Karol Irzykowski - „Programofobia” - ze zbioru „Słoń wśród porcelany”

• Irzykowski stawia tezę - we współczesnej literaturze brak programu jakiegokolwiek

• tekst jest polemiką ze „Słowem wstępnym” grupy Skamander

• według Irzykowskiego brak programu jest oznaką małoduszności, zarzuca nowym twórcom inspiracje Bergsonem: konkretnie jego ideą czasu przeciwnego wobec „życia”

• program dla Irzykowskiego jest spojrzeniem wstecz i ogarnięciem nieobliczalnego życia

• krytyk powołuje się na przykład odkrycia Ameryki przez Krzysztofa Kolumba: warto mieć program ze względu na możliwość niespodzianek „nadprogramowych” (Kolumb planował odkryć drogę do Indii i to był jego program), a program sam w sobie nie wyklucza tego co nowe i nieznane

Pozostałe argumenty Irzykowskiego za posiadaniem programu:

• program szanuje akt twórczy i nie ogranicza go

• program pozwala na różnorodne interpretacje

• programy są ważne ze względu na odbiorców, wytwarzają kontakt między twórcą a odbiorcą