dr Adam Szymaniak

WNPiD UAM w Poznaniu

I. PO CO PISZĘ PRACĘ PROMOCYJNĄ (LICENCJACKĄ, MAGISTERSKĄ)

czyli

CHARAKTER i CEL PRAC PROMOCYJNYCH?

1. Jaki charakter powinna mieć praca promocyjna?

1. dążenie do poznania istoty jakiegoś zjawiska,

2. dążenie do wykrycia zasad, reguł i praw działania określonego przedmiotu zainteresowań,

3. realizacja celu naukowego (odkrywczy, porządkujący lub klasyfikujący charakter pracy),

4. to nie zbiór informacji!

2. Cele i zadania stawiane pracom promocyjnym:

1. osiągnięcie tytułu (stopnia) naukowego (zawodowego),

2. ćwiczebny, kontrolny i twórczy wymiar pracy promocyjnej czyli ukształtowanie umiejętności:

• czynnego posługiwania się wiedzą nabytą podczas studiów (wykorzystanie tej wiedzy w praktyce lub we wnioskowaniu teoretycznym),

• rozszerzania wiedzy poprzez samodzielne analizy i poszukiwania w istniejącej literaturze,

• obserwacji i analizy zjawisk z bezpośredniego otoczenia (zawodowego) seminarzysty,

• dostrzegania i wykazywania prawidłowości,

• samodzielnego budowania prawidłowych konstrukcji logicznych (plan, tok wywodu),

• stosowania metod pracy naukowej,

• posługiwania się jasnym i precyzyjnym językiem,

• ćwiczenia w myśleniu naukowym,

• wyeksponowania i wyłożenia myśli przewodniej.

3. Różnice pomiędzy pracami dyplomowymi, magisterskimi, końcowymi (studia podyplomowe) i doktorskimi.

1. metodologia,

2. zasięg tematyczny i skala problemu badawczego,

3. samodzielność i wykorzystanie literatury.

II. HARMONOGRAM PISANIA

czyli

3 fazy działania zorganizowanego w procesie pisania pracy promocyjnej

1. Faza określania (diagnozy)

1. ogólna charakterystyka tematu (wyjaśnienie we wstępie),

2. sformułowanie celu pracy (wyjaśnienie we wstępie),

3. ustalenie ograniczeń w realizacji tematu,

4. ustalenie planu pracy, ram czasowych i terytorialnych (wyjaśnienie we wstępie).

2. Faza poszukiwań

1. kwerenda biblioteczna,

2. dobór metod realizacji tematu,

3. „inkubator” pomysłów i koncepcji.

3. Faza decyzji

1. weryfikacja pomysłów i koncepcji (porównywanie, eliminacja, synteza, opracowanie alternatyw),

2. „bank pomysłów” odrzuconych,

3. bieżące referowanie procesu badań i osiąganych wyników.

4. Proces twórczego myślenia

1. faza preparacji (zbieranie informacji i tworzenie koncepcji pracy),

2. faza inkubacji („dojrzewanie” myśli i pomysłów; rola podświadomości),

3. faza iluminacji (to nie tylko przywilej uczonych!),

4. faza weryfikacji.

5. Semestralny podział procesu pisania pracy promocyjnej

III. TECHNIKA PISANIA PRACY PROMOCYJNEJ

1. TEMAT PRACY PROMOCYJNEJ

* Trzy pytania:

1. Jaki jest zakres swobody seminarzysty w sformułowaniu tematu?

2. Jak powinien być temat? (zakres przedmiotowy - wąski czy szeroki?)

3. Jak sformułować temat? (temat a problematyka pracy)

* Problemy badawcze wchodzące w zakres specjalności seminarium.

* Obszar zainteresowań badawczych (ogólnie).

* Tematy pokrewne.

* Określenie zadania badawczego.

* Zainteresowania studenta.

* Aktywność zawodowa (społeczna, polityczna) studenta a wybór tematu.

2. CZYNNOŚCI PREPARACYJNE

1. Kwerenda biblioteczna i rzetelne studiowanie literatury:

• na początek - literatura fundamentalna + jednoczesne szkicowanie wizji toku wywodu,

• następnie - poszerzenie studiów literatury (wzbogacenie wywodu).

2. Wymóg jednoczesnego czytania i pisania

3. Plan treści:

• szkielet formalnych wywodów,

• spis problemów, które seminarzysta zamierza zawrzeć w pracy,

• po zakończeniu pracy staje się „spisem treści”,

• płynność i możliwość modyfikacji aż do zakończenia pracy.

4. Konspekt pracy:

• podkreśla wagę i znaczenie twierdzeń (mniej ważne sygnalizuje, kluczowe - rozwija),

• głębiej i szerzej naświetla problemy zawarte w spisie treści,

• przedstawia tok rozumowania, zasadnicze argumenty i ich kolejność,

• zawiera informacje o źródłach możliwych do wykorzystania w pisaniu pracy (np. literatura zagadnienia, badania własne, dane statystyczne),

• od 2 do 5 stron.

4. SPORZĄDZANIE NOTATEK (TZW. FISZEK)

1. Metoda ręczna i komputerowa

2. Konieczność zachowania jednolitego wzorca notowania:

• należy notować na kartkach jednolitego formatu (np. A-5),

• należy notować jednostronnie,

• lewy wąski margines - na zapisanie numeru strony pozycji, z której pochodzi notatka,

• lewy górny róg - autor, nazwa pozycji bibliograficznej (ew. pozycja katalogowa i nazwa biblioteki); może być skrót,

• prawy górny róg - naniesienie symbolu, „dopasowanie” fiszki do fragmentu pracy promocyjnej (np. do danego rozdziału, punktu czy paragrafu),

• łączenie fiszek,

• segregacja w odpowiednio oznakowanych kopertach (gromadzenie całego materiału dla określonego fragmentu pracy promocyjnej).

3. Jak dokonywać zapisów na fiszkach? (trzy formy zapisywania):

• zapis dosłowny (w cudzysłowie),

• zapis streszczający,

• uwagi i spostrzeżenia własne (aktywna postawa seminarzysty wobec tekstu, dobre do późniejszej polemiki lub podkreślenia trafności przeczytanego fragmentu).

4. Przykładowa fiszka

	G.G. Marquez, Jesień patriarchy, Warszawa 1997	R. III - pkt. 4.2.
s. 23	„Ludzie powinni umierać razem ze swoimi rzeczami” (zapis dosłowny)
s. 8-9	Autor zwraca uwagę na fakt, iż po śmierci ukochanej osoby pozostają jej rzeczy. One nie odchodzą. Wspólne zdjęcia, listy, ostatnia Walentynka, szalik, który tak bardzo lubiła, turkusowe pióro, łóżko z wgłębieniem po jej głowie, które powoli wygładza czas. Nawet kawa z kupionego po wielkiej kłótni ekspresu („Kochanie, przecież on kompletnie nie pasuje do koloru firanek w kuchni!”) smakuje inaczej. (zapis streszczający)
s. 69	Słusznym wydaje się spostrzeżenie Marqueza (...) Kontrowersyjnie prezentują się uwagi autora (...) Można polemizować z poglądem, jakoby (...) (uwagi i spostrzeżenia własne)