BIOPSYCHOLOGIA 11.10.2007
Słowo „behawioralny” zastępuje przymiotnikową formę słowa „zachowanie” (gdyby istniała taka forma brzmiałoby to: „zachowaniowy”)
Cechy temperamentu są dziedziczne, wchodzą do zestawu cech osobowościowych.
Genetycy behawioralni zadają sobie pytanie, czy cechy psychologiczne mogą być dziedziczone?
Centralne zagadnienie genetyki behawioralnej: czy geny, czy tez środowisko, decydują o kształtowaniu się danego osobnika?
Tryon (1936r), interesowało go, czy doświadczenia i środowisko mają wpływ na zachowanie oraz czy rozwój i zmiany zachodzą aż do śmierci.
Prowadził doświadczenia nad szczurami. Poddawał je technice labiryntowej (labirynt jest namiastką naturalnego środowiska szczura). Doświadczenia te były wieloetapowe.
Próba Tryon'a: szybkość uczenia się, pokonywanie zadań.
Polegała na wpuszczeniu grupy trzydziestu szczurów do labiryntu oraz sprawdzeniu, jak szybko każdy z nich pokonywał ten labirynt. Miarą była udana, bezbłędna próba opuszczenia labiryntu, np. szczur pobiegł bezbłędnie za szóstym razem, a więc otrzymywał wynik 6.
Po poddaniu szczurów testowi Tryon wybrał grupkę najlepszych i grupkę najsłabszych zwierząt, a następnie je skrzyżował (najlepsze z najlepszymi, najsłabsze z najsłabszymi).
Kolejne pokolenia szczurów poddawał tej samej próbie.
Okazało się, że następne pokolenie krzyżówek najlepszych zwierząt pokonywały labirynt szybciej niż ich rodzice, a najsłabsze gorzej niż ich przodkowie.
Wniosek: geny przekazywane kolejnym pokoleniom mają wpływ na zdolność pokonywania labiryntu.
Krzyżowanie wsobne: w obrębie tego samego miotu. Cenna metoda do uzyskania szczepu homozygotycznego, a więc identycznych genetycznie osobników. (bliźnięta jednojajowe)
Kolejne badania nad wpływem środowiska na szybkość uczenia się:
Genotyp |
„głupie 1” |
„głupie 2” |
Środowisko |
wzbogacone |
wzbogacone |
|
ubogie |
ubogie |
Szczury z obu genotypów (identyczne genetycznie) podzielono na grupy i wychowywano w odmiennych warunkach: jedne środowisku bogatym (duża klatka, wiele zabawek) drugie w ubogim (mała klatka, bez dodatkowych zabawek). Okazało się, że środowisko ma wpływ na szybkość pokonywania labiryntu przez zwierzęta, ponieważ szczury o genotypie „głupim”, wychowywane w środowisku bogatym radziły sobie z labiryntem bardzo dobrze (analogicznie szczury „mądre”, z ubogiego środowiska radziły sobie gorzej)
Wniosek: środowiskiem, wychowaniem, itp. Można podnieść umiejętność rozwiązywania pewnych zadań.
W zależności od tego, jaką cechę badamy zależność między genami, a środowiskiem może być różna.
Badanie eksploracyjne: poszukiwawcze.
Psychofizjologia: poszukiwanie związku miedzy psychiką, a wskaźnikami układu fizjologicznego.
Szukanie korelatów między zachowaniem biologicznym, a psychologicznym, współzmienności zupełnie różnych wskaźników, związki przyczynowo-skutkowe, np. zadanie matematyczne zadane pacjentowi (z zaskoczenia), a zachowanie jego organizmu.
Badania eksperymentalne, tzw. Test 1 różnicy, kontrowersyjne wobec ludzi, „niby - test”
Badanie zachowania bez pominięcia tzw. „czarnej skrzynki”.
Początki: obserwacje.
XIX w.
Ingerencja badacza bliska zeru.
APARAT STEREOTAKTYCZNY (stereotaksja)
Urządzenie służące do dokładnego lokalizowania struktur w mózgu, także tych, położonych głęboko pod korą mózgową. Do dokładnych pomiarów stworzono mapy stereotaktyczne.
Dzięki temu urządzeniu można dokładnie zlokalizować strukturę w mózgu, a następnie za pomocą elektrod zniszczyć ją lub zakłócić jej działanie. Cenne w laboratoryjnym badaniu szczurów.