Arkusz obserwacji

Klasa:

Temat lekcji:

1. Sytuacja motywacyjno- problemowa

Lp.	Problem	Sposób realizacji	Uwagi
1.	Czy nauczyciel uzmysłowił uczniom cel lekcji? (w którym momencie lekcji)?
2.	Czy uczeń postawiony był w sytuacji problemowej? (jakie ćwiczenia, pytania, polecenia temu towarzyszyły).
3.	Czy nauczyciel odwołał się do wcześniejszych doświadczeń ucznia? (w jaki sposób).
4.	Czy temat lekcji spełniał funkcję motywacyjną?

2. Zjawiska językowe na lekcji

Lp.	Problem	Sposób realizacji	Uwagi
1.	W jaki sposób na lekcji gromadzony był przykładowy materiał (z ksiązki, wypowiedzi uczniów, itp.)?
2.	Jaki był dobór przykładów, które stanowiły podstawę analizy zjawisk językowych? (wystarczający, nieprzemyślany, obszerny, itp.)
3.	Sposób przeprowadzenia analizy (poprawny, poprawny pod względem merytorycznym, itp.).
4.	Rodzaje pytań i ich funkcja (pytania o rozstrzygnięcie, problemowe, pytania pomocnicze, itp.)
5.	Przykłady pytań- reakcje uczniów (sformułowania poleceń, reakcja uczniów)
6.	Czy na podstawie obserwacji i analizy nauczyciel doprowadził uczniów do uogólnienia?

3. Weryfikacja, utrwalenie, kontrola nowo poznanych treści

Lp.	Problem	Sposób realizacji	Uwagi
1.	Czy nauczyciel prowadzając nowe treści odwoływał się do wiedzy ucznia (konkretne przykłady)
2.	Czy uczeń miał możliwość samodzielnego dochodzenia do wniosków, sam wysuwać problemy (przykłady)
3.	Czy nauczyciel zwrócił uwagę na funkcjonalne wykorzystanie poznanych treści (łączenie teorii z praktyką)?
4.	Jakie treści podlegały sprawdzeniu (pojęcia, tworzenie nowych form, zastosowanie w wypowiedziach, itp.)?
5.	W jaki sposób następowało utrwalanie i kontrola? (ćwiczenia praktyczne, powtórzenia teoretyczne, itp.)?

4. Notatka

Lp.	Problem	Sposób realizacji	Uwagi
1.	Czy notatka przybrała ekonomiczną formę? (zwięzłe wnioski, ciekawy układ graficzny, itp.)?
2.	W jaki sposób tworzona była notatka (sugestie nauczyciela, samodzielna notatka tworzona przez uczniów, itp.)
3.	Treść notatki (w sposobie realizacji podaj treść notatki)

5. Ocena

Lp.	Problem	Sposób realizacji	Uwagi
1.	Czy podczas lekcji nauczyciel oceniał pracę ucznia ( jeżeli tak w jaki sposób?)
2.	Czy nauczyciel motywował ucznia do zdobywania ocen? (w jaki sposób)?

6. Komunikacja na lekcji

Lp.	Problem	Sposób realizacji	Uwagi
1.	Komunikacji niewerbalnej oceniałam: zapewnienie kontaktu wzrokowego, odpowiedni dystans przestrzenny, ułożenie ciała względem uczniów, sprawne porozumiewanie się poprzez ruchy ciała, mimikę i gesty.
2.	Czy nauczyciel zwracał uwagę na poprawność wypowiedzi uczniów, czy i w jaki sposób poprawiał ich błędy?
3.	Efektywna komunikacja: nawiązywanie interakcji pomiędzy nauczycielem i uczniem (istnienie dialogu lekcyjnego), mówienie w taki sposób, aby odbiorca rozumiał przekazywane treści, dobór uczniów do odpowiedzi ( ochotnicy czy różni uczniowie).
4.	komunikacja werbalna: kompetencje językowe (ewentualne błędy językowe popełniane przez nauczycieli), ton głosu (jego głośność i wysokość, akcentowanie głosem ważności słów, przekrzykiwanie uczniów) oraz tempo mówienia.

7. Środki dydaktyczne

Lp.	Problem	Sposób realizacji	Uwagi
1.	Jakie środki dydaktyczne były wykorzystane na lekcji?
2.	Jaką funkcję pełniły w procesie dydaktycznym?

8. Metody pracy

Lp.	Problem	Sposób realizacji	Uwagi
1.	Jakie metody pracy wystąpiły na lekcji?
2.	Czy zastosowane metody były różnorodne?
3.	Czy zawsze były dobrane w odpowiedni sposób (podaj przykłady)?
4.	Które metody pracy wywoływały odpowiednią interakcję ucznia? Czy były takie, które zniechęcały ucznia do działania (podaj przykłady)
5.	Czy nauczyciel zastosował metody aktywne (jakie, jaka była reakcja uczniów)?

UWAGI:

Opracowała Anna Guzy na podstawie: Wzór kwestionariusza do obserwacji lekcji nauki o języku, H. Synowiec, L. Gilowa, w: Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego t.11, E. Polański (red.), Katowice 1991, s.62-63.

---