dr Marek Szczepański

FINANSE - tematyka wykładów

1. - 2.Wprowadzenie. Przedmiot badań, główne obszary zainteresowań i metody nauki finansów

• Pochodzenie terminu „finanse” i główne etapy rozwoju finansów.

• Współczesne rozumienie finansów.

• Struktura i funkcje finansów.

• Finanse w ujęciu podmiotowym, przedmiotowym, instrumentalnym i funduszowym.

• Przedmiot badań nauki finansów (zjawiska finansowe - ich istota i rodzaje, główne obszary zainteresowania nauki o finansach - finanse przedsiębiorstw, finanse publiczne, finanse gospodarstw domowych, bankowość).

• Metody badań stosowane w nauce o finansach.

• Finanse z punktu widzenia menedżera - 6 podstawowych obszarów zarządzania finansami (otoczenie prawne i finansowe, analiza informacji finansowych, ocena projektów inwestycyjnych, analiza papierów wartościowych, teoria portfela i zarządzanie portfelem, instrumenty pochodne, krótkoterminowe decyzje finansowe firm, długoterminowe decyzje finansowe firm).

3. Istota i podział rynku finansowego

• Pojęcie rynku finansowego.

• Schemat przepływów finansowych w gospodarce.

• Zasady funkcjonowania rynku finansowego (kapitałodawcy i kapitałobiorcy, szczególna rola banków i innych instytucji finansowych jako pośredników finansowych).

• Podział rynku finansowego (segmenty operacyjne rynku finansowego - rynek pieniężny, rynek kapitałowy, rynek instrumentów pochodnych, rynek depozytowo-kredytowy, rynek walutowy).

4. Pieniądz jako tworzywo zjawisk finansowych

• Dzieje pieniądza.

• Funkcje pieniądza.

• Charakterystyka współczesnego pieniądza.

• Euro - wspólna waluta Unii Europejskiej.

5. Elementy systemu finansowego

• Istota systemu finansowego.

• Funkcje systemu finansowego.

• Elementy systemu finansowego (system bankowy - bank centralny i banki komercyjne, system finansów publicznych, system ubezpieczeniowy).

6. Rynek pieniężny i instrumenty rynku pieniężnego

• Istota rynku pieniężnego.

• Rynek lokat międzybankowych.

• Bony skarbowe.

• Krótkoterminowe papiery dłużne firm (commercial papers).

• Czek.

• Weksel.

• Inne instrumenty rynku pieniężnego.

7. Bank centralny i instrumenty polityki pieniężnej (monetarnej)

- Funkcje banku centralnego na rynku pieniężnym.

• Prawno-instytucjonalne gwarancje niezależności banku centralnego.

• Instrumenty polityki monetarnej (operacje otwartego rynku, polityka stóp procentowych i refinansowania, polityka rezerw obowiązkowych).

8. Rynek kapitałowy i instrumenty rynku kapitałowego

• Istota rynku kapitałowego.

• Podstawowe instrumenty rynku kapitałowego (obligacje, akcje, kredyty długoterminowe, listy zastawne).

• Charakterystyka papierów wartościowych właścicielskich i dłużnych, sposoby ich kreowania i wprowadzania do publicznego obrotu.

• Pierwotny i wtórny rynek papierów wartościowych.

• Ryzyko inwestycyjne i sposoby jego ograniczenia.

• Dochodowość instrumentów rynku kapitałowego.

9. Giełda papierów wartościowych

• Pojęcie giełdy.

• Organy giełdy.

• Główni uczestnicy giełdy papierów wartościowych.

• Sposoby ustalania ceny walorów na giełdzie papierów wartościowych (na przykładzie Giełdy papierów Wartościowych w Warszawie).

• Indeksy giełdowe.

• Bliższa charakterystyka walorów będących przedmiotem obrotu gięłIstota dowego na rynku pierwotnym i wtórnym oraz rynku instrumentów pochodnych.

10. Rynek instrumentów pochodnych

• Kontrakty terminowe (istota kontraktów futures, rodzaje finansowych kontraktów futures, strategie handlowe wykorzystujące transakcje futures, kontrakty terminowe na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych).

• Opcje (istota opcji, opcja kupna, opcja sprzedaży, rodzaje finansowych transakcji opcyjnych, wycena opcji, strategie inwestycyjne z wykorzystniem opcji).

11. Rola inwestorów instytucjonalnych na rynku kapitałowym

• Banki komercyjne jako inwestorzy instytucjonalni.

• Banki inwestycyjne.

• Towarzystwa ubezpieczeniowe.

• Fundusze inwestycyjne.

• Fundusze emerytalne.

12. Wybrane problemy finansów przedsiębiorstw

• Analiza ogólnej kondycji finansowej przedsiębiorstwa (bilans przedsiębiorstwa i jego struktura, rachunek wyników, analiza wskaźnikowa, analiza porównawcza).

• Pozyskiwanie kapitałów przez przedsiębiorstwo.

• Struktura i sposoby finansowania aktywów.

13. Finanse publiczne

• Pojęcie finansów publicznych.

• Budżet państwa i budżety samorządowe oraz ich wzajemne relacje.

• Dochody i wydatki budżetowe, sposoby finansowania deficytu w budżecie państwa i budżetach samorządów lokalnych.

• Funkcje finansów publicznych (alokacyjna, redystrybucyjna, stabilizacyjna).

14. Podstawowe zasady działania banków

• Banki i ich rodzaje.

• Systemy bankowe -

• Podstawowe operacje bankowe.

• Ryzyko bankowe i sposoby jego ograniczania.

• Funkcje banków w gospodarce.

• Struktury organizacyjne banków i ich ewolucja.

• Strategie marketingowe banków.

15. Perspektywy rozwoju rynku finansowego w Polsce i w krajach Unii Europejskiej

• Konsolidacja sektora bankowego.

• Wpływ bankowości elektronicznej i Internetu na strategie rozwojowe banków.

• Konkurencja na rynku bankowym w Polsce przed i po wejściu do Unii Europejskiej dla .systemu bankowego w Polsce.

• Obecne i przewidywane konsekwencje wprowadzenia EURO jako jednolitej waluty.

• Struktura kapitałowa systemu bankowego w Polsce - stan obecny, perspektywy.

• Wpływ procesu globalizacji na system bankowy w Polsce.

• Jak będą wyglądać i działać banki w perspektywie najbliższych 15 lat.

Literatura obowiązkowa

1. Zbigniew Dobosiewicz, Wprowadzenie do finansów, Warszawa 2000.

2. Wiesław Dębski, Rynek finansowy i jego mechanizmy. Podstawy teorii i praktyki, Warszawa 2001.

3. Stanisław Owsiak, Podstawy nauki finansów, Warszawa 2002.

Literatura uzupełniająca

1. Jan Czekaj, Zbigniew Dresler, Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, Warszawa 2002.

2. Andrzej Kaźmierczak, Polityka pieniężna w gospodarce rynkowej, Warszawa 2000.

3. Krzysztof Jajuga, Terasa Jajuga. Inwestycje. Insstrumenty finansowe, ryzyko finansowe, inżynieria finansowa, Warszawa 2002.

4. Emilia Denek, Jan Sobiech, Jerzy Wolniak, Finanse publiczne, Warszawa 2001.

5. Andrzej Rutkowski, Zarządzanie finansami, Warszawa 2000.

6. Finanse przedsiębiorstwa, praca zbior. pod red.Lecha Szyszko, Warszawa 2000.

7. Sławomir Soroczyński, Mirosław Witek, Instrumenty finansowe, Kraków 2000.

---