64. ROZPIETOSC KIEROWANIA : POJECIE, RODZAJE , CZYNNIKI OKRESLAJACE WIELKOSC POTENCJALNEJ ROZPIETOSCI KIEROWANIA.
Istotną cechą budowy organizacji, związaną z określaniem hierarchii organizacyjnej i
wielkości komórek organizacyjnych, jest rozpiętość kierowania. To jedna z najczęściej
rozpatrywanych charakterystyk strukturalnych. Rozpiętość kierowania definiuje się jako
liczbę pracowników podległych b e z p o ś r e d n i o jednemu kierownikowi. Jak łatwo
zauważyć, rozpiętość kierowania wyznacza wielkość komórki organizacyjnej. Istnieje też
ścisła zależność między rozpiętością a liczbą szczebli zarządzania: przy tej samej liczbie
pracowników każdorazowe zwiększenie rozpiętości kierowania oznacza zmniejszenie
liczby szczebli i na odwrót.
Niewielka rozpiętość kierowania umożliwia instruowanie i bieżącą kontrolę, co ma
znaczenie w przypadku nisko wykwalifikowanego lub mało doświadczonego personelu.
Jest to jednak rozwiązanie wymagające zwiększonych kosztów (płace kierowników), jak
również zwiększenia wysiłków, mających na celu koordynację działań wielu odrębnych
komórek organizacyjnych.
Wyróżniamy:
formalną rozpiętość kierowania, czyli liczbę osób podporządkowanych bezpośrednio jednemu przełożonemu na mocy organizacyjnych przepisów;
rzeczywistą rozpiętość kierowania, czyli liczbę podwładnych, którymi przełożony kieruje bezpośrednio ( może być oczywiście rożna od rozpiętości formalnej)
potencjalną rozpiętość kierowania, czyli liczba osób, która jest teoretycznie najbardziej uzasadniona z punktu widzenia sprawności kierowania.
W konkretnych przypadkach możemy mówić o różnicy między potencjalną a rzeczywistą
rozpiętością kierowania. P o t e n c j a 1 n a rozpiętość kierowania jest wyznaczona przez
liczbę pracowników, którymi mógłby dany kierownik w konkretnych warunkach
sprawnie kierować. Zależy od cech kierownika (jego kwalifikacji zawodowych umiejętności
kierowniczych, motywacji), kierowanego zespołu (kwalifikacji,
doświadczenia, motywacji do pracy), a także od charakteru zadań do realizacji (prostoty
złożoności, powtarzalności - unikalności, przewidywalności - nieprzewidywalności itp.),
rozmieszczenia przestrzennego stanowisk i infrastruktury zarządzania (sprawności
środków łączności, możliwości wykorzystania algorytmów decyzyjnych itd.).
Katarzyna Borucka Strona 2 z 1 01-01-20