03. 10. 2010r.

LITERATURA:

• Donald Waters, „Zarządzanie operacyjne - Towary i usługi”, PWN W-wa 2001

• R. Johnston, „Zarządzanie działalnością operacyjną - Analiza przypadków”, PWN

Kontakt: [e-mail]

Temat: ISTOTA OPERACJI I ZARZĄDZANIA OPERACYJNEGO.

Głównym zadaniem zarządzania operacyjnego jest:

• Zapewnienie realizacji strategii

• Bieżące rozwiązywanie szczegółowych problemów, które nie zostały ujęte w planie ogólnym na poziomie strategicznym

• Zarządzanie operacyjne jest, więc ściśle powiązane ze strategią, gdyż konkretyzuje i weryfikuje poszczególne koncepcje i programy strategiczne

Rola i zadania kierownika operacyjnego

• Podejmowanie decyzji

• Nadzorowanie procesów

• Współpraca z ludźmi

• Nadzór przepływu informacji

• Nadzór wyrobów (kontrola skuteczności)

• Reprezentacja firmy

Plan MCST: Misja, Cele, Strategia

• MISJA - (Co robimy?, Dla kogo?, W jaki sposób?) Wyraża sens istnienia firmy

• Powinna być przedstawiona w formie zwięzłego opisu, co zarząd chce zrobić z firmą

• Powinna spełniać wymogi:

• wyznaczać kierunek i dotyczyć przyszłości

• powinny znaleźć się w niej wyznaczniki firmy, co dalej mają zamiar zrobić, co chcą zrealizować

• proces realizacji misji powinien być wiarygodny

• nie może być zbytnio rozbudowana ani zbyt krótka

• powinna być na tyle ogólna, aby nie ograniczać firmy, czytelna, zrozumiała

• CELE - powinny bezpośrednio wynikać z misji

• Realizacja celów prowadzi do realizacji misji

• Zamknięte cele - określony podział czasowy np.: w ciągu roku zwiększyć liczbę studentów o 10%

• Otwarte cele - np.: stały wzrost liczby studentów

• Na początek formułujemy cele otwarte a potem przechodzimy do zamknietych

• Ważne jest, aby były mierzalne np. w %, nie piszemy recepty, w jaki sposób realizujemy cel

• STRATEGIA - są to deklaracje wskazujące na środki do realizacji celów

• Wyznaczają obszary, z których wybieramy najlepsze metody realizacji celów

Definicje działań operacyjnych

Operacje są działalnością, na którą składa się cała aktywność związana bezpośrednio z wytwarzaniem produktu, którym mogą być zarówno dobra materialne, jak i usługi.

Cel operacyjny przedstawia rysunek:

Operacje

• Określają, co Organizacja robi:

• Ford produkuje samochody

• IBM komputery

• Szpitale leczą pacjentów

• Hotele przyjmują turystów

• LOT przewozi klientów samolotami

Narzędzia zarządzania operacyjnego

• Menadżerowie zajmują się zarządzaniem operacyjnym posługują się różnego rodzaju narzędziami, są to m. in.:

• metoda opisowa i matematyczna

• zestawienia tabelaryczne

• modele komputerowe

• jak również schematy

Cele zarządzania operacyjnego

• Zatem celem zarządzania operacyjnego jest długofalowa i doraźna optymalizacja procesów wytwórczych, objawiająca się poprzez:

• minimalizację kosztów wytwarzania

• skrócenie czasu wytwarzania

• zmniejszenie uciążliwości pracy

• podniesienie jakości obsługi klienta

Podobieństwo procesów różnych organizacji

• Co prawda organizacje posługują się różnymi technikami wytwarzania produktów czy świadczenia usług, istnieje jednak wiele uniwersalnych reguł postępowania wspólnych zarówno dla organizacji produkcyjnych, jak i wytwórczych.

• Istnieją, zatem uniwersalne zasady planowania, optymalizacji kosztów napraw i wymiany urządzeń, wyboru lokalizacji przedsięwzięcia itd.

Systemy sterowania operacjami

• PUSH (do produkcji liniowej) tzn. pchany - sterowanie poprzez dostępność surowców. Zakładamy wielkość i sprzedajemy wypychając towar na rynek.

• PULL (do produkcji seryjnej) - system tzw. ciągniony - od klienta idzie informacja do magazynu wyrobów gotowych o wielkości zamówienia. Wielkość zamówienia zależy od potrzeb klienta.

24. 10. 2010r.

Działalność operacyjna

Zestaw działań podejmowanych w przedsiębiorstwie dla wytwarzania wyrobów lub świadczenia usług i bezpośrednio związanych z ich powstaniem.

Należy do nich działanie:

• Projektowanie - projektowanie wyrobów i usług procesu wytwarzania.

• Realizowanie - wytwarzanie wyrobów, świadczenie usług.

• Kontrolne - kontrola jakości wyrobów i usług.

Działalność podstawowa

• Określenie wspomnianego wyżej obszaru działalności.

Działalność pomocnicza

• Zaopatrzenie, transport, magazynowanie, działalność eksploatacyjna.

Istota działalności podstawowej i pomocniczej

• Przetwarzanie zasobów i strumieni o charakterze materialnym (wytwarzanie wyrobów) lub niematerialnym (świadczenie usług).

Koncepcja 5P

Koncepcja pięciu podstawowych czynników (5P) zapewniających sprawność działalności operacyjnej przedsiębiorstwa:

• Produkt - wyrób lub usługa.

• Przedsiębiorstwo - zakłady, obiekty, wyposażenie, infrastruktura.

• Procesy - organizowanie produkcji i pracy.

• Programy - planowanie alokacji i wykorzystanie zasobów.

• Personel - polityka kadrowa i umiejscowienie człowieka w procesie produkcji.

Produkt

• Najbardziej oczywisty materialny wyraz powiązanie pomiędzy marketingiem a produkcją.

• Należy osiągnąć zgodność:

• Działania

• Estetyki

• Jakości

• Niezawodności

• Ilości

• Ceny sprzedaży

• Kosztów produkcji

• Terminu dostarczania

Przedsiębiorstwo

• Aby wytworzyć produkt potrzebny jest majątek produkcyjny - budynki, urządzenia, które są w stanie sprostać potrzebom produktu, rynku, pracowników i firmy.

• Zadania funkcji zarządzania operacyjnego w obszarze przedsiębiorstwa:

• Określenie przyszłego możliwego popytu.

• Zaprojektowanie i rozmieszczenie budynków i biur.

• Zapewnienie niezawodności działania maszyn i urządzeń.

• Zapewnienie sprawnego funkcjonowania przedsiębiorstwa.

• Zapewnienie bezpieczeństwa pracy maszyn i urządzeń.

• Określenie potrzeb kadrowych.

Procesy

Rozpatrujemy takie czynniki jak:

• Dysponowana wydajność

• Dysponowane umiejętności

• Typ produkcji

• Rozmieszczenie zakładu i urządzeń

• Bezpieczeństwo

• Potrzeby serwisowe

• Zaplanowany poziom kosztów

Programy

Programy dostarczania wyrobów i usług do konsumenta.

Programy dostaw określają harmonogramy:

• Zapotrzebowanie w surowce i materiały.

• Wytwarzanie wyrobów lub świadczenie usług.

• Eksploatacji maszyn i urządzeń.

• Rozliczeń finansowych.

• Magazynowania.

• Transportu.

Personel

• Personel to najważniejszy element procesu świadczenia usług.

Kwestie:

• Zarobki

• BHP

• Warunki pracy

• Motywacje

• Szkolenia

Różnice między produkcją a działalnością podstawową

• Wynik przetwarzania może być niematerialny - powstaje usługa.

• Przykład klubu - zaspokaja on potrzebę przynależności do grupy.

• Proces przetwarzania - zapewnienie odpowiedniej atmosfery, która pozwala na nowe znajomości.

! Aby dobrze zarządzać działalnością podstawową:

1. Trzeba myśleć!

2. Znać zasady i prawa - ekonomia, zarządzanie, rachunkowość, statystyka, przepisy prawa (pracy, gospodarczego, karnego, cywilnego).

3. Umieć dostosować przepisy i reguły do konkretnych warunków firmy i rynku (przepisy są dla ludzi).

4. Przewidywać konsekwencje podejmowanych decyzji.

• Jedna z podstawowych reguł w zarządzaniu operacyjnym przedsiębiorstwa to trzy zasady jedności:

! Trzy zasady jedności:

1. Jedność pozycji rynkowej

np.: Restauracja exclusive - fast food.

2. Jedność wielkości produkcji

np.: Koszule na zamówienie - masówka.

3. Jedność złożoności

np.: Producent kosmiczny - wieszaki.

07. 11. 2010 r.

EGZAMIN pisemny - 19. 12. 2010 r.

Temat: FRANCHISING.

• Franchising - jest to udzielenie przez jedną osobę (franczyzodawcę), drugiej osobie (franczyzobiorcy) zezwolenie, które upoważnia franczyzobiorcę do prowadzenia działalności handlowej pod znakiem towarowym (nazwą-firmą franczyzodawcy) oraz wykorzystanie całego pakietu zawierającego wszystkie elementy niezbędne do tego aby, nieprzeszkolona wcześniej osoba mogła być wprowadzona do przedsiębiorstwa wcześniej zaprojektowanego i utworzonego przez franczyzodawcę, oraz by mogła prowadzić to przedsiębiorstwo przy stałej pomocy i na z góry ustalonych wcześniej zasadach.

• art.1 rozporządzenie KE nr 4087/88

Podstawowe cechy:

• Mają z góry określoną całościową koncepcję działalności.

• Proces wprowadzenia i szkolenia franczyzobiorcy odbywa się zgodnie z tą koncepcją i dotyczy wszystkich aspektów prowadzenia biznesu.

• W trakcie działania biznesu firma ma prawo do pomocy i wsparcia ze strony franczyzodawcy.

Procedury franchisingu

• Całość najczęściej jest umieszczana w grubych książkach zapisanych procedurami, których franczyzobiorca powinien się trzymać przez cały okres prowadzenia firmy.

Franchising

• Wprowadzenie i przeszkolenie franczyzobiorcy jest bardzo ważnym etapem, ponieważ przygotowuje przyszłego właściciela do prowadzenia danego biznesu.

• Dotyczy ono każdego elementu potrzebnego do samodzielnego kierowania firmą.

• Franczyzobiorca powinien być tak przeszkolony by stać się ekspertem we wszystkich sferach związanych z prowadzeniem firmy.

• Przyszły właściciel powinien również być wspierany w takich aspektach jak wybór lokalizacji czy przy określaniu obszarów, w których ma zamiar działać.

Rodzaje franchisingu:

1. Franczyza przemysłowa (produkcyjna)

• Franczyzodawca udostępnia swoją technologię produkcji, know-how, doświadczenie oraz znak towarowy w celu produkowania przez franczyzobiorcę określonych wyrobów.

• Produkcja odbywa się wg udostępnionych przez franczyzobiorcę standardów.

• Franczyzobiorca zobowiązany jest do oznaczenia wyprodukowanych wyrobów znakiem towarowym.

2. Franczyza handlowa

• Franczyza dystrybucyjna (odmiana handlowej). Franczyzodawca zobowiązuje się do dostarczenia franczyzobiorcy określonych towarów.

• Franczyzobiorca uczestniczący w sieci franczyzy handlowej przyjmuje na siebie obowiązek sprzedaży tych towarów w ramach działalności swojego przedsiębiorstwa, najczęściej gwarantując wyłączność franczyzodawcy.

• Franczyzobiorca uzyskuje tu prawo do posługiwania się znakiem firmowym franczyzodawcy.

• Franczyzobiorca uzyskuje tu prawo do posługiwania się znakiem firmowym franczyzodawcy.

• Często zobowiązany jest on także do dostosowania wystroju wnętrza, uczestniczenia w organizacji sprzedaży czy promocji.

3. Franczyza dystrybucyjna

• Obowiązki franczyzobiorcy uczestniczącego w sieci franczyzy dystrybucyjnej są mniejsze. Jest on jedynie zobowiązany do sprzedaży towarów dostarczanych mu przez franczyzodawcę, nie ma za to obowiązku dostosowania wystroju wnętrza, nie ma też prawa do korzystania z know-how franczyzodawcy.

Know-how - pochodzący z języka angielskiego (know - „wiedzieć”, how - „jak”) termin określający konkretną wiedzę techniczną z danej dziedziny, umiejętność wykonania lub wyprodukowania czegoś, kompetencję, biegłość.

4. Franczyza mieszana

• Zawiera ona elementy f. produkcyjnej, handlowej bądź usługowej i powstaje na skutek połączenia dwóch rodzajów franczyzy.

• Dotyczy połączenia produkowania towarów oraz świadczenia usług gwarancyjnych, sprzedaży towarów przy jednoczesnym świadczeniu usług, a także połączenia produkcji i sprzedaży.

5. Franczyza bezpośrednia

• Umowa jest zawierana bezpośrednio przez franczyzodawcę i franczyzobiorcę, bez udziału pośrednika.

• Franczyzodawca sam, w bezpośredni sposób, wykonuje wszystkie obowiązki objęte umową franczyzy (doradztwo, organizacja szkoleń, kampanie marketingowe etc.)

• Charakteryzuje się bardzo ścisłym powiązaniem interesów prawnomajątkowych obydwu stron umowy.

• Charakter międzynarodowy

6. Franczyza indywidualna

• Jej istota jest podobna do f. bezpośredniej, zawarcie jednostkowej umowy między franczyzodawcą a franczyzobiorcą.

7. Franczyza pośrednia

• W ramach tej umowy przedsiębiorca ten zobowiązuje się do stworzenia sieci, występuje również w roli pośrednika przy powstawaniu kolejnych jednostek sieci.

8. Franczyza wielokrotna

• Ma ona miejsce w sytuacji, kiedy Franczyzodawca wyraża zgodę na utworzenie przez franczyzobiorcę na pewnym obszarze określonej liczby przedsiębiorstw, które będą zajmowały się działalnością określoną w umowie.

9. Subfranchising (f. master)

• Subfranchising jest trójstopniowym porozumieniem umownym, w ramach którego franczyzodawca przekazuje swojemu franczyzobiorcy uprawnienia dające możliwość występowania w roli kolejnego franczyzodawcy.

• Franczyzobiorca występuje w podwójnej roli - z jednej strony nadal jest franczyzobiorcą ale z drugiej strony jest franczyzodawcą.

Najważniejsze czynności operacyjne franczyzy

• Regularne wizyty i udostępnianie specjalistów, którzy są pomocni w razie problemów oraz przy naprawianiu błędów wynikłych z odstępstw od schematu (koncepcji działalności).

• Integrowanie oraz kontakt ze wszystkimi franczyzobiorcami w celu zebrania nowych doświadczeń pomocnych przy usprawnieniu całego systemu.

• Organizowanie i przeprowadzanie wszelkich badań rynkowych zarówno na poziomie całego obszaru obsługiwanego przez daną sieć jak i poszczególnych regionów (osobowych dla poszczególnych franczyzobiorców).

ZARZĄDZANIE OPERACYJNE W PRZEDSIĘBIORSTWIE

Dr T. Dryl

8

klienci

popyt

wytwarzanie

dystrybucja

---