01 porównaj kosmogonie, „Porównaj dwie kosmogonie: biblijną i mitologiczną (podobieństwa i różnice)”


1. „Porównaj dwie kosmogonie: biblijną i mitologiczną (podobieństwa i różnice)”

Kosmogonia biblijna

Najpierw Bóg stworzył niebo i ziemię, większość zajmowały wody a nad nimi ciemność. Bóg stworzył światło i było ono dniem, a ciemność nocą. Następnego dnia Bóg rozdzielił wody sklepieniem i te, które były nad nim nazwał niebem. Trzeciego dnia zebrał wody pod niebem w jedno miejsce, iż wyłoniła się powierzchnia sucha - ziemia. Kolejnego dnia ziemia wydawała rośliny zielone. Później Bóg stworzył ciała niebieskie, świecące nad sklepieniem nieba, aby oddzielały dzień od nocy, pokazywały pory roku, dnia i lata. Stworzył dwa ciała jaśniejące: większe, aby rządziło dniem i mniejsze, aby rządziło nocą. Piątego dnia stworzył ptactwo latające i zwierzęta żyjące w wodzie. A szóstego dnia bydło, płazy i wszelkie inne rodzaje zwierząt chodzących po ziemi. Na samym końcu uczynił człowieka na wyobrażenie swoje, aby panował nad całą ziemią, nad wszystkim co żyło i co rosło na ziemi. A zasadziwszy ogród - Eden, umieścił w nim człowieka, który miał się nim zająć. Człowiek mógł spożywać owoce ze wszystkich drzew w ogrodzie, z wyjątkiem jednego. Następnie bóg uśpił człowieka i wyjąwszy jego żebro stworzył kobietę. Wśród zwierząt był wąż, który namówił kobietę do skosztowania zakazanego owocu, co zrobiła. Zaproponowała również mężowi skosztowanie owocu. Bóg za karę wygnał ich z raju. Od tego momentu kobieta rodzi w męczarniach, a mąż będzie nad nią panował. Mężczyzna w trudzie będzie zdobywał pożywienie, a ziemia będzie mu rodziła cierń i oset.

Kosmogonia mitologiczna

Na początku istniał chaos - nieskończona otchłań, wypełniona bezkształtną masą, mieszaniną powietrza, ziemi, wody i ognia. Z chaosu powstał dzień, a tym samym jasność i radość. Wyłoniła się Ziemia - Gaja i otaczający ją Eter. Powstało niebo - Uranos, który dał deszcz, a Gaja roślinność. Ziemia wypełniła się żywymi istotami, pojawiło się słońce i gwiazdy, zrodzony został bóg miłości Eros, dzięki któremu świat się odradzał i odnawiał. Eros połączył serce Uranosa i Gai, po czym spłodzili oni dzieci. Na początku Gaja zrodziła trzech sturękich, później Cyklopów oraz sześciu tytanów (m.in. Kronosa) i sześć Tytanic m.in. Rea). Uranos strącił cyklopów i sturekich do podziemnego świata Tartaru. Gaja nie mogła pogodzić się ze stratą potomstwa i zbuntowała tytanów przeciwko ojcu. Kronos ugodził ojca sierpem sporządzonym przez Gaję z tego, co niezniszczalne. Następnie odciął mu genitalia, a krew ojca ponownie zapłodniła Gaję. Pojawiły się boginie zemsty Erynie, nowe pokolenie Gigantów i Nimf. Tytani uwolnili braci z Tartaru i pozbyli się władzy Uranosa, który nie mógł już władać Gają. Nastąpiły rządy Kronosa, który bojąc się o swoje panowanie związał cyklopów i stręczycieli, tym razem Gaja była przeciwko niemu. Żoną Kronosa została Rea, z którą miał potomstwo, ale za każdym razem połykał je, gdyż przypominał sobie słowa Uranosa, iż potomek pozbawi go władzy. Rea uciekła na Kretę i urodziła Zeusa, a Kronosowi dała do połknięcia zawinięty kamień. Gdy Zeus dorósł przy pomocy matki, spoił ojca napojem wymiotnym, a Kronos zaczął wypluwać z siebie rodzeństwo Zeusa. Zaraz wstąpili na Olimp i zaczęli atakować tytanów. Zeus wygrał, gdyż uwolnił cyklopów i sturękich z Tartaru. Sturęcy rzucali głazami, a cyklopi wytwarzali błyskawice i pioruny, którymi Zeus raził. Po wojnie cyklopi zbudowali mu pałac na Olimpie dla Bogów. Tytani zostali strąceni do Tartaru, gdzie pilnują ich sturęcy. Gaja nie była zadowolona z ich uwięzienia i zrodziła gigantów, którzy zaatakowali Olimp. Ludzie pojawili się jeszcze przed tymi wydarzeniami (wiekiem złotym i srebrnym). W wieku spiżowym stworzył ich Prometeusz. Ulepił on człowieka z gliny i łez oraz dał mu duszę z ognia niebieskiego. Ludzie byli słabi i bezbronni, dał im ogień, by się ogrzali i bronili przed zwierzętami. Zeus za karę, że Prometeusz dał ogień ludziom, posłał na Ziemię piękną kobietę - Pandorę. Miała ona ze sobą puszkę z nieznaną zawartością. Zakochał się w niej brat Prometeusza - Epimeteusz i za jej namową otworzył puszkę i wtedy wyszło z niej zło i zalało ziemię. Wiek ten był pełen wojen. Zeus ukarał ludzi potopem, przeżyli tylko Deukalion i Pyrra, którzy poprosili Zeusa o ludzi. Musieli rzucać kamienie za siebie. Nastały czasy herosów i ich czynów. Później był wiek żelazny, okres upadku, który trwa do dziś.

Kosmogonia biblijna i mitologiczna są do siebie podobne. W obu występuje płaska ziemia i niebo, sklepienie zawieszone nad ziemią. Różnice stanowi to, że w Biblii wszystko stworzył jeden Bóg. Podobny jest także punkt wyjścia przed stworzeniem ziemi w mitologii - chaos, a kosmogonii biblijnej pustka, próżnia i ciemność. W obu przypadkach na początku została stworzona ziemia i niebo. Podobieństwem jest również stworzenie człowieka. W obu kosmogoniach człowiek zostaje stworzony przez boga i na jego podobieństwo. Najpierw stworzono mężczyznę, a później kobietę, możliwe, że to ona jest źródłem grzechu, zła na świecie. Zarówno w jednej jak i w drugiej kosmogonii mężczyzna jest tak samo winny, ponieważ Ewa nie zmuszała Adama do zjedzenia jabłka, a Epimeteusz dobrze wiedział, by nie otwierać puszki. Dystans między Bogiem (bogami), a ludzkością zaznaczony jest w obu wersjach. Bogowie greccy noszą więcej znamion ludzkich, aktywniej uczestniczą w ludzkim życiu, niż biblijny stwórca. Jednak Bóg chodził po rajskim ogrodzie i rozmawiał z Adamem, a później z Mojżeszem. Trójpodział świata również jest podobny: niebo - Olimp, piekło - Tartar i ziemia. Występuje jedna różnica, w mitologii wszyscy po śmierci idą do Tartaru, a w Biblii tylko grzesznicy, pozostali idą do nieba. W kosmogonii biblijnej można zastosować mitologiczny podział na wieki. Wiek złoty to okres, gdy Adam i Ewa przybywają do raju, wiek srebrny, gdy Adam i Ewa są już na wygnaniu, ale nadal przestrzegają praw boskich. Wiek spiżu, rozlewu krwi, trwa od momentu, gdy Kain zabija Abla. Podobnie jak w mitologii od momentu, gdy Bóg zsyła potop, który przeżywa tylko jedna rodzina. Wiek heroiczny, zamiast herosów - prorocy, a ich dzieła to cuda, które czynią. Wiek żelazny cechuje się upodobaniem moralnym i społecznym.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Porównaj kosmogonię biblijną i mitologiczną, matura, matura ustna
Kosmogonia biblijna
Porównaj kosmologię biblijną i mitologiczną., Język polski
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach, zamiawiane przez chomików
Porównaj dwie wybrane relacje literackie z życia w obozach
PORÓWNAJ DWIE RELACJE..., 27
http www komputerswiat pl testy sprzet karty pamieci 2013 01 porownanie 12 kart microsdhc ktora najl
Histfil3, „Cała filozofia jest zbiorem przypisów do Platona”
jezyk polski, ZWIĄZKI FRAZEOLOGICZNE POCHODZENIA BIBLIJNEGO I MITOLOGICZNE, ZWIĄZKI FRAZEOLOGICZNE P
Omów podobieństwa i różnice biblijnego i mitologicznego stworzenia świata
Człon różniczkujący, „Człon różniczkujący”
Antyk 7, „Kto bogom posłuszny, ten zbłądzić nie może” - tragizm Antygony
notki skrzypcowe, „KSZTAŁTOWANIE SIĘ GRANIC POLSKI PO I WOJNIE ŚWIATOWEJ”
Czystki w bibliotekach ┼Ťl─ůskich w latach 50. , „naród bez książek to narób bez tożsamości&rd
śmierć bioetyka, „ Gdyby ludzie nauczyli się umierać, umieliby żyć”
Realne i etymologiczne znaczenie pojęć biblijnych i mitologicznych
Biblijny i mitologiczny obraz stworzenia świata i człowieka

więcej podobnych podstron