• Litosfera oceaniczna z kontynentalną - gdy oceaniczna litosfera zanurza się pod kontynentalną, a po roztopieniu w górnym płaszczu dostarcza materiału dla wulkanizmu na brzegu kontynentu, na którym powstaje tzw. kontynentalny łuk magmowy, utworzony głównie przez wulkany andezytowe; dzieje się tak np. na zachodnim wybrzeżu Ameryki Południowej, a także w wielu innych miejscach wokół Pacyfiku.

Litosfera oceaniczna z oceaniczną - gdy jedna płyta litosfery oceanicznej zanurza się pod drugą, też oceaniczną; na górnej płycie tworzy się wtedy łuk magmowy wyspowy, złożony głównie z wulkanów bazaltowych tworzących zwykle wyspy (np. liczne archipelagi Zachodniego Pacyfiku).

Litosfera kontynentalna z kontynentalną - taka „kolizja” zwykle kończy subdukcję, gdyż sztywna i lekka litosfera kontynentalna na większą skalę na ogół jej nie ulega; powstają wtedy góry o budowie fałdowo-płaszczowinowej, a cały obszar podlega wypiętrzeniu izostatycznemu na skutek znacznego wzrostu grubości litosfery kontynentalnej (najlepiej jest to widoczne na przykładzie Himalajów i Tybetu, lecz w podobny sposób są wypiętrzane i inne łańcuchy młodych gór fałdowych).

• Granice poziomoprzesuwcze

• Występują wtedy, gdy ruch 2 płyt zachodzi równolegle do granicy między nimi, a litosfera nie jest ani tworzona, ani pochłaniana. Takimi granicami są uskoki transformacyjne, tnące gęsto w poprzek lub skośnie grzbiety śródoceaniczne, a czasami sięgające na obszar litosfery kontynentalnej (np. uskok San Andreas w Kalifornii).

• Plamy gorąca

• Transport gorącej materii płaszcza w pobliże powierzchni odbywa się nie tylko dzięki prądom konwekcyjnym pod strefami ryftów. Przypuszcza się, że istnieją też ogromne „kominy” gorącej, lekkiej materii mające swój początek aż na granicy płaszcza z jądrem, a sięgające przez cały płaszcz do astenosfery. Są to tzw. pióropusze płaszcza - mają one średnice do kilkuset km, a gorąca materia unosi się w nich ku górze z dużą szybkością (być może nawet do 2 m/rok), po czym promieniście rozprzestrzenia się w astenosferze, podgrzewając ją i podnosząc jej górną granicę. Przez to nad pióropuszami płaszcza litosfera ulega unoszeniu i jednoczesnemu cienieniu. Na powierzchni Ziemi powstaje wtedy plama gorąca - bardzo łagodna kopuła o średnicy od kilkuset do 1500 km, wyniesiona o 1-2 km, o wyraźnie podwyższonym strumieniu cieplnym i cieńszej litosferze. Często, lecz nie zawsze, towarzyszy jej wulkanizm

Tektonika płyt - podsumowanie

• Wymienione płyty przesuwają się. Powoli 1-10 cm/rok po astenosferze (gęsta półplastyczna zewnętrzna warstwa płaszcza Ziemi).

• Ciepło powstałe w jądrze i dolnym płaszczu wędruje ku powierzchni Ziemi, tworząc prądy konwekcyjne. Inicjują one ruch wyżej leżących płyt. W miejscach, gdzie prądy się rozchodzą , powstają strefy spredingu, natomiast gdzie schodzą strefy subdukcji.