UŻYTKOWANIE MLECZNE

Użytkowanie mleczne krowy rozpoczęte w chwili pierwszego ocielenia może trwać od kilku do kilkunastu lat. Kończy się z chwilą wybrakowania jej ze stada, którego częstą przyczyną, obok złego stanu zdrowia i jałowości, jest niska, nieopłacalna wydajność mleczna.

Laktacja to okres wydzielania mleka rozpoczynający się od ocielenia, a kończący zazwyczaj zasuszeniem krowy. Przebieg laktacji jest kontrolowany przez kilka hormonów wydzielanych w organizmie krowy. Na krótko przed porodem, a później kila dni po porodzie wymię krowy produkuje siarę, czyli wydzielinę, której skład różni się znacznie od mleka. Dzienna wydajność krowy na początku laktacji stopniowo wzrasta, aby szczyt mleczności osiągnąć w okresie między 4 a 8 tygodniem po ocieleniu. Przeciętna laktacja krowy trwa nieco ponad 300 dni. Wydajność krowy w laktacji 305- dniowej to ilość mleka uzyskanego w okresie pierwszych 305 dni laktacji lub w okresie laktacji pełnej, jeśli trwa krócej niż 305 dni.

Wyróżniamy trzy krzywe laktacji:

• płaska- najbardziej pożądana

• stroma

• dwuwierzchołkowa

Wydajność mleczna warunkowana jest czynnikami:

• genetycznymi

• środowiskowymi

Hodowca chcąc uzyskać wysoką produkcyjność zwierząt powinien pracować nad:

• doskonaleniem genetycznym zwierząt

• poprawie warunków środowiskowych

Te dwa warunki nie mogą być stosowane oddzielnie gdyż:

• nawet najlepsze genetycznie zwierzęta w złych warunkach środowiskowych nie uzyskają drzemiących w niech możliwości produkcyjnych

• nawet najlepsze warunki środowiskowe nie są w stanie spowodować wysokiej wydajności zwierząt o niskim potencjale genetycznym

użytkowość mleczna- wydajność, zawartość białka i tłuszczu oraz wydajność tych składników w kilogramach:

	l. krów	Wyd. mleka w kg Od krowy rocznie	Zaw.% Tł.	Zaw. % Bi.	Wyd. kg Tł.	Wyd. kg Bi.
Całe pogłowie	2 777 000	4100	3,8	3,1	156	127
Krowy ocenione	481 334	6 152	4,22	3,31	260	204

Czynniki wpływające na użytkowanie mleczne:

- genetyczne: rasa, odmiana, cechy osobnicze, linia, rodzina,

- środowiskowe: żywienie (pojenie), warunki utrzymania, stan zdrowia, płodność, wiek pierwszego ocielenia, sezon ocielenia, okres zasuszenia, dój (dokładność i poprawność, higiena, częstotliwość, punktualność), pielęgnacja, profilaktyka, obchodzenie się ze zwierzęciem.

*najbardziej wydajne HF-y produkują 9216 kg mleka, jersey 6475 kg, ayrshire 6850 kg

*tłuszcz + białko HF 632 kg, jersey 544 kg, ayrshire 495 kg.

Rodzina- grupa krów wywodząca się od jednej krowy

Linia- grupa buhajów wywodząca się od wspólnego założyciela lini

ŚRODOWISKO

Żywienie

krowa	Produkcja s.m. w kg	Energia MJ	Białko g	Ca	P	Mg	Na
Zasuszona	10	49,5	1070	40	25	16	12
Produkująca 20 l mleka	15,5	98,9	2140	82	51	25	22
Produkująca 40 l mleka	22	162,3	3860	144	89	38	35

Orientacyjna przewidywana wydajność mleka za laktację 305- dniową na podstawie MAX dziennej wydajności:

• pierwiastki- max wydajność dzienna (kg) * 220 (210* - 230** )

• wieloródki- max wydajność dzienna (kg) * 190 (180*- 200 **)

DAWKA pokarmowa- dzienna ilość paszy jaką krowa otrzymuje

DOBRA DAWKA POKARMOWA

• zapewnia stosowną do potrzeb bytowych i wydajności mleka ilość:

• energii

• białka

• suchej masy

• składników mineralnych

• witamin

• nie wpływa ujemnie na

• zdrowie krów

• jakość mleka

Podstawową zasadą racjonalnego żywienia jest bilansowanie zawartości białka i energii.

Przykłady pasz:

	białko	Energia
Lucerna	25	8
Koniczyna	20	10
Pastwisko	17	10
Żyto(zielonka)	13	10
Kiszonka z kukurydzy	5-8	10-14
Kiszonka z trawy	11(sm 22%)	8
sianokiszonka	19 (sm 35%)	18

1