ORGANIZACJA PRACY PRACOWNI MIKROBIOLOGICZNEJ

Organizacja i bezpieczeństwo pracy w laboratorium mikrobiologicznym.

Badania mikrobiologiczne - rodzaje.

Kontakty:

• kontakt z materiałem zakaźnym ( pincety, rękawice)

• odzież ochronna,

• postępowanie z materiałem zakaźnym,

• regulaminy i procedury

• urządzenia techniczne z atestem,

• przechowywanie szczepów drobnoustrojów w specjalnych pomieszczeniach.

Wyposażenie;

• stoły laboratoryjne ( przygotowanie podłoża, wykonania posiewów)

• mikroskopy (zwykłe, ultramikroskopowe, ultrafioletowe, fluorescencyjne, elektronowe, holograficzne )

• autoklawy laboratoryjne- służą do wyjaławiania

• suszarki

• łaźnie wodne - zapewniają równomierne ogrzewanie

• lodówki

• wirówki -rozdzielania różniących się gęstością składników

• filtry bakteryjne

• drobny sprzęt laboratoryjny ( probówki, płytki, rurki, zlewki)

Rodzaje badań laboratoryjnych:

Materiał:

1. Krew:

• służy do wyhodowania z niej drobnoustroju chorobotwórczego

• zakażenia zwierząt laboratoryjnych

• wykonywania badan mikroskopowych

• przeprowadzenia badań serologicznych

Płyn mózgowo- rdzeniowy:

• Badania serologiczne

• Badania biochemiczne

3. Plwocina:

• Po uprzednim umyciu i wypłukaniu jamy ustnej

• Odkrztuszona z górnych dróg oddechowych

4. Ropa :

• Z podstawy ropnia

5. Kał:

• specjalne probówki

6. Mocz: j.w.

7. Wymazy:

• Z jamy nosowo-gardłowej

• Z ucha

• Oka

• Skóry

8. Tkanki:

• Punkcje bronchoskopia

• Gastroskopia

• Kolanoskopia

• Cystoskopia

Rodzaje badań bakteriologicznych:

1. Badanie wirusologiczne

- wymazy

- popłuczyny

- zmiany skórne

- płyn mózgowo rdzeniowy

- mocz

- krew

- kał

2. Badanie mykologiczne

- zmiany skórne

- zeskrobiny

- włosy

3. Badanie parazytologiczne

- krew

- kał

- mocz

- skóra

- płyn M-R

- ślina

- wydzieliny

- treść żołądkowa

DIAGNOSTYKA.

1. Technika mikroskopowa.

2. Barwienie preparatu.

Rodzaje barwienia:

- proste

- złożone

- negatywne

- negatywno - pozytywne

- przeżyciowe

Barwienie proste- jednym barwnikiem ( błękit metylenowy od 5-10 minut) a utrwalony preparat ogląda się pod mikroskopem.

Barwienie złożone - barwienie kilkoma barwnikami takimi jak:

- fiolet krystaliczny 2-3 minut

- płyn Lugola 1-2 minut

- alkohol 30 sekund a następnie spłukiwany wodą

Barwienie negatywne - wybarwienie tła, nie zostają barwione drobnoustroje tylko tło;

- tusz chiński

- nigrozyna

- czerwień Kongo

Barwienie negatywno - pozytywne- służy do barwienia otoczek bakterii,

stosuje się zasadowy roztwór fuksyny.

Rodzaje podłoża:

Hodowla drobnoustrojów na różnych podłożach dostarcza cennych informacji pozwalających właściwie ukierunkować badania i diagnostykę.

Wyróżniamy podłoża:

1. naturalne - wyciąg z mięsa, mleka, jaj, surowice krwi, ziemniaki.

2. sztuczne -

Kryterium konsystencja:

1. płynne

2. półpłynne

3. stałe

Kryterium zastosowanie:

1. podstawowe - zwykłe i podstawowe ( zwykłe to- woda peptonowa, bulion zwykły, agar odżywczy)

2. specjalne - wybiórcze, wybiórczo namnażające oraz służące do określania właściwości biochemicznych bakterii - oznaczenie pH, metody oznaczania pH to - kolorymetryczne, potencjometryczne, papierka lakmusowego.

Podstawowe zabiegi przeciwepidemiczne.

1. Podstawowa - mycie rąk i produktów spożywczych

2. Dezynfekcja - odkażanie , to proces eliminujący wegetatywne drobnoustroje przez działanie na ich strukturę i przemianę materii.

• Zapobiegawcza

• Bieżąca

• Końcowa

Skuteczność dezynfekcji zależy od:

• Właściwości biologicznych drobnoustroju - gatunek, liczba , stadium rozwoju

• Właściwości środka dezynfekującego - chemiczne, fizyczne, stężenie, czas działania, ilość

• Środowiska - temperatura, wilgotność, pH, obecność materii organicznej, napięcie powierzchniowe

• Sposobu naniesienia roztworu - dezynfekcja na dany obiekt

Metody dezynfekcji:

• Fizyczne - światło, wysuszanie, temperatura, ciśnienie, promieniowanie nadfioletowe, jonizujące, ultradźwiękowe

• Chemiczne - zasady, kwasy, wapno, preparaty chlorowe, jodofory, związki fenolowe, aldehydy, alkohole

• Mechaniczne -

3. Antyseptyka - postępowanie polegające na zastosowaniu substancji lub preparatów chemicznych niszczących drobnoustroje na skórze, błonach śluzowych i uszkodzonych tkankach, nie działających jednak toksycznie, uczulająco na tkanki.

4. Aseptyka - to stosowanie szeregu środków mających na celu nie dopuszczenie do zanieczyszczenie drobnoustrojami ludzi, powietrza, pomieszczeń.

5. Sterylizacja- wyjaławianie, proces w którym następuje zniszczenie lub usunięcie wszystkich drobnoustrojów, zarówno form wegetatywnych jak i sporów.

• Mokra - 115 -140 ⁰ C sterylizacja parą wodną

• Sucha - 160- 210 ⁰ C sterylizacja w autoklawach

• Chemiczna - wyjaławianie tworzyw sztucznych

• Gazowa - tlenkiem etylenu, np. szkło, metale

• Radiacyjna - promieniowanie nadfioletowe

• Mechaniczna - filtry

W procesie sterylizacji istotnym elementem jest sprawdzenie skuteczności za pomocą wskaźników biologicznych - testy i chemicznych - wskaźniki bibułowe, taśmy.

IRENA ŁOZIŃSKA Strona 1 z 5

---