105.Kompleksy oktaedryczne Cu(II) są zdeformowane - ze względu na tzw. efekt Jahna Tellera. Wyjaśnij rolę tego efektu dla struktury i trwałości związków koordynacyjnych.

Nie istnieją idealne oktaedry, są zawsze trochę zdeformowane(wydłużone lub skrócone).

Efekt Jahna Tellera to wydłużenie lub skrócenie osi z co prowadzi do zmiany diagramu orbitali molekularnych, energia dla zdeformowanego kompleksu jest niższa niż dla idealnego.

106.Au(I) tworzy trwałe kompleksy z fosfinami typu [AuCl(PR₃)] podczas gdy analogiczne połączenia z aminami nie są znane. Wyjaśnij dlaczego?

Fosfiny są ligandami akceptorowymi i donorowymi a aminy tylko donorowymi, fosfiny zmniejszają gęstość elektronowa na atomie centralnym i stabilizują niski stopień utlenienia przez wiązanie zwrotne natomiast aminy destablizuja ponieważ zwiększają gęstość elekr. dlatego złoto może tworzyć stałe kompleksy z fos finami a nie z aminami.

107.Omów reaktywność miedziowców (metali) względem: tlenu, fluorowców, kwasów utleniających i nieutleniających, siarki, KCN oraz NaOH.

Miedziowce nie ulęgają działaniu kwasów nieutleniających ale Cu reaguje z kwasami nieutleniającymi w obecności powietrza bez wydzielenia wodoru!

Ag i Cu roztwarzają się w HNO₃ z wydzieleniem tlenku azotu

Cu roztwarza się w goracym HNO₃ i stęż H₂SO₄

Wszystkie miedziowce roztwarzaja się w KCN - w obecności tlenu - powstają kompleksowe aniony

Tworza tlenki na I,II i III stopniu utlenienia (ale nie wszystkie bezp z O)

srebro metaliczne nie reaguje z tlenem z powietrza ale z ozonem dając AgO , Au nie ulega działaniu tlenu

Tworza połączenia ze wszystkimi fluorowcami: na I wszystkie, na II - Cu,Ag , na III - Au, ale nie wszystkie sa trwałe warunkach normalnych

Cu reaguje z siarką , Au nie ulega działaniu siarki , (wszystkie tworzą sierczki ale nie bezp z S)

Z wodorotlenków otrzymano jedynie Cu(OH)₂ i Ag(OH)₃ , (Ag(OH) natychmiast traci wode i tworzy się AgO)

108.Omów podobieństwa i różnice pomiędzy litowcami a miedziowcami.

Podobieństwa: 1 elektron walencyjny( podobna konfiguracja) , są to metale, tworzą związki na I stopniu utlenienia, tworzą analogiczne związki z chlorowcami i cyjanowcami

Różnice: związki litowców(chlorki,cyjanki) sa jonowe i rozpuszczalne w wodzie a miedziowców są kowalencyjne i nie rozp w wodzie ponieważ wystepuje silny efekt polaryzacyjny, miedziowce tworzą też związki na wysokich stopniach utlenienia bo maja dostępne elektrony d poza tym maja znacznie wyższą energię jonizacji niż litowce bo jądra miedziowców sa słabo ekranowane a ostatni elektron mocniej przyciągany i trudniej go oderwac, chemia koordynacyjna miedziowców jest bogatsza(elektr na d)

109.Jak otrzymuje się następujące związki: CuCl₂, CuI, Cu₂O, AgBr, AuCl₃, H[AuCl₄], CuO. Które z nich maja znaczenie praktyczne (jakie)?

CuCl₂ : z pierwiastków

CuI : redukcja miedzi(II)przez SO₂ w obecności nadmiaru anionu jodkowego

Katalizator,reagent w chemii organicznej

Cu₂O : redukcja miedzi(II) metanalem

AgBr : w reakcji stracania Ag⁺ z Cl^- , składnik światłoczułych warstw

AuCl₃ : z pierwiastków

H[AuCl₄] :roztwarzanie Au w wodzie królewskiej i krystalizacje

CuO: z pierwiatków

110.Jak otrzymuje się następujące związki: CuSO₄*5H₂O, AgNO₃, K[AuCl₄], CuS, CuCl, CuO.

CuSO₄*5H₂O: przy przeróbce miedzi do ostaci tlenków i wodorotlenków roztwarzanie w kwasie siarkowym i krystalizacja

AgNO₃ : roztwarzanie Ag

K[AuCl₄] :roztwarzanie w wodzie królewskiej , krystalizacja

CuS : stracanie

CuCl : redukcja miedzi(II) w obecności nadmiaru anionu chlorkowego

111.Dlaczego kompleksy typu [AuXL] gdzie X = Cl, cp są trwałe gdy L = CO, PPh₃, a nie są trwałe gdy L = NH₃ ?

Ponieważ żeby były trwałe potrzebne są ligandy akceptorowe( fosfiny, CO) a nie donorowe jak aminy

112.Na wybranych przykładach omów tlenki metali przejściowych (wzory, syntezę, właściwości, zastosowania).

Np. wszystkie cynkowce tworzą tlenki typu MO

Powstaja one przez spalanie metali w tlenie ( HgO jest nitrwałe) , lub prażenie węglanu i odwodnienie wodorotlenku - ZnO i CdO - są w duzym stopniu kowalencyjne

Manganowce tworza wiele połączeń z tlenem od II do VII stopnie utlenienia,

Np. M₂O₇ tworza wszystkie - Mn₂O₇ powstaje w reakcji sproszkowanego KMnO₄ z H₂SO₄ jest wybuchowy , silny utleniacz , jonowy a Re₂O₇ będący produktem spalania Re w tlenie jest trwały , lotny - bardziej kowalencyjny co wynika z rosnącej w dół grupy polaryzacji atomu centralnego

---