termopile, różne teksty, streszczenia lektur na historię


Książka pt. „Termopile” prezentuje wydarzenia rozgrywające się w starożytnej Grecji, na przestrzeni VI i V wieku przed naszą erą. Obejmuje okres od rządów Anaksandridasa w Sparcie (II połowa VI w. p.n.e.) do bitwy pod Platejami w 479 roku p.n.e. Autor przedstawia tu panowanie kolejnych królów lacedemońskich, począwszy od Anaksandridasa po Leonidasa, relacje pomiędzy Spartą i Atenami oraz wojny Hellenów z Persami, ze zwróceniem uwagi na kluczowe bitwy.

Anaksandridas wprowadza elastyczny system sojuszy, tworząc Symmachię Spartańską, dzięki czemu Lacedemon przewodniczy państwom Półwyspu Peloponeskiego. Król ma czterech synów: Dorieusa, Leonidasa i Kleombrota z pierwszą żoną oraz Kleomenesa z drugą. Po śmierci Anaksandridasa władzę przejmuje Kleomenes, jego współrządcą jest Demaratos. Dorieus prowadzi liczne wyprawy morskie, ginie w bitwie koło Sycylii. W 510 roku p.n.e. królowie Sparty ruszają na Ateny, gdzie zostają przyjęci jako sprzymierzeńcy wolnego polis i wrogowie tyranii. Doprowadzają do wygnania z miasta Pizystratydów, a więc uwalniają Ateny od tyranów. W roku 506 p.n.e. Kleomenes podejmuje atak na Attykę, co staje się przyczyną utraty jedności między królami Sparty. Tymczasem w Persji do władzy dochodzi Dariusz, dzieli państwo na satrapie i dokonuje podboju Jonii. Do Sparty przybywa poseł z Miletu, z prośbą o pomoc w powstaniu przeciwko Persji, jednak Kleomenes odmawia. Wsparcia udzielają natomiast Ateny. W 499 roku p.n.e. w Jonii wybucha powstanie, Milet kapituluje w roku 494 p.n.e., lecz Dariusz planuje zemstę na Ateńczykach. Rok później dochodzi do wojny Sparty z Argos, Kleomenesowi nie udaje się zdobyć miasta. W Lakonii trwa konflikt między królami Sparty, w końcu Kleomenes doprowadza do detronizacji Demaratosa, jego miejsce zajmuje Leotychides. Do Aten i Sparty przybywają posłowie Dariusza z żądaniem „ziemi i wody”. Propozycja poddania się bez walki zostaje odrzucona, Kleomenes mówi: „jeśli Dariusz tak pożąda naszej ziemi i wody, niech po nie przyjdzie i niech je weźmie”. Niedługo po tym król Lacedemonu traci zmysły i popełnia samobójstwo. W 491 roku p.n.e. na tronie zasiada Leonidas, żonaty z jego córką, Gorgo.

Persowie zdobywają Eretrię, po czym Hippiasz prowadzi ich do Attyki, pod Maraton. Ateńczycy proszą o pomoc Spartę, Plateje i Delfy. Lacedemończycy nie mogą zjawić się na czas, ze względu na święta i bitwa rozpoczyna się bez nich. Z 11 na 12 września 490 roku p.n.e. sprzymierzone szeregi Ateńczyków i Platejczyków pod wodzą Miltiadesa ruszają na Persów . Hoplici zmuszają ich do ucieczki i Persowie wycofują się do Azji. Spartanie przybywają już po wygranej bitwie. Zwycięstwo Ateńczyków przynosi im chwałę, lecz Sparta zachowuje swoją hegemonię.

Zagrożony przez Spartan Demaratos szuka schronienia w kraju wroga. Znajduje je w Sardes, u satrapy Artafernesa i służy mu jakoś źródło informacji o Lacedemończykach. Persowie szykują wojnę przeciw Hellenom, lecz Dariusz umiera w roku 485 p.n.e. Tron obejmuje jego syn, Kserkses, i kontynuuje przygotowywania do wyprawy przeciw Helladzie, m.in. kopie kanał prze Półwysep Chalikidike, aby przeprawić tamtędy flotę. W 481 roku p.n.e. Kserkses zbiera armię i rusza do Sardes. Stamtąd wysyła do Hellady poselstwo z żądaniem „ziemi i wody”. Tego samego roku buduje most przez Hellespont. Grecy domyślają się zamiarów Persów i w tym samym czasie powołują Związek Helleński pod egidą Sparty. Postanawiają bronić się w cieśninach i wąwozach, gdzie Persowie nie będą mogli wykorzystać swojej przewagi liczebnej, ani ich okrążyć. Armią lądową ma dowodzić Leonidas, a flotą Eurybiades. Igrzyska olimpijskie 480 roku p.n.e. i związany z nimi pokój boży nie powstrzymują Kserksesa. Posłowie przywożą „ziemię i wodę” z większości miast-państw greckich, od Tesalii, przez Beocję, aż do Teb. Kserkses staje się panem połowy Grecji nie dobywając miecza.

Hellenowie łamią pokój boży, lecz przed wymarszem składają specjalne ofiary na przebłaganie bogów. Eurybiades i Temistokles zabierają większość żołnierzy na okręty, przez co zostaje ich niewielu do armii lądowej, i zarzucają kotwice pod Artemizjonem, zamykając Cieśninę Eubejską. Leonidas zaś zbiera swoje nieliczne oddziały u Bram Ciepłych Źródeł - w wąskim przesmyku termopilskim u stóp skał Trachińskich. Obie pozycje znajdują się na tyle blisko siebie, że armia i flota mogą się porozumiewać. Kserkses planuje zaatakować jednocześnie Artemizjon i Termopile, lecz czeka jeszcze kilka dni w nadziei, że Grecy uciekną. Tymczasem Leonidas umacnia swoje pozycje, odbudowuje mur obronny w przesmyku, a ukrytą ścieżkę Anopaję obsadza fokijskimi strażnikami. Do obozu przybywa poseł od Kserksesa z prośbą dobrowolnego złożenia broni, która zostaje oczywiście odrzucona. W końcu Persowie ruszają szturmem na Hellenów. Z powodu ciasnoty walczą tylko pierwsze szeregi, „nieśmiertelni” nie są w stanie rozwinąć szyków. Bitwa przeradza się w rzeź, hoplici podrzynają Persom gardła sztyletami, bo nie ma miejsca na zamachnięcie się dłuższą bronią, pod nogami walczących ścielą się trupy. Spartanie pozorują odwrót, a barbarzyńcy się za nimi rzucają, wpadają w pułapkę. Persowie nie mogą zdobyć przesmyku, więc wycofują się na tyły. Kolejnego dnia znów nacierają na Hellenów, lecz ponownie ustępują. Grecy zdecydowanie wygrywają, lecz sytuacja ulega zmianie, gdy Kserkses dowiaduje się o tajemnej ścieżce. W nocy wysyła tam Hydarnesa z oddziałem „nieśmiertelnych”. Fokijczycy strzegący Anopaji na widok nieprzyjaciela uciekają i Persowie bez przeszkód schodzą do greckiego obozu. Na wiadomość o tym, Leonidas odprawia wszystkie oddziały oprócz Spartan, Tespijczyków i Tebańczyków. Król zostaje w przesmyku w celu zatrzymania wojska Persów, aby Grecy mogli oderwać się od wroga. Leonidas woli zginąć, niż powrócić do Sparty jako przegrany. Persowie zrywają mur obronny i osaczają Hellenów. Tebańczycy przechodzą na stronę wroga, zaś wszyscy Spartanie i Tespijczycy „wytrwali na miejscu i wspólnie polegli”, razem ze swoimi niewolnikami. Tymczasem Grecja świętuje ostatni dzień igrzysk. Na wieść o utracie Termopil flota postanawia odwrót spod Artemizjonu i przybija do Salaminy.

Natomiast statki Kserksesa dopływają do Faleronu, armia lądowa również rusza ku Attyce. Kongres Hellenów decyduje się na budowę muru w poprzek Istmu, a flotę koncentruje w Zatoce Salamińskiej. Ludność całego kraju zostaje wysiedlona, zanim Persowie zajmują Ateny. Wytrwale bronią się jedynie strażnicy świątyni na Akropolu, która w końcu i tak zostaje spalona. 29 września 480 roku p.n.e. dochodzi do bitwy morskiej u wybrzeży Salaminy. Kserkses obserwuje wszystko ze złotego tronu na wysokim brzegu. Fenicjanie zwabieni w wąski przesmyk zatoki zamykają drogę eskadrom wspierającym. Temistokles rusza do ataku trójrzędowcami, hoplici rozpoczynają abordaż. Flota perska zostaje rozbita, Kserkses odsyła ją do Hellespontu, a wojsko przeprawia do Azji i powraca do Sardes. Kampania roku 480 p.n.e. pozostaje nierozstrzygnięta.

W lipcu następnego roku Mardonios ponownie najeżdża Attykę i pali Ateny. Do starcia z wojskami greckimi dochodzi pod Platejami, gdzie gwardia królewska zostaje rozbita, a Mardonios ginie. Główne siły piechoty perskiej przestają istnieć. W tym samym czasie ma miejsce bitwa koło przylądka Mykale, w której Leotychides niszczy perską flotę i pali zdobyte okręty. Później, po rozbiciu floty fenickiej u ujścia Eurydemonu, Hellenowie odzyskują Morze Egejskie i Jonię.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Streszczenie lektury na Jastrzębia
Streszczenie lektury na Sudoła
Na jagody, Lektury Szkolne - Teksty i Streszczenia
Kamienie na szaniec, Lektury Szkolne - Teksty i Streszczenia
Kamień na kamieniu, Lektury Szkolne - Teksty i Streszczenia
Sposób na Alcybiadesa, Lektury Szkolne - Teksty i Streszczenia
Kukuryku na ręczniku, Lektury Szkolne - Teksty i Streszczenia
Na jagody, Lektury Szkolne - Teksty i Streszczenia
Pamiętnik z powstania warszawskiego, Lektury Szkolne - Teksty i Streszczenia
Co słonko widziało, Lektury Szkolne - Teksty i Streszczenia
W 80 dni dookoła świata, Lektury Szkolne - Teksty i Streszczenia
Kamizelk1, Lektury Szkolne - Teksty i Streszczenia
Dziewczynka z zapałkami, Lektury Szkolne - Teksty i Streszczenia
11 minut, Lektury Szkolne - Teksty i Streszczenia
Kongtrul rinpocze - Na ścieżce mahamudry , ezoteryka, RÓŻNE TEKSTY BUDDYJSKIE
Doktor Dolittle, Lektury Szkolne - Teksty i Streszczenia
Żabusia, Lektury Szkolne - Teksty i Streszczenia

więcej podobnych podstron