obejmować całe życie chorego

- nawet w łagodnym przebiegu zwykle amnezja wsteczna kilka godzin lub kilka dni

- następstwa chorób zależą od lokalizacji i od wielkości obszaru mózgu objętego zaburzeniami w ukrwieniu

- szczególnie niekorzystne dla funkcjonowania pamięci i uczenia się są zakrzepy obu tętnic tylnych mózgu

- zaburzenia pamięci krótkotrwałej,

- niezdolność uczenia się nowych umiejętności

- poziom intelektualny „górna norma”

- niewielki deficyt w myśleniu abstrakcyjnym

- kłopoty ze zmianą nastawienia umysłowego

- trudności w zadaniach badających koncentrację

- amnezja wsteczna 2 lata

- uszkodzenia w dolno-środkowych częściach obydwu płatów skroniowych - obustronne uszkodzenie zespołu hipokampa;

- przez mózg przepływa 20% krwi

- jest szczególnie wrażliwy na niedokrwienie

- 30% niedobór może prowadzić do zmian strukturalnych

- bardzo szybko dochodzi do zmian czynnościowych w części wzbudzającej tworu siatkowatego

- czynność tej struktury zanika, mimo, że kora reaguje jeszcze na dopływające bodźce

- istota szara ulega uszkodzeniom szybciej niż istota biała, co wiąże się z odpowiednio intensywniejszym tempem przemiany materii

- także zespół hipokampa należy do struktur ulegających szybkiemu uszkodzeniu w przypadku niedokrwienia

- uszkodzenia pamięci bardzo często przy guzach mózgu

- często z innymi zaburzeniami psychicznymi

- obraz zaburzeń zależy od wielu czynników (lokalizacja, rodzaj guza, szybkość jego wzrostu)

- bardzo duża różnorodność guzów

- Bleuler - zaburzenia pamięci nie dają się w sposób wyraźny i jednoznaczny powiązać z guzami umiejscowionymi w jakiejś określonej okolicy mózgu;

- często zaburzenia świadomości w ostrym okresie choroby i zespół amnestyczny w przewlekłym jej etapie (męczliwość, niestałość emocjonalna, apatia)

- Sprofkin i Sciarra - opisali trzy takie przypadki, gdy guz objął struktury okolicy podwzgórza i trzeciej komory mózgu;

- współwystępowanie problemów pamięciowych z innymi psychicznymi powoduje, że niełatwo ocenić w jakiej mierze trudności amnestyczny chorego są „pierwotne” a w jakiej „wtórne”

- zaburzenia psychiczne spowodowane guzami często są diagnozowane jako zaburzenia o charakterze całościowym -nerwca, schizofrenia - dlatego trzeba być uważnym i często choć to nie leży w zakresie psychologa przydaje się elektroencefalografia, echoencefalografia, czy tomografia komputerowa;

- zaburzenia często o charakterze amnestycznego zespołu Korsakowa z innymi zaburzeniami psychicznymi - po zatruciu substancjami tj.: arsen, mangan, ołów, rtęć, tal,

wpływ substancji chemicznych na pracę mózgu - w badaniach nad pamięcią krótkotrwałą

„metoda blokowania” różnych okolic mózgu substancjami chemicznymi, zwłaszcza chlorkiem potasu

badania nad transferem informacji z jednej półkuli mózgu do drugiej

badania, w których wykorzystuje się roztwór mytalu sodu do oceny skutków planowanej operacji usunięcia płata skroniowego, m.in. poprzez ocenę funkcjonowania pamięci;

- zatrucia występują najczęściej z innymi istotnymi dla funkcjonowania pamięci zaburzeniami psychicznymi, tj. zaburzenia świadomości czy obniżenie zdolności do koncentracji uwagi;

- rozlane zmiany ogólnomózgowe;

NASTĘPSTWA STOSOWANIA ELEKTROWSTRZĄSÓW

- czasami stosuje się je w leczeniu psychoz

- może wywołać amnezję wsteczną i następczą

- najczęściej krótka niezbyt rozległa amnezja wsteczna

- im krótszy czas od momentu wstrząsu tym zdarzenia pamiętane są gorzej

- najpierw odzyskuje się poczucie tożsamości

- potem orientację w miejscu i czasie

- w pierwszej kolejności wraca to, co jest najtrwalsze, najczęściej używane

- dużą rolę ma osobowość pacjenta (histeryczna pacjentka - amnezja do wieku dziecięcego)

- zaburzenia pamięci o charakterze psychogennym

- metoda ta uważana jest dziś za prymitywną i raczej się jej już nie stosuje.

- przyczyna występowania amnezji - chorzy nie pamiętają zdarzeń towarzyszących napadowi;

- występowanie kolejnych napadów przed odzyskaniem świadomości chorego może znacznie wydłużyć okres niepamięci;

- szczególnie wyraźne zaburzenia pamięci występują w padaczce skroniowej, co może wynikać z dysfunkcji lub uszkodzenia zespołu hipokampa;