Sytuacja dydaktyczno-wychowawcza - schemat - w wersji jak najbardziej uproszczonej, krótkie definicje pojęć
Tj.: cele, treści, metody, formy, środki, warunki, rezultaty procesu kształcenia.
Sytuacja dydaktyczno - wychowawcza schemat - niestety, musicie mi wybaczyć ale nie posiadam schematu z zajęć (chyba jakiś miałam, bo pamiętam że coś notowałam, ale za żadne skarby świata nie wiem gdzie go posiałam), więc jak któraś weszła w posiadanie takiego, to proszę by przyniosła go na poniedziałek do ewentualnego skserowania.
SYTUACJA DYDAKTYCZNA - układ obejmujący następujące elementy:
Uczniów
Nauczycieli
Cele
Rezultaty
Treści
Środki
Metody
Formy
Warunki.
CELE KSZTAŁECENIA określają zakres i charakter zmian, jakie mają się dokonać w uczniu pod wpływem procesu kształcenia.
Ogólne cele wykraczają poza wąski zakres poszczególnych przedmiotów i lat nauki szkolnej,
Ogólne cele kształcenia stanowią główny wyznacznik wszelkich oddziaływań nauczycielskich,
Szczegółowe cele stawiane przed każdą lekcją, są pochodną ogólnych celów kształcenia.
Dwa sposoby formułowania celów:
1. zmierza do określenia, co w wyniku lekcji ma uczeń konkretnie osiągnąć w zakresie wiedzy i umiejętności (np. w wyniku lekcji uczeń powinien umieć opisać budowę zewnętrzną jaszczurki, tryb jej życia)
2. wskazuje kierunek oddziaływań na ucznia (np. rozwijanie samodzielnego myślenia, rozwijanie wrażliwości na potrzeby drugiego człowieka).
REZULTATY - cele kształcenia określają pozytywne i pożądane zmiany, jakie powinny się dokonać w uczniu w procesie kształcenia. Z bardzo wielu powodów stopień faktycznego osiągania celu jest niższy od poziomu pożądanego. Zatem rezultaty kształcenia poszczególnych uczniów mogą stanowić różny poziom osiągnięcia założonego celu.
Czasami pojawiają się rezultaty niepożądane, będące ubocznym produktem niedociągnięć procesu nauczania (np. w przeciążeniu, przemęczeniu, spadku zainteresowań).
TREŚCI KSZTAŁCENIA - dla osiągnięcia celów kształcenia niezbędne są odpowiednie treści. Wybrane i uporządkowane zgodnie z wymaganiami życia społecznego, zawodowego i kulturalnego kraju, wymaganiami nauki i potrzebami ucznia. Treści są dla ucznia niezbędnym materiałem do wszystkich operacji myślowych. Są one odbiciem stanu nauki, techniki, otaczającej rzeczywistości przyrodniczej i społecznej.
METODY NAUCZANIA - gr. methodos - droga do czegoś, sposoby osiągania celu, sposób dochodzenia do celu.
Wg Okonia systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami, umożliwiający uczniom opanowanie wiedzy wraz z umiejętnością posługiwania się nią w praktyce, jak również rozwijanie zdolności i zainteresowań umysłowych.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE - są to przedmioty materialne lub ich modelowe, obrazowe, symboliczne zastępniki usprawniające i ułatwiające proces nauczania i uczenia się przede wszystkim przez rozszerzenie możliwości bezpośredniego poznania odległej w czasie lub przestrzeni rzeczywistości.
FORMY ORGANIZACJI PRACY UCZNIÓW NA LEKCJI - do podstawowych form organizacyjnych pracy uczniów na lekcji należą: praca jednostkowa i praca zbiorowa, która przyjmuje postać pracy z całą klasą i pracy grupowej.
WARUNKI ZEWNĘTRZNE, W JAKICH PROWADZONE JEST NAUCZANIE - stanowią ważny czynnik modyfikujący przebieg i wyniki uczenia się.
Usytuowanie szkoły, sali i jej wyposażenie, oświetlenie, umiejscowienie pomocy naukowych, ład i atmosfera panująca na lekcji sprzyjają lub przeszkadzają w koncentracji uwagi.
Szczególnie ważna jest atmosfera wychowawcza, zapewniająca uczniowi poczucie bezpieczeństwa.
Sytuacja dydaktyczna z istoty swej ma być układem celowym, wszystkie jej części służą tym samym celom, ich wartość może być oceniana zgodnie ze stopniem współprzyczyniania się do osiągania tych celów.
Jakość sytuacji dydaktycznej, a w konsekwencji procesu nauczania warunkowana jest cechami poszczególnych jej elementów oraz siłą i charakterem zachodzących między nimi związków.
Czynnością pierwotną, wykonywaną przez nauczyciela planującego lekcję, jest precyzyjne ujęcie celów.