Stanowisko rzadu RP dotyczace"Planu Biomasa" Cel dokumentu: -zostal opracowany przez komisje Europejska i okresla skoordynowany program dzialan Panstw Czlonkowskich UE w tym srodki majace na celu promocje oraz zwiekszenie wykorzystania bimasy w cieplownictwie, elektroenergetyce i transporcie a takze poprawie zapotrzebowania oraz przezwyciezenie wszystkich barier zwiazanych z wykorzystaniem tego zasobu. ropa naftowa-starczy na 30-50lat gaz-60 lat wegiel-200lat dwutlenek wegla-metan-podtlenek azotu=efekt cieplarniany 1tonaC-2tony dwutlenku wegla Dwutlenek wegla wykorzystywanyjest w procesie fotosyntezy.Biomasa(odnawialne zrodlo energii)-zmniejsza efekt cieplarniany. Przeslanka do dzialania w sprawie biomasy we Wspolnocie Europejskiej jest teza,iz przez rozwoj wykorzystania biomasy, nalezacych do odnawialnych zasobow energii. Europa moze ograniczyc swoja zaleznosc od paliw kopalnych, zmniejszyc emisje gazow cieplarnianych do atmosfery oraz pobudzic dzialalnosc gospodarcza na obszarach wiejskich.Glowne zalozenia z promocja biomasy przyczyniaja sie w znacznym stopniu do realizacji polityki energetycznej Europy, ktora zaklada potrzebe racionalnego zuzycia energii oraz zwiekszenia udzialu w bilansie paliwowo-energetycznym 6%-OEZ 94%-kopaliny Stanowisko rzadu RP Dokumenty powiazane 1.DYrektywa 2001/77/EC z 27 kwietnia 2001r o promocji energii wytwarzanej z odnawialnych zrodel energii na wewnetrznym rynku energii elektrycznej.2.Dyrektywa 2003/30/EC z dnia 8 maja 2003r w sprawie promocji wykorzystania biopaliw lub innych odnawilalnych paliw w transporcie. Biodsel-estry i etanol w paliwach 3.Dyrektywa 2009/28/EC z dnia 23 kwietnia 2009r w sprawie promocji wykorzystania energii z zasobow odnawialnych.
Pakiet 3*20 Do 2020r kraje czlonkowskie UE zobowiazaly sie: -wyprodukowac 20% energii odnawialnej w calym bilansie produkcji energii pierwotnej(Polska wynegocjowala 15%) -zredukowac o 20% emisje gazow cieplarnianych do atmosfery -zaoszczedzic 20% zuzycia energii poprzez jej racionalne uzytkowanie
4.Rozporzadzeniw Ministra Gospodarki z 14 sierpnia 2008r w sprawie szczegolowego zakresu obowiazkow uzyskania i przedstawienia do umorzen swiadectw pochodzenia, uiszczania oplaty zastepczej oraz zakupu energii elektrycznej i ciepla wytwarzanego w odnawialnych zrodlach energii.Zgodnie z Polityka energetyczna Polski do 2025r przyjeta przez Rade Ministrow rozwoj wykorzystanych odnawialnych zrodel energii prowadzony jest w 3 obszarach: -energii elektrycznej -ciepla oraz biokomponentow wykorzystywanych w paliwach cieklych Wykorzystanie biomasy w cieplownictwie:-Polska bedzie prowadzic prace intensyfikujace wykorzystanie biomasy do produkcji ciepla -kogeneracja(wytwarzanie ciepla i energi elektrycznej w systemie skojarzonym)Energia elektryczna z biomasy:-W Traktacie Akcesyjnym Polska przyjela cel indykatywny udzialu energii elektrycznej wytwarzanej w zrodlach odnawialnych w krajowym zuzyciu brutto energii elektrycznej na rok 2010,2017,2020,w wysokosci odpowiedno 7,5;12,9 i 15%
-aby zrealizowacpowyzsze zapisy w Polsce na grntach rolnych trzeba byloby uprawiac:*w 2010-ponad 300tys ha plantacji roslin energetycznych *w 2020-ponad 500tys ha plantacji roslin energetycznych *w 2008 aeral plantacji roslin energetycznych wynosil-10 tys ha(0,05%UR) -udzial biomasy pochodzacej z poza gospodarki lesnej czyli z zasobow rolniczych( z polowych upraw energetycznych) w zrodlach o mocy elektrycznej wyzszej niz 5MW, w ktorych biomasa jest spalana z innymi paliwami, powinien wynosic w 2009r 9% i ma wzrastac w kolejnych latach do 100% w 20017r Biopaliwa wykorzystywane w transporcie:-w odniesieniu do potencialu wytwarzanych surowcow zarowno do produkcji biokomponentow jak i biopaliw, nalezy podkreslic, ze polska posiada mozliwosci w tym zakresie pozwalajac na osiagniecie wyznaczonego w dyrektywie 2003/30/EC celu tj.5,75 udzilu biopaliw w rynku paliw w 2010r i 10% w 2020r -2010r:*etanol-287,5 tys ton*biodisel-345,0 tys ton ZASOBY ENERGII Zrodla energii odnawialnej: -generowanie zasobow glownie energii elektrycznej przy wykorzystaniu wiatru -zasoby wodne-hydroelektrownie-wykorzystuje sie spadek wody(turbiny,pradnice) -zasob slonca-ogniwa fotowoltaiczne -biomasa(substancja organiczna,ktora ulega biodegradacji) z zasobow lesnych,komunalnych(segregowane odpady organiczne)zieleni miejskiej -rolnictwo-sloma, plantacje roslin energetycznych np wierzba ROZROZNIA SIE ZRODLA ENERGII CIAGLE ODNAWIALNE I ZRODLA NAGROMADZONE NIEODNAWIALNIE:Do zrodel odnawialnych zalicza sie:
energie sloneczna wykorzystywana bezposrednio lub posrednio poprzez fotosynteze-energie kinetyczna wiatru -energie wnetrza oceanow -energie fal morskic,przeplywow morskich,energie skorupy ziemskiej.Zrodla nieodnawialne to te, ktore nie sa w ogole uzupelnione lub uzupelniaja sie znacznie wolniej niz sa uzytkowane.Wiekszosc zasobow energii nieodnawialnych determinuja zasoby odpowiednich substancji lub pierwiastkow.Okresla sie je mianem...Rozroznia sie:-paliwa kopalne-wegiel,ropa i gaz ziemny-paliwa jadrowe-uran,tor,deuter,lit i borENERGIA PIERWOTNA - HISTORIA I PERSPEKTYWYW pierwszym okresie ludzkosci czlowiek uzytkowal jedynie energie w postaci zywnosci, zapotrzebowanie na nia wynosilo okolo 3GJ/rok (1 tona wegla=5980kcal=25GJ).W drugiej polowie XIXw. rozpoczal sie okres uprzemyslowienia i zuzycie energii w skali swiata osiagnelo srednio 38GJ na jednego mieszkanca.W 1985r. wynosilo ok 70GJ/rok.WWW osiagnelo wartosc 315GJ/mieszk/rok.Przewiduje sie dalszy wzrost zuzycia energii poniewaz:-nastepuje ciagly wzrost liczby ludnosci, ktora obecnie przekracza 6 mld, a do 2030r ma wzrosnac do 8mld -istnieje naturalne dazenie do wzrostu stopy zyciowej szczegolnie w krajach rozwijajacych sie, co bedzie przyczyniac sie do zwiekszenia zapotrzebowania na energie ; -produkcja zywnosci i innych artykulow codziennego uzytku staje sie coraz bardziej energochlonna ; -pozyskiwanie trudno dostepnych surowcow staje sie bardziej energochłonne;-narastajaca koniecznosc ochrony srodowiska spowoduje dodatkwe zuzycie energii.ZASOBY ENERGII ZRODEL NIEODNAWIALNYCH***WEGIEL*** -Oszacowane swiatowe zasoby wegla ocenia sie na 600 mld ton, w tym zasoby USA, Polski i Australii wynosza odpowiednio:266,110,69mld ton. A wiec Polska moze dysponowac zasobami wegla stanowiacym 1/6 zasobow swiata Ilosc oszacowanych zasobow przypadajacych na jednego mieszkanca wynosza odpowiednio:USA-350ton/mieszk, Polska-2850ton/mieszk,Australia-3568ton/mieszk,w skali swoich 100ton/rokDla Polski i Australiwegiel moze stanowic zrodlo zamoznosci...pod warunkiem ze znajdziemy sposob na to aby jego uzytkowanie bylo neutralne wobec efektu cieplarnianego. ***ROPA***Zidentyfikowane zasoby ropy wynosza 82,4mld ton.System motoryzacyjny swiata stal sie i nadal jest sila napedowa rozwoju cywilizacji. Obecni z 600 mln samochodow krazacych po drogach swiata,40mln jest zastepowanych kazdego roku nowymi.Przewiduje sie ze w 2015 liczba samochodow osobowych w skali swiata wzrosnie do 1 mld. W 2001r zapotrzebowanie na rope wynioslo ponad 3,6 mld ton.Przewiduje sie ze zapotrzebowanie to wzrosnie w 2025r do okolo 6 mld ton. Brak ropy oznaczalby zanik przemyslu motoryzacyjnego i zwiazanych z nim wielu dziedzi gospodarki narodowej.
***GAZ ZIEMNY***Zidentyfikowane zasoby gazu ziemnego wynosza 2599mldGJ(65000km3)Zloza gazu ziemnego w Polsce sa oszacowane na ponad 180mld m3. W 1992r wydobyto 1,5mld m3,a importowano 6,6mld m3ZASOBY ENERGII ZRODEL ODNAWIALNYCHDyrektywa UE nr 28/EC/2009r - w sprawie promocji OZE. 20% energii z OZE do 2020r. z 15% OZE do 40% (Finlandia, Austria, Szwecja). Zmniejszenie 0 20% emisji gazow cieplarnianych, 20% oszczednosci energii.Odnawialne zrodla energii dotychczas wykorzystywane w niewielkim stopniu, aby mogly znalesc zastosowanie oparowaniu technologicznym winny zapewnic:-ciaglosc dostawy energii; -wielkosc dostarczonej mocy wymaganej dla użytkownika ; -konkurencyjnosc w stosunku do zrodel odnawialnych w zakresie oreslonych wymagan stawianych przez uzytkownika. Odnawialne zrodla energii mozna podzielic:1.Globalne dostepne zrodla energii: -energia promien. Sietlnego; -energia wnetrza skorupy ziemskiej2.Lokalne dostepne zrodla energii-energia promieniowania swietlnego-energia promieniowania cieplnego -energia kinetyczna wiatrów-energia wnetrza oceanow-energia fal morskich-energia plywow morskich-energia rzeki biomasy-gorace zrodla geotermalneGLOBALNE DOSTEPNE ZRODLA ENERGII-Ilosc energii slonecznej przekazywanej na zasadzie promieniowania do zewnetrznej granicy atmosfery w ciagu 1s wynosi 1,73*10do11 MW. Stanowi to 30tys razy wiecej, a nizeli roczne swiatowe zuzycie energii pierwotnej. 30% tej mocy jest odbijane od globu ziemskiego, glownie jako promieniowanie widzialne i ultrafioletowe. 47% jest pochlanane w atmosferze i remitowane na zewnatrz, przewaznie jako prom. podczerwone. Pozostale 23% uczestniczy w zjawisku odparowywania.Jedynym globalnym pierwotnym zrodlem energii dla uzyskania energii elektrycznej jako wtornego nosnika energii moze byc energia promieniowania swietlnego wykorzystana przy udziale satenitarnych elektrowni slonecznych.-Energia wnetrza skorupy ziemskiej:Globalnym odnawialnym zrodlem ciepla jest cieplo wymienne w skorupie ziemskiej na zasadzie przewodzenia. Jest teoretycznie dostepne w kazdym punkcie powierzchni ziemi. Okresla sie je mianem suchych zrodel geotermalnych. Wykorzystywanie ich wymaga wiercenia studni na glebokosc kilku km dla uzyskania odpowiedniej roznicy temp i formowania na tej glebokosci odpowiednich powierzchni wymiany ciepla. Jest to cieplo niskotemp.LOKALNE DOSTEPNE ZRODLA ENERGII- Energia promieniowania swietlnego:Ogniwa fotowoltaiczne sa polprzewodnikami posiadajacymi zdolnosc bezposredniej przemiany swiatla slonecznego w energie pradu elektrycznego. Uklady ogniw jako lokalne zrodlo energii elektrcznej moga byc wykorzystane jako uklady modulowe w malej i duzej skali. Ogniwa fotowoltaiczne posiadaja wiele zalet a mianowicie: brak ruchomych czesci, wymagaja bardzo niewielkiej obslugi, sa dlugo zywotne, niezaklocaja ani nie zanieczyszczaja srodowiska, a takze nie zuzywaja wody. Warunkiem akceptowalnosci ekonomicznej ogniw fotowoltaicznych to: lokalizacja ogniw na obszarach o duzym naslonecznieniu oraz masowa produkcja.- Energia promieniowania cieplnego:
W celu pozyskania energii slonecznej w postaci promieniowania slonecznego stosowane sa odpowiednie kolektroy slonecze. Ze wzgledu na wspolczynnik koncentracji promieniowania slonecznego i temp czynnika roboczego dzieli sie je na kolektory: -niskotemp., plaskie, sredniotemp,. soczewkowe, wysokotemp., w formie luster i heliostatow, ktore koncentruja promieniowanie sloneczne na zbiorniku umieszczonym na wiezy.
Instalacja kolektora plaskiego w budynku mieszkalnym zapewnia temp wody w zakresie 50-60oC i sprawnosc urzadzen ponizej 10%. Stosowanie kolektorów plaskich nie powinno miec wplywu na srodowisko- Energia kinetyczne wiatrow:Nierownomierne ogrzewanie ziemi przez slonce przyczynia sie do powstawania cyrkulacji lub ruchow atmosfery na duza skale. Stanowia one zrodlo energii kinetycznej wiatrow. Silownie wiatrowa stanowi rotor, umieszczony na wiezy poruszajcy generator pradu elektrycznego. Wada elektrowni wiatrowych jest wplyw wahan pogody. Najbardziej realnym sposobem magazynowania energii jest produkcja wodoru wytwarzanego metoda elektrolityczna.Istieje mozliwosc lokalizacji generatorow na sztucznych wyspach zwanych formami wietrznymi w poblizu brzegow morskich. Korzysci sa oczywiste. Predkosc wiatrow na wybrzezu jest na ogol 2 krotnie wieksza niz na ladzie. Poniewaz moc generatorow wiatrowych jest proporcjonalna do 3 potegi predkosci wiatru, generator umieszczony na morzu moze produkowac 8krotnie wiecej energii a niz zlokalizowany na ladzie. Ponadto problem zajecia terenu przestaje istniec.- Energia wnetrza oceanow:
Morza i oceany pokrywaja 71% powierzchni kuli ziemskiej. Srednia glebokosc morz wynosi 4 km. Tak duza objetosc wody, szczegolnie w strafach pozazwrotnikowych stanowi potezny kolektor energii slonecznej. Niestety uzytecznosc tej energii jest mala.Warunkiem wykorzystania energii mórz jest istnieje dwoch pradow wodnych, goracego i zimnego. Warunek ten wystepuje w przypadku pradow podzwrotnikowych. Siegaja one do glebokosci 1000m.Temperatura powierzchni wynosi ok 26oC natomiast na glebokosci 100m Waha sie w granicach 2-5oC. Wody z regionow podbiegunowych plyna dnem ocenaow do strefy podzwrotnikowej. Tam po ogrzaniu unosza sie do gornych warstw i powracaja do regionow bieguna.- Energia fal morskich:na powierzchni oceanow nastepuje zmiana energii kinetycznej wiarow w energie kinetyczna fal morskich.Calkowita moc fal morskich oceanow jest oceiana na 2.5 mln MW.Przydatnosc en kinetycznej fal morskich moze okazac sie istotna dla krajow "morskich" pod warunkiem pokonania wielu trudnosci technicznych i konkurencji ekonomicznej.- Energia plywow morskich:plywy morskie (przeplywy i odplywy) oferuja odnawialne, naturalne zrodlo energii dotychczas niewytworzonej.Moc mozliwa do wykonania przez plywy morskie jest oceniana na 1.57 mln MW.- Gorace zrodla geotermiczne:Cieplo unoszone z wnetrza skorupy ziemskiej na zasadzie konwekcji objawia sie w postaci naturalnych zrodel goracej wody lub pary.Nazywa sie je goracymi zrodlami geotermicznymi.Wystepuja one tylko w nielicznych miejscach nastepujacych panstw: Islandii, Meksyku, Nowej Zelandii.- Energia rzek:Energie potencjalna i kinetyczna rzek wykorzystuje sie do napedu turbin wodych instalowanych w elektowniach wodnych.Energia potencjalna okreslona polozeniem zbiornika wodnego wzgledem turbiny jest przemieniana w en kinetyczna.Energie kinetyczna determinuje predkosc przeplywu strumienia wody.Swiatowe potencjalne zasoby energii rzek wynosza 2.857 mln MW.Aktualnie wykorzystuje sie zaledwie 0.752 mln MW.Elektrownie wodne charakteryzuja sie niskimi kosztami eksploatacji i wysokimi kosztami budowy zbiornikow wodnych, ze wzgledu na szybki rozruch i szybkie wchodzenie na pelna moc elektrownie wodne sa szczegolnie przydatnedla pokrywania...- Energia biomasy:
Fotosynteza jest sposobem przekazywania energii pomiedzy przyroda nieozywiona a ozywiona.Jest ona zlozonym procesem wytwarzania zwiazkow organicznych z CO2i H2O przy udziale energii swiatla slonecznego.Fotosynteza przebiega w dwoch etapach, z ktorych kazdy sklada sie z wielu procesow posrednich.Pierwszym etapem jest fotoliza (rozklad pod wplywem swiatla) czasteczek wody.W drugim etapie nie wymagajacym swiatla, w wyniku asymilacji CO2 powstaje aldehyd fosfoglicerynowy, ktory moze ulegac przemianom glownie w monosacharydy a takze aminokwasy i kwasy tluszczowe.Stanowia one material do syntezy polisacharydow, bialek i tluszczow.Istotnym elementem w procesie fotosyntezy sa chloroplasty (zielone cialka komorek roslinnych) wystepujace w zielonych, oswietlonych czesciach roslin.Ich zadaniem jest pochlanianie energii swiatla i przeksztalcanie jej w en chemiczna, zuzywana w procesie fotolizy.Uogulniajac zagadnienie mozna powiedziec, ze w procesie fotosyntezy ma sie do czynienia z przejmowaniem en promieni slonecznecznych poprzez redukcje CO2 do molekul weglowodanow, lipidow i protein. Podstawowe rownanie fotosyntezy ma postac:CO2 + H2O + nhv- (CnH2n On) + O2CO2-identyfikuje sie z forma orgniczna CnH2n On- z forma organiczna węglowodanów n-okresla ogolna sprawnos procesu v-czestotliwosc fotonu (kwantu en pola elektromagnetycznego) h-stala Planca (6.62x 10 do -31 Js) hv-energia fotonu Dominujace gatunki upraw wieloletnich:-wierzba krzewiasta-miskant olbrzymi -slazowiec pensylwański Plony w/w roslin energetycznych:-w optymalnych warukach w doswiadczeniach polowych; -scislych............-30 Mgxha-1 rok s.m.; -przecietne plony w doswiadczeniu- 10-12 Mgxha-1 rok s.m.; -na plantacjach produkcyjnych- 6-10 Mgxha-1 rok s.sm. Energia gromadzona w formie organicznej powstalej w wyniku fotosyntezy stanowi potencjalna energie zasobow biomasy Sklad chemiczny biomasy tworza: wegiel, wodor, tlen Biopaliwa stale, zasoby i mozliwosci ich wykorzystania.Biomasa-substancje pochodzenia roslinnego lub zwierzecego, ktore ulegaja biodegradacji, pochdzace z produkcji odpadow i pozostalosci pochadzace z produkcji rolnej, lesnej oraz przemyslu przetwarzajacego ich produkty a takze inne czesci odpadow, ktore ulegaja biodegradacji.Klasyfikacja biomasy:
Podzial biomasy w zaleznosci od stopnia jej przetwozenia:1)surowce energetyczne pierwotne -drewno, sloma, rosliny energetyczne uprawiane glownie w celu uzyskania biomasy 2)surowce energetyczne wtorne -gnojaowica, obornik, odpady organiczne, osady sciekowe 3)surowce energetyczne przetworzone -biogaz, bioetanol, estry olejow roslinnych(biodisel) -paliwo drugiej generacji -bioolej, bioetanol i inne pochodne (wodor)Podzial biomasy w zaleznosci od kierunku pochodzenia:-biomasa pochodzenia lesnego-biomasa pochodzenia rolniczego -odpady organiczne BIOMASE DRZEWNA TWORZA 3 PODSTAWOWE SKLADNIKI: -celuloza (wlokniste weglowodany wystepujace powszechnie w roslinie i tworzacej podstawowy zrąb sciany komorkowej) -hemiceluloza (stanowi okolo 1/4 substancji roslinnej, ktora tworza polisacharydy) -lignina bedaca polimerem (zwiazki wieloczasteczkowe zbudowane regularnie, badz nieregularnie powtarzajacych sie ugrupowan atomow o jednakowej budowie), zwieksza ona wytrzymalosc mechaniczna i chemiczna scian celulozowych.CZYNNIKI WARUNKUJACE WIELKOSC ZASOBOW BIOMASY DRZEWNEJ (LIGNOCELULOZOWEJ):-powierzcnia uprawy -wydajnosc biomasy z powierzchni 1ha Najwieksze mozliwosci zwiekszania wydajnosci biomasy tkwia w genetyce roslin, ktora stwarza warunki do wzrostu ich produktywnosi, nawet do 40%.
Ostatnio, wyhodowano gatunek drzew i krzewow, ktore charakteryzuja sie szybkim wzrostem i zdolnascia regeneracji z pnia po scieciu. Biopaliwa:-biomasa jest materia wyjsciowa do produkcji biopaliw; -biopaliwa stanowia nowe produkty wykorzystywane na rynku paliw; -biopaliwa jako pochodne biomasy moga wystepowac w trzech stanach skupienia: *stalym *gazowym *plynnymPaliwo stale:Zrodlem biomasy wykorzystywanej jako paliwa stale sa:-drewno pochdzace z lasow, zadrzewien, sadow, z przemyslu drzewnego oraz odpadowego;
-sloma oraz inne pozostalosci roslinne stanowiace material odpadowy przy produkcji rolniczej;-plantacje roslin uprawianych z przeznaczeniem na cele energetyczne(wieloletnie nosniki energii);-organiczne pozostalosci i odpady.RYNEK BIOMASY1)lasy-wg danych GUS zasoby drzewne w PGL lasy panstwowe wzrosly z 913 mln m3 w 1967r. do 1523 mln m3 w 2004r.; -lesistosc srednia w kraju wynosi 28,6%*warminsko-mazurskie 29, 8%2)Biomasa pochodzenia rolniczego: -drewno z sadow*sady zajmuja 313 tys.km2-sloma *na podstawie dotychczasowych badan przyjmuje sie, ze sloma w pierwszej kolejnosci powinna pokryc zapotrzebowanie produkcji zwierzecej (sciolka+pasza) oraz cele nawozowe.
Obliczenie wykonuje sie wg nastepujacej formuly: N=P-(Zs+Zp+Zn) -uprawy energetyczne *zarejetrowane w 2008r.(doplaty ARiMR) plantacje wierzby energetycznej obejmowaly rocznie 6500ha.3)Biomasa pochodzaca z odpadow-osady stale ze sciekow*osady sciekowe naleza do grupy odpadow niebezpiecznych; -zagospodarowanie osadow:*36% wykorzystywanych do rekultywacji*22% rozne sposoby zagospodarowania*17% skladowanie*14% produkcja kompostu*7% wykorzystanie w rolnictwie*4% spalanie W Polsce istnieje mozliwosc corocznego pozyskiwania 18,575 tys.m3 drewna o wartosci enrgetycznej 157,338 tys. GJ, co stanowi rownowaznik energii 6,293 tys. ton wegla kamiennego.Zasoby energii zrodel nieodnawialnych.Paliwo jadrowe, energia rozszczepienia.Paliwa jadrowe energii rozszczepienia wystepuja w naturze glownie w postaci Uranu 238 i Toru 233
Uran 235 stanowi 0,7% zloz naturalnego uranu.Uran U-235 jest paliwem obecnie stosowanym w rektorach termicznych w postaci wzbogaconej do kilku procent. W procesie wzbogacania paliw traci sie w odpadach 0,2% U-235.Oznacza to ze na kazde 200kg wydobytej rudy uranowej wykorzystuje sie jedynie 1kg Uranu U-235.URAN Uran wystepuje w skorupie ziemskiej i wodzie morskiej.Jego zawartosc w wodzie morskiej wynosi 4g/tone wody.Depozyty Uranu o zawartosci powyzej 0,5-1% naleza do rzadkosci.Wystepuje on postaci zw......Zasoby zloz rudy uranowej 1,08*10do6ton.TORZlozem Toru jest toryt, oranzyt i piaski monocytowe.Toryt i oranzyt zawieraja 50-70% ThO2.Znane ich zloza sa male.Najwieksze zloza Toru to piaski monocytowe, ktore zawieraja od 5-10% toru.Zasoby Uranu i Toru w oceanach i skorupie ziemskiej wynosza 10x10 do potegi 6 ton.ZAGROZENIA STOSOWANIA EJ: W 1941r. G.Seaborg korzystajac ze akceleratora wyprodukowal Pluton Pu-239 z Uranu U-238, silna trucizne nie tylko radioaktywna ale takze toksyczna.W dalszej kolejnosci w wyniku reakcji neutronowych uzyskano Uran U-233 z Toru Th-232. W ten sposob czlowiek wykorzystal obecnosc Uranu U-235 w naturalnym Uranie, stworzyl nie tylko mozliwosci uzyskiwania ogromnych mocy energetycznych ale takze Plutonu Pu-239 o stalej polowicznego rozpadu wynoszacej 24 tys. lat.Sworzyl wiec wielkie zagrozenie dla istnienia zycia na kuli ziemskiej. Awaria w Czarnobylu uswiadomila naocznie ludzkosci co oznacza sila trujaca 1g Plutonu, ze jest porownywalna z 10 tonami cyjanowodoru. Gdyby nie nstepowala odpowiednia przemiana paliwa wypalanego w elektrowniach zawodowych w USA to w okresie 1997-2050r. ilosc nagromadzonego Plutonu wynosilaby 5 tys. ton, nie liczac Plutonu nagromadzonego przed 1997r.Bylaby to trucizna rownowazna przynajmniej 50-ciu mld ton cjanowodoru.Nalezy stwierdzic, ze w wyniku stosowania paliw termojadrowych nalezy spodziewac sie zagrozen:-zdrowia ludzkiego poprzez skazenia nadaktywnego Uranu i Toru; -istnienia cywilizacji na kuli ziemskiej w wyniku wybuchow jadrowych.WYKORZYSTANIE EJ W Polsce twierdzi sie, ze "atom to energia przyszlosci".Nie wspomina sie jednak, ze kraj nasz bedzie musial kupowac technologie elektryczne, paliwo jadrowe oraz zapewnic transmutacje wysoko promieniotworczych izotopow jak Pluton Pu-240 (w wyniku rozkladu radiologicznego podczas skladowania przemienia sie w Pu-239)Ponad to przy budowie beda zatrudnieni glownie obywatle tych panstw od ktorych bedzie pozyskiwac sie odpowiednia technologie.ENERGIA SYNTEZYDo paliw jadrowych energii syntezy naleza: Deuter i Lit, z ktorych otrzymuje sie Tryt w odpowiedniej reakcji jadrowej.Zasoby Deuteru i Litu sa odpowiednio 10000 i 10 razy wieksze niz zasoby wegla.Paliwami energii syntezy moga okazac sie takze Hel i Bor.Hel wystepuje w bardzo malej ilosci w powietrzu i niektorych gazach ziemnych.Bor wystepuje zas w postaci mineralow, boraksu, ternitu i boracytu. UWAGI KONCOWEW obecnej strukturze paliw i energii uzytkowanej w skali swiatowej dominuja paliwa kopalneWegiel prawdopodobnie zachowa swoja pozycje w najblizszym dziesiecioleciu, w produkci energii elekrycznej, szczegolnie w rozwijajacych sie krajach Azji.Okolo 2020r nastapi niedobor ropy na rynku swiatowym. Za okolo 30 lat gaz bedzie rowniez wymagal zastapienia go innymi paliwami.Po 2050r nie przewiduje sie stosowania energii jadrowej rozszczepiania do produkcji energii elektrycznej.TECHNOLOGIE POZYSKIWANIA I WYKORZYSTANIA BIOMASY ROSLIN ENERGETYCZNYCH:Nowa dyrektywa UE, w sprawie promocji OZE:Dyrektywa 2009r/28/KE z 23 kwietnia 2009 w sprawie promocji wykorzystania energii z zasobow odnawialnych.Pakiet klimatyczno-energetyczny 3*20. Rozporzadzenie ministra Gospodarki w sprawie promocji OZE. Rozporzadzenie Ministra Gospodarki w sprawie promocji odnawialnych zrodel energii z 2008rDLACZEGO ROSLINY WIELOLETNIE?O przydatnosci roslin do intensywnej uprawy na cele bioenergetyczne decyduja:-sprawnosc energetyczna uprawy (stosunek eergii zawartej w biomasie do energii potrzebnej do jej wytworzenia;-rodzaj weglowodanow tworzacych biomase ze wzgledu na sprawnosc procesu ich przetwarzania Biokonwersja energii slonecznejfotosynteza - proces elektrochemiczny; -zwiazki organiczne-(CH2O)4 lub (HCOH)4;-drewnowierzby-celuloza-45%,lignina-22%,hemiceluloza-21% KONWERSJA BIOMASY:Skladnikami chemicznymi drewna wierzbowego sa:-wegiel (49%)-wodor (6,4%)-tlen (44%)Wartosc kaloryczna tworza:-wodor, w ilosci 123 GJ/t * 0,064 = 7,87 GJ/t-wegiel w ilosci 25 GJ/t * 0,49 = 12,50 GJ/t -w sumie 20,05 GJ/tEnergia cieplna - odwrocenie procesu fotosyntezy Energia cieplna + energia elektryczna (sysyem skojarzony) Biometanol - CH3OH + (ogniwa paliwowe)HODOWLA NOWYCH ODMIAN:W katedrze Hodowli Roslin i Nasiennictwa UWM w Olsztynie, wyselekcjonowano nowe, wydajne, tolerancyjne na niesprzyjajace warunki siedliskowe odmiany szybko rosnacych wierzb krzewiastych (start, sprint, turbo).W olsztynie, zebranych i badanych jest okolo 150 genotypow salix spp.CZYNNIKI DECYDUJACE O PLONIE BIOMASY SALIX SPP. Z JEDNOSTKI POWIERZCHNI:-odmiana (klan);-stanowisko glebowe;-agrotechnika;-czestotliwosc zbioru roślinWYBRANE ASPEKTY PLONOWANIA I WYKORZYSTANIA WIERZBY:Aktualnie w Polsce istnieje ogromne zapotrzebowanie i konkurencja na lesny surowiec drzewny pomiedzy energetyka zawodowa, a przemyslem drzewnym, co moze nieuchronnie prowadzic do kryzysu spowodowanoego jego niedoborem na rynku.Struktura zrodel pochodzenia biomasy do celow energetycznych musi sie jednak zmienic, bowiem najpozniej od 2015r, az 60% surowca lignocelulozowego winno pochodzic z produkcji ciaglej, czyli agrotechnicznej. BIOLOGIA I PRODUKCJA BIOMASY WIERZBYDominujace gatunki upraw drzewnych:-wierzba - rodzaj (salix spp.)-topolaBiologia i produkcja biomasy wierzby:-Krzewy wierzbowe maja kilka cech, ktore czynia je idealnymi do systemow upraw drzewnych, o krotkiej (3-4 leniej) rotacji. -Stanowia one potencjal do produkcji duzej ilosci biomasy w krotkich okresach czasu, latwosc rozmnazania wegetatywnego z uspionych, zdrwnialych pedow, szeroka baze genetyczna i latwosc hodowli oraz zdolnosc do ponownego odrastania pedow po wieloletnich zbiorach.-Poznanie i zrozumienie istoty tych korzystnych cech, a nastepnie opracowanie systemu produkcyjnego, ktory je wykorzystuje, jest bardzo istotne dla optymalizacji oraz planowania roslin.-Potencjal zwiekszenia plonow w uprawach wierzby, w celu produkcji biomasy jest znaczny i bedzie kluczowym czynnikiem w zmniejszeniu kosztow ich produkcji.-W kraju aktualnie dominuje na duzych plantacjach towarowych, system uprawy wierzby krzewiastej o krotkiej rotacji.-Zrzezy sadzi sie w konfiguracji dwurzedowej. Odleglosc miedzy rzedami wynosi 0,75m, a pomiedzy pasami 1,5m.- W rzedach zrzezy sadzi sie najczesciej co 0,5m co daje obsade 18000ros/ha.-System ten ulatwia stosowanie maszyn rolniczych, do sadzenia, pielegnacji i zbioru wierzby w rotacjach 3-4 letnich.PLONY WIERZBY KRZEWIASTEJ:-w optymalnych warunkach w doswiadczeniach polowych scislych (ok. 30Mg/ha/rok s.m.);-przecietne plony w doswiadczeniach (ok 10-12Mg/ha/rok s.m.);-na plantacjach produkcyjnych(6-10Mg/ha/rok s.m)PODSUMOWANIE:W produkcji agrobiomasy drzewnej wierzby w kraju robimy pierwsze kroki:-bazujemy na materiale nieuszlachetnionym pod wzgledem hodowlanym, nie przystosowanym do specyficznych warunkow środowiska--nie ma postepu technologicznego w zakresie agrotechnologii i uszlachetniania surowca-brak koncepcji logistyki dostawy biomasy do odbiorcy koncowego,-polaczenie decyzji politycznych, oraz plonowania i wydajnosci systemow produkcyjnych, moga uczynic w najblizszym czasie biomase wierzby krzewiastej, konkurencyjna wobec cen zrebkow generowanych w lesie.-ale paredoksalnie dlatego mozliwe sa znaczne i szybkie sukcesy we wszystkich powyzszych sferach,-pochodzacy z plantacji polowych wierzby, alternatywny surowiec drzewny, moze w przyszlosci stanowic jedno ze zrodel zaopatszenia energetyki.