002; PIERWSZA POMOC; Z02; NZK, RKO, CPR, BLS; 02.03.2009

EKG - praca czynnościowa serca, elektryczny zapis

NZK - (Nagłe Zatrzymanie Krążenia) - to ustanie mechanicznej czynności serca cechującej się:

• brakiem tętna

• brakiem reakcji na bodźce

• bezdechem lub oddechem agonalnym

RKO (CPR) - próby przywrócenia samoistnego krążenia krwi poprzez podjęcie odpowiednich czynności i stosowania leków; uciskanie klatki piersiowej

BLS - postępowanie polegające na rozpoznaniu ZK (zatrzymanie krążenia)

ALS - zaawansowane zabiegi resuscytacyjne - próby przywrócenia samoistnego krążenia krwi z zastosowaniem podstawowych metod CPR oraz zaawansowanych metod udrażniających drogi oddechowe

Etiologia NZK ze względu na mechanizm elektrofizjologiczny

• migotanie komór (VF)

• częstoskurcz komorowy bez tętna (VT)

• asystolia

• czynność elektryczna bez tętna (PEA)

Etiologia NZK ze względu na przyczynę

• pierwotne zatrzymanie krążenia - spowodowane chorobą serca

• wtórne zatrzymanie krążenia - spowodowane przyczyną pozasercową

Utrata dostarczania tlenu do mózgu jest równoznaczna ze zniszczeniem mózgu i ewentualną śmierć narządu po kilku minutach - jest to mechanizm SCD (sudden cardiac death)

Mechanizm inicjacji migotania komór (VF) - równoczesna obecność czynnika arytmogennego i bodziec tkz. „wyzwalacz”; Impuls musi trafić w załamek R,T cyklu pracy serca.

Czynnik arytmogenny - zwykle obszar niedotlenionego mięśnia sercowego lub obszar strefy granicznej otaczającej miejsce niedotlenienia

Pierwotne VF

• przy braku cech wstrząsu lub niewydolności lewej komory

• występuje w 5-10 minut po dokonaniu się okluzji (zjawisko zamykania obcych jonów lub cząśteczek we wnętrzu kryształów osadu) naczynia wieńcowego

Wtórne VF

• występuje we wstrząsie lub niewydolności krążenia i spowodowane różnymi mechanizmami (rozszerzenie komór, zaburzenia metaboliczne, aktywność współczulna, środki farmakologiczne)

Etiologia NZK (wtórne, pozasercowe przyczyny NZK)

• Czynniki H

• Hypowolemia (wstrząs)

• Hypoksia (uszkodzenie CUN)

• Hypo/Hyperglikemia i kwasica (Hypercardiosis)

• Hyper-/Hypo- kalemia/kalcemia/natremia

• Czynniki T

• Trauma (uraz)

• Tamponada serca

• Thrombosis (zator płucny)

• Thrombasis (coronary)

• Tablets (zatrucia, itd.)

• Tension (odma prężna - powietrze wchodzi, ale nie wychodzi, astma)

Hypokalemia prowadzi do częstoskurczu.

Hyperkalemia prowadzi do asystolii.

Wyziębienie prowadzi do migotania komór.

Najczęstszym powodem zatrzymania pracy serca u dzieci jest zatrzymanie oddechu.

Najczęstszym powodem zatrzymania pracy serca u dorosłych jest migotanie komór.

Hypovolemia - In physiology and medicine, hypovolemia (also hypovolaemia) is a state of decreased blood volume; more specifically, decrease in volume of blood plasma. Volumetric thirst can be caused by a number of things including bleeding and diarrhea.

PEA

• Aktywność elektryczna bez tętna, PEA, rozkojarzenie elektromechaniczne (Pulseless Electrical Activity) jest to czynność serca prowadząca do zatrzymania krążenia. Charakteryzuje się aktywnością elektryczną rejestrowaną w zapisie EKG lub na ekranie kardiomonitora przy braku fali tętna. PEA jest także nazywana nieefektywną systolą. Podczas PEA u chorego występują drobne skurcze miokardium, ale są one zbyt słabe by wywołać falę tętna lub badalne ciśnienie tętnicze. Często czynność elektryczna bez tętna spowodowana jest przez potencjalnie odwracalne przyczyny. Dla łatwiejszego zapamiętania podzielono je na dwie grupy: 4H i 4T[1][2][3]:

• 4H:

• hipoksja

• hipowolemia

• hipo/hiperkaliemia, zaburzenia metaboliczne (hipoglikemia, hipokalcemia, kwasica)

• hipotermia

• 4T:

• prężna odma - pneumothorax (ang. tension pneumothorax)

• tamponada serca

• toksyczne przyczyny NZK

• choroba zatorowo-zakrzepowa (thromboembolia) (zatorowość płucna, zawał serca)

• Leczenie PEA polega na zabiegach reanimacyjnych i nie różni się od leczenia asystolii. Defibrylacja nie jest efektywna w leczeniu PEA i nie należy jej stosować. Podaje się 1 mg adrenaliny co 3-5 minut, a jeśli występuje bradykardia, to podaje się dodatkowo 3 mg atropiny, chociaż nie ma dowodów naukowych na jej skuteczność. Rokowanie co do przeżycia, podobnie jak w asystolii jest złe. Poprawia je rozpoznanie i wdrożenie skutecznego leczenia odwracalnej przyczyny zatrzymania krążenia.

---