SCENARIUSZ ZAJĘĆ DRAMOWYCH DLA UCZNIÓW KLAS I-III
(poszczególne ćwiczenia wymagają dostosowania do odpowiedniej grupy wiekowej)
Temat: Władza i odpowiedzialność - opowiadanie improwizowane na podstawie wiersza Danuty Wawiłow „Trójkątna bajka”.
Cele: - dziecko prawidłowo rozpozna trójkąty i koła, różnicuje je według wielkości,
uczeń improwizuje ruchem zachowania postaci występujących w wierszu, wypowiada się w rolach,
dziecko stworzy rzeźbę władcy autokraty i demokraty, określi charakterystyczne wypowiedzi tych osób,
uczeń określi, jak powinien postępować „dobry” władca i co oznacza „odpowiedzialność w sprawowaniu władzy”,
wykona ćwiczenia utrwalające wiadomości na temat trójkąta i koła.
Techniki dramowe: wprawka dramatyczna, ćwiczenie dramowe, opowiadanie improwizowane, tunel myśli, rzeźba, rundka.
Środki: wycięte z kartonu figury geometryczne: trójkąty i koła, w dwóch wielkościach: figury małe i duże, ilustracja przedstawiająca królestwo, zbudowana z różnych figur geometrycznych, kredki.
Czynności organizacyjno-porządkowe.
Przed zajęciami nauczyciel przygotowuje salę, rozkłada w niej wycięte z kartonu duże i małe trójkąty i koła.
Wytworzenie skojarzeń z tematem.
Dzieci wchodzą do sali, w której znajdują się figury geometryczne. Każda osoba wybiera jedną figurę, która najbardziej mu się podoba. Dzieci manipulują figurami, pytają nauczyciela, co to jest i do czego będzie potrzebne. Nauczyciel odpowiada, jednocześnie sam zadaje pytania: Co takiego wybraliście? (swobodne wypowiedzi uczniów) Jak możemy nazwać te wszystkie przedmioty? (figury geometryczne) Czy są figury takie same? (trójkąty i koła) Czy są między nimi jakieś różnice? (figury duże i małe)
Nauczyciel ustawia dzieci w czterech grupach, po jednej stronie grupy małych i dużych trójkątów, po drugiej grupy małych i dużych kół.
Określenie tematu zajęć (określenie miejsca, czasu i bohaterów).
Wejście w role - wprawki dramatyczne i ćwiczenia dramowe (król trójkątny - wejście do sali tronowej, powitanie poddanych, oznaczenie roli - miejsce; rycerze - straż przyboczna i przemarsz wojsk, oznaczenie roli - rekwizyt; służba - wykonywanie codziennych obowiązków, w tym usługiwanie królowi przy stole, oznaczenie roli - znak).
Opowiadanie improwizowane na podstawie wiersza „Trójkątna bajka”.
Nauczyciel recytuje wiersz włączając kolejne osoby do działań określonych w utworze. Dzieci wykorzystują wybrane figury jako rekwizyty (oznaczenie roli - znak).
Role uczniów Czynności Rekwizyt
Trójkątny Król zasiada na tronie, wygląda przez okno wieży, mały trójkąt jako
wydaje rozkaz dokonania zmian w królestwie korona
(nauczyciel w roli suflera, podpowiada
odpowiedni fragment wiersza)
Trójkątni Rycerze stoją w szyku, następnie jadą na koniach duże trójkąty jako
tarcze
Trójkątni Dworacy przynoszą na tacach śniadanie dla Króla małe trójkąty jako
tace
Okrągły Król zasiada na tronie, wygląda przez okno wieży małe koło jako
korona
Okrągli Rycerze stoją w szyku, następnie jadą na koniach duże koła jako
tarcze
Okrągli Dworacy przynoszą na tacach śniadanie dla Króla małe koła jako
tace
IV. Sformułowanie problemu i poszukiwanie rozwiązania.
Tunel myśli - uczniowie w rolach trójkątnych i okrągłych rycerzy oraz dworzan wypowiadają głośno swoje myśli, dotyczące decyzji króla tuż po śniadaniu z prostokątnym ciastkiem (co zrobi król i co sadzę na temat tej decyzji?).
Rozmowa nawiązująca do tematu lekcji - władza i odpowiedzialność, dobry władca.
Nauczyciel prowadzi rozmowę zadając pytania, np. Jak myślicie, czy Król rozkaże zmienić wszystko w królestwie na „kwadratowe”? Co myślcie o poprzednim rozkazie Trójkątnego Króla, by wszystko w królestwie zmienić na okrągłe? Czy wszyscy są zadowoleni z tej decyzji Króla? Czy Rycerze Trójkątni są zadowoleni i uważają za dobre to, że Król kazał im być okrągłymi? Czy jeden król może decydować o losie wszystkich ludzi w królestwie? Jak powinien postępować dobry władca?
„Galeria rzeźb”
Uczniowie dobierają się w pary. W każdej parze jedna z osób zostaje rzeźbiarzem. Jej zadaniem jest „wyrzeźbić” z „materiału” (druga osoba) postać władcy złego, okrutnego (rzeźbienie dotykiem), a następnie wybrać jedno zdanie, które ta postać mogłaby wypowiadać, gdyby ożyła. Rzeźbiarz określa także sposób, w jaki odzywać się będzie władca. Gdy wszystkie pary skończą pracę, rzeźbiarze rozpoczynają zwiedzanie galerii. Oglądają inne posągi, mogą też „włączyć im głos” dotykając ramienia posągu (czynność tę może wykonywać nauczyciel). Po chwili następuje zamiana ról; zadanie polega teraz na „wyrzeźbieniu” postaci władcy dobrego, sprawiedliwego. Dalsza część ćwiczenia przebiega, jak poprzednio.
V. Uogólnienie wniosków - generalizacja.
Podsumowanie rozmowy - Czy jedna osoba może decydować o losie innych, nie licząc się z ich zdaniem? (sformułowanie głównej myśli utworu).
Rundka - każde dziecko kończy zdanie: „Chciałbym, aby mój władca był…”
Ćwiczenie utrwalające.
Uczniowie otrzymują ilustracje przedstawiające królestwo, w którym zamek, król i rycerze są zbudowani z różnych figur. Zadanie polega na pokolorowaniu rysunku zgodnie z legendą podaną na dole strony (trójkąty małe i duże, koła małe i duże).
Można także zaproponować uczniom inne prostsze zadania, np.
1. Budowanie z klocków Dinesa obrazu króla lub rycerza (praca indywidualna).
2. Budowanie z klocków Dinesa królestwa w grupach.
Można także wykorzystać zadanie trudniejsze:
Układanie z klocków Dinesa trzech ilustracji (historyjka obrazkowa) i utworzenie do nich opowiadania (ustnie lub pisemnie).
Trójkątna bajka - Danuta Wawiłow
Była raz sobie skała
bardzo dziwna, TRÓJKĄTNA,
stał na tej skale pałac
bardzo dziwny, TRÓJKĄTNY.
W pałacu tym na tronie
bardzo dziwnym, TRÓJKĄTNYM,
zasiadał król w koronie
bardzo dziwnej, TRÓJKĄTNEJ,
i patrzył z okna wieży
bardzo dziwnej, TRÓJKĄTNEJ,
na dzielnych swych rycerzy
bardzo dziwnych, TRÓJKĄTNYCH.
Aż kiedyś raz dworacy
na szczerozłotej tacy
przynieśli mu śniadanie
wykwintne niesłychanie -
a było to nieduże
zwyczajne jajko kurze,
bardzo dziwne,
OKRĄGŁE!
I krzyknął król:
„No wiecie!
Toż to prawdziwa bajka!
Pomyśleć, że na świecie
są takie cudne jajka!
Więc niech mi odtąd wszędzie
OKRĄGŁYM wszystko będzie!”
Dworacy - nieboracy
zabrali się do pracy.
W ciągu jednej chwili,
jak kazał, tak zrobili.
I dotąd stała skała
bardzo dziwna, OKRĄGŁA,
A na tej skale pałac
bardzo dziwny, OKRĄGŁY,
w pałacu zaś na tronie
bardzo dziwnym, OKRĄGŁYM,
zasiadał król w koronie
bardzo dziwnej, OKRĄGŁEJ,
i patrzył z okna wieży
bardzo dziwnej, OKRĄGŁEJ,
na dzielnych swych rycerzy
bardzo dziwnych, OKRĄGŁYCH.
Aż kiedyś raz dworacy
na szczerozłotej tacy
przynieśli mu śniadanie
wykwintne niesłychanie -
a było to nieduże
ciasteczko w politurze,
bardzo dziwne, KWADRATOWE.