Jak powstaje wiatr?
Wiatr tworzy się nad obszarami o różnym ciśnieniu atmosferycznym. Powietrze dążąc do wyrównania ciśnienia, przemieszcza się od miejsca, w którym jest wysokie ciśnienie atmosferyczne (wyż baryczny) w stronę obszaru o niższym ciśnieniu (niż baryczny).Z globalną cyrkulacją atmosferyczną związane jest występowanie na Ziemi wiatrów stałych.
Oprócz wiatrów stałych są jeszcze wiatry okresowe (monsuny, bryzy) i wiatry lokalne związane z rzeźbą terenu i układami barycznymi ( fen, bora).
Uwaga !!! Im większa jest różnica ciśnień, tym wiatr jest silniejszy (wieje z większą prędkością).
Wiatr jest to poziomy ruch powietrza skierowany z wyżu do niżu.
Wiatry lokalne w Polsce: bryza i wiatr fenowy czyli halny.
Bryza powstaje wskutek różnicy w nagrzewaniu się lądu i morza lub jeziora. Są to wiatry zmieniające swój kierunek w rytmie dobowym. W ciągu dnia wieje bryza morska znad chłodniejszego morza, a w nocy - bryza lądowa w kierunku cieplejszego zbiornika wodnego. W dzień chłodniej jest nad morzem i dlatego tam panuje wyższe ciśnienie niż nad lądem, nad którym jest cieplej, powietrze wznosi się i cisnienie spada. Pamiętając o tym , że wiatry wieją z wyżu do niżu wiemy, że w dzień bryza będzie wiała w kierunku lądu. W nocy sytuacja się odwraca.
Fen /wiatr halny/ powstaje, gdy istnieje różnica ciśnienia atmosferycznego po obu stronach łańcucha górskiego. Po stronie wysokiego ciśnienia wiatry wieją ku szczytom. Wskutek podnoszenia się powietrza po stronie dowietrznej dochodzi do kondensacji, tworzą się chmury i pojawiają opady. Powietrze ochładza się wraz ze wzrostem wysokości o 0,6C co 100 m. Po przekroczeniu szczytów górskich powietrze opada, ogrzewając się o 1C co 100 m. Spadający z wierzchołków pasm górskich porywisty, ciepły i suchy wiatr nosi nazwę wiatru fenowego (w Polsce - wiatru halnego). Fen po stronie zawietrznej powoduje wzrost temperatury powietrza, szybkie topnienie śniegu i powstawanie lawin śnieżnych. Duża prędkość wiatru może być przyczyną zniszczeń w lasach oraz osiedlach ludzkich.
W Polsce przeważa wiatr z kierunku zachodniego - 60%.
Wiatry wschodnie wieją głównie zimą. Wiatry lokalne: wybrzeże Bałtyku
(bryza lądowa i morska) i góry (wiatry górsko-dolinne np. halny).