1. Jakie są cztery cechy towaru, aby mógł spełniać funkcje pieniądza?

1. Podzielność

2. Trwałość

3. Rzadkość występowania w przyrodzie

4. Jednorodność

2. Omówić teorię bankową.

Przedstawicielami teorii bankowej byli Anglicy: T. Tooke, J. Fullarton i J. Bendixen. Według tej teorii bankoty emitowane przez banki powinny być pokryte złotem tylko w pewne części, natomiast dla pozostałej części, najlepszym pokryciem są weksle bankowe.

Weksel bankowy jest dokumentem zobowiązującym wystawce lub wskazaną przez niego osobę do bezzwłocznego zapłacenia określonej kwoty pieniężnej w określonym terminie.

3. Omówić teorię kruszcową.

Twórcą teorii kruszcowej był D. Ricaro. Zgodnie z założeniami teorii poziom cen w gospodarce zależy wprost proporcjonalnie od ilości pieniądza w obiegu.

W ślad za wzrostem ilości pieniądza w obiegu, przy danym wolumenie dóbr i usług, rosną ceny i na odwrót. Natomiast poziom cen wpływa z kolei na import i eksport towarów. Jeżeli ceny w kraju są wysokie, to eksport maleje a import rośnie. Powstający wskutek tego procesu deficyt bilansu wymiany z zagranicą powoduje odpływ złota z kraju, a w dalszej kolejności zmniejszenie obiegu banknotów. Co w następstwie przyczynia się do spadku cen, który z kolei stymuluje eksport i zapewnia powrót do równowagi bilansu handlowego.

4. Wymienić funkcje pieniądza.

1. Środek wymiany.

2. Miernik wartości towarów.

3. Środek płatniczy.

4. Środek gromadzenia oszczędności (tezauryzacji).

5. Środek wymiany międzynarodowej.

5. Za pomocą czego mierzy się podaż pieniądza?

Agregaty pieniężne.

6. Wymień i omów 4 agregaty pieniężne.

M₀ - Baza monetarna: rezerwy obowiązkowe banków komercyjnych, rezerwy nadwyżkowe banków komercyjnych, obieg pieniądza gotówkowego.

M₁ - Baza monetarna (M₀) + depozyty płatne na każde żądanie (a vista) w bankach komercyjnych.

M₂ - M₁ + depozyty krótkoterminowe w bankach komercyjnych

M₃ - M₂ + depozyty średnio i długo terminowe w bankach komercyjnych

L - agregat ogólnej płynności gospodarki - M₃ + papiery wartościowe i dokumenty handlowe

7. Podaj definicję rynku pieniężnego.

Rynek pieniężny definiowany jest jako rynek kredytu krótkoterminowego. Tworzą go transakcje charakteryzujące się dużą płynnością mające z reguły charakter wierzytelski (weksle, bony skarbowe, bony pieniężne itp.) Dostęp do rynku pieniężnego mają zazwyczaj banki komercyjne oraz duże podmioty gospodarcze i instytucje finansowe (np. towarzystwa ubezpieczeniowe, otwarte fundusze emerytalne).

8. Podaj instrumenty rynku pieniężnego.

1. Bony skarbowe;

2. Bony pieniężne emitowane przez NBP;

3. Lokaty międzybankowe;

4. Pożyczki międzybankowe.

9. Stawki stóp procentowych WIBOR, WIBID, LIBOR, EURIBOR

1. WIBOR - (Warsaw InterBank Offerred Rate), oferowana stopa oprocentowania kredytów.

2. WIBID - (Warsaw InterBank Offerred Bid Rate), oferowana stopa po jakiej banki są gotowe przyjmować depozyty na rynku pieniężnym.

3. LIBOR (London Interbank Offrer Rate) - stopa procentowa depozytów oferowanych na rynku międzybankowym w Londynie przez 4 główne banki (Bankers Trust, Bank of Tokyo, Barclays i National Westminster) - ustalenie na godz. 11:00 czasu londyńskiego.

4. EURIBOR (Euro Interbank Offered Rate) - stopa procentowa kredytów w strefie euro oferowanych przez jeden bank innemu bankowi. Jest to średnie notowanie z 57 największych banków ze strefy euro - ustalenie FBE - Federation Bancaire de L'Union Europeenne - Bruksela, godz. 11:00. Stopa EURIBOR wraz z wejściem euro zastąpiła stopy procentowe rynku międzybankowego w państwach strefy euro (m.in. FIBOR).

10. Dla ilu okresów liczone są WIBOR, WIBID? Podaj, jakie to okresy.

• O/N - overnight

• T/N - tom / next

• S/N - spot / next

• 1W - tygodniowe

• 2W - dwutygodniowe

• 1M - miesięczne

• 2M - dwumiesięczne

• 3M - trzymiesięczne

11. Źródła prawa bankowego

• Konstytucja RP 2.04.1997

• Ustawy

• Prawo bankowe (Dz. U. Nr 140, poz. 938 i 939)

• O Narodowym Banku Polskim

• O listach zastawnych i bankach hipotecznych (Dz. U. Nr 140 poz. 940)

• O restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 18 poz. 82)

• Wewnętrzne rozporządzenia bankowe

12. Wymień modele systemu bankowego

1. Anglosaski.

2. Japońsko-Niemiecki.

13. Omówić system anglosaski.

Model oparty na wyraźnym oddzieleniu banków depozytowo-kredytowych od banków inwestycyjnych. Nie pozwalający bankom komercyjnym na prowadzenie działalności inwestycyjnej na rynku kapitałowym.

14. Omówić system japońsko-niemiecki.

Kontynentalny model banku uniwersalnego powszechnie stosowany w państwach UE, uprawnia banki komercyjne do rozwijania również aktywności inwestycyjnej.

15. System polskiej bankowości do II Wojny Światowej.

• 1585 r. powstał Bank Pobożny - Założyciel Piotr Skarga. - Zajmował się udzielaniem drobnych pożyczek pod zastaw drobnych nieruchomości.

• 1766 r. powstała Mennica Warszawska. Początkowo bito monety złote, srebrne i miedziane.

• 1796 r. wyemitowano przez Komisję Biletów Skarbowych 60 mil zł niewymienialnych biletów skarbowych - Pierwsze polskie papierowe pieniądze.

• 1828 r. Powstał Bank Polski. Pierwszy bank emisyjny. Pierwszy prezes Ludwik Helski

• 1870 r. powstał Bank Handlowy w Warszawie - bank prywatny.

• 1919 r. powstają banki:

• Pocztowa Kasa Oszczędnościowa (kupował za depozyty papiery skarbowe państwa)

• Bank Rolny (13 placówek)

• 1923 r. Reaktywacja Banku Handlowego Warszawie po I Wojnie Światowej.

• 1929 r powstał a Polska Kasa Oszczędności (obsługiwała polską emigrację zarobkową)

16. System polskiej bankowości po II Wojnie Światowej.

• 1945 r. Powstaje Narodowy Bank Polski. Nie było banków prywatnych.

• 1945-46 r. podjęły działalność:

• Bank Gospodarstwa Krajowego

• Państwowy Bank Rolny

• Pocztowa Kasa Oszczędności

Wszystkie banki kredytował działalność przemysłu państwowego: hut, kopalni.

• 1949-53 r.:

• Zmieniono strukturę bankowości.

• Przejęcie przez Powszechną Kasę Oszczędności agend Pocztowej Kasy Oszczędności

• Polska Kasa Oszczędności zajął się prowadzeniem rachunków walutowych klientów fizycznych

• Włączono Powszechną Kasę Oszczędności Bank Państwowy do Narodowego Banku Polskiego

• Bank Handlowy w Warszawie zajmował się obsługą handlu zagranicznego

• Powstanie spółdzielni kredytowych. Obsługa wsi (Samopomoc, Stefczyka)

• 1975 r. powstał Bank Gospodarki Żywnościowej. Powstał z połączenia z Centralnym Związkiem Spółdzielni Oszczędnościowo Pożyczkowej i Banku Rolnego
  Struktura: BEŻ Banki Regionalne Banki Spółdzielcze

• 1982 r. Powstało nowe prawo bankowe:

• umożliwiające politykę pieniężno-bankową

• banki miały możliwość kredytowania przedsiębiorstwa ze zdolnością kredytową

• Narodowy Bank Polski działał jak bank komercyjny

• Możliwość istnienia banków prywatnych

• Łódzki Bank Rozwoju (zał. UM Łodzi)

• Bank Rozwoju i Eksportu S.A. (wł. Skarbu państwa i państwowych przedsiębiorstw)

• Regionalizacja banków

• Wyłączenie PKO BP ze struktur NBP

• 1987 r. Wydzielono z NBP Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Państwowego

• Prowadzenie rachunków bankowych oraz wykonywanie rozliczeń pieniężnych

• Udzielanie kredytów i pożyczek ludności

• Kasowa i rozliczeniowa obsługa budżetu państwa

• Obsługa walutowo-dewizowa

• 1989 r. Reforma strukturalna bankowośi zaczyna dostosowywać się do zasad i mechanizmów gospodarki wolnorynkowej

• Powstały

• Bank Gdański w Gdańsku

• Bank Śląski w Katowicach

• Bank Przemysłowo Handlowy w Krakowie

• Bank Depozytowo-Handlowy w Lublinie

• Powszechny Bank Gospodarczy w Łodzi

• Pomorski Bank Kredytowy

• Bank Zachodni we Wrocławiu

• Wielkopolski Bank Kredytowy w Poznaniu

• Państwowy Bank Kredytowy w Warszawie

• Jakie banki powstały po 1989 r.?

• 1989 r. Reforma strukturalna bankowości zaczyna dostosowywać się do zasad i mechanizmów gospodarki wolnorynkowej

• Powstały

• Bank Gdański w Gdańsku

• Bank Śląski w Katowicach

• Bank Przemysłowo Handlowy w Krakowie

• Bank Depozytowo-Handlowy w Lublinie

• Powszechny Bank Gospodarczy w Łodzi

• Pomorski Bank Kredytowy

• Bank Zachodni we Wrocławiu

• Wielkopolski Bank Kredytowy w Poznaniu

• Państwowy Bank Kredytowy w Warszawie

• Podać nazwy banków, jakie powstały po konsolidacji sektora bankowego.

• PeKaO S.A. - z:

• Bank Depozytowo-Handlowy w Lublinie

• Powszechny Bank Gospodarczy w Łodzi

• Pomorski Bank Kredytowy

• Państwowy Bank Kredytowy w Warszawie

• Funkcje NBP:

1. f. centralnego banku państwa:

1. formułuje i realizuje politykę pieniężną

2. organizuje i czuwa nad sprawnym przebiegiem rozliczeń pieniężnych

3. obsługuje rząd państwa: obsługa kasowo - rozliczeniowa, kredytowanie budżetu, obsługa długu publicznego.

4. jest współodpowiedzialny za politykę walutowo-dewizową

2. f. banku emisyjnego polega na:

1. wypuszczaniu w obieg znaków pieniężnych

2. organizowaniu obiegu pieniężnego

3. regulowaniu ilości pieniądza w obiegu rynkowym

3. f. banku banków polega na oddziaływaniu na cały system bankowy w taki sposób aby została zrealizowana polityka pieniężna

• Zadania banku centralnego:

1. utrzymywanie wartości pieniądza krajowego

2. ochrona stabilności systemu finansowego

3. podnoszenie efektywności polityki pieniężnej

• Wymień organy NBP.

1. prezes; powoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta RP na 6-letnią kadencję, jest zarazem przewodniczącym Rady Polityki Pieniężnej, Zarządu NBP i Komisji Nadzoru Bankowego

2. Rada Polityki Pieniężnej; w jej skład wchodzi 9 członków powoływanych po trzech przez Prezydenta, Sejm i Senat oraz przewodniczący - prezes NBP. Zadaniem Rady jest coroczne ustalanie założeń polityki pieniężnej oraz podstawowych zasad jej realizacji. RPP ustala wysokość podstawowych stóp procentowych, określa zasady i tryb naliczania oraz utrzymania rezerwy obowiązkowej. Zatwierdza także plan finansowy banku centralnego i sprawozdanie z jego działalności.

3. zarząd; kieruje działalnością NBP, realizuje uchwały RPP

• Kto powołuje prezesa NBP i RPP i na jaki okres.

Prezes jest powoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta RP na 6-letnią kadencję, jest zarazem przewodniczącym Rady Polityki Pieniężnej, Zarządu NBP i Komisji Nadzoru Bankowego.

23. Zadania RPP.

Zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej oraz z Ustawą o Narodowym Banku Polskim Rada Polityki Pieniężnej jest organem Narodowego Banku Polskiego.

Rada istnieje od 17 lutego 1998 roku.

Do jej zadań należy:

• ustalanie corocznie założeń polityki pieniężnej i przedkładanie ich do wiadomości Sejmowi równocześnie z projektem ustawy budżetowej przedkładanym przez Radę Ministrów,

• składanie Sejmowi sprawozdania z wykonania założeń polityki pieniężnej w ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego,

• ustalanie wysokości stóp procentowych NBP (stopy redyskontowej weksli, stopy lombardowej, stopy depozytowej, stopy referencyjnej),

• ustalanie zasad i stopy rezerwy obowiązkowej banków,

• określanie górnych granic zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych,

• zatwierdzanie planu finansowego NBP,

• przyjmowanie rocznego sprawozdania NBP,

• ustalanie zasad operacji otwartego rynku,

• ocenianie działalności zarządu NBP w zakresie realizacji założeń polityki pieniężnej,

• uchwalanie zasad rachunkowości NBP.

24. Podstawy regulujące prawo bankowe.

Aby utworzyć bank:

• Kapitał własny 5 mil EUR

• Forma:

• spółki akcyjnej,

• banku państwowego,

• banku spółdzielczego.

• Zezwolenie na wykonywanie czynności bankowych

• Obowiązek posiadania statutu

• Zapewnienie ochrony środków obcych z depozytów banku

• Zapewnienie płynności finansowej

• Zachowanie tajemnicy faktu posiadania

25. Definicja kredytu.

Kredyt bankowy, rodzaj kredytu, w którym kredytodawcą jest bank. Cechą kredytu bankowego jest jego zwrotność, terminowość, oprocentowanie oraz zabezpieczenie. W praktyce bankowej wyróżnia się m.in.: ze względu na termin zwrotu kredytu - kredyty krótko-, średnio- i długoterminowe, ze względu na przeznaczenie - kredyty inwestycyjne i konsumpcyjne, ze względu na wysokość oprocentowania - kredyty oprocentowane i nieoprocentowane.

26. Czym różni się kredyt w rachunku bieżącym od kredytu w rachunku kredytowym?

W rachunku bieżącym kredyt jest odnawialny, natomiast w rachunku kredytowym kredyt jest nieodnawialny.

27. Wymień rodzaje kart kredytowych

Rodzaje kart płatniczych.

• DEBETOWE:

• zależności od decyzji banku otrzymanie karty może się wiązać z koniecznością posiadania rachunku o charakterze bieżącym lub wymóg taki nie jest konieczny,

• transakcje rozliczane są na bieżąco i automatycznie obciążają rachunek karty lub rachunek o charakterze bieżącym,

• wartość dokonywanych transakcji nie może przekroczyć salda rachunku lub ustalonego limitu,

• brak prowizji za transakcje bezgotówkowe.

• OBCIĄŻENIOWE /CHARGE/:

• głównym warunkiem otrzymania karty jest najczęściej posiadanie rachunku o charakterze bieżącym,

• odroczenie terminu płatności w stosunku do dnia dokonania transakcji - zazwyczaj miesięczne,

• transakcje automatycznie obciążają rachunek,

• wartość dokonywanych transakcji nie może przekroczyć ustalonego przez bank limitu wydatków karty.

• KREDYTOWE:

• karta nie związana z rachunkiem Klienta,

• wartość dokonywanych transakcji nie może przekroczyć ustalonego przez bank limitu kredytowego karty,

• duża swoboda w dokonywaniu spłaty wykorzystanego limitu kredytowego,

• brak prowizji od transakcji bezgotówkowych,

• oprocentowanie limitu kredytowego.

• PRZEDPŁACONE:

• posiadacz karty nie musi posiadać rachunku o charakterze bieżącym,

• karta może nie być imienna,

• wykorzystywane są szczególnie do premiowania kupujących produktów danej firmy lub nagradzania pracowników.

• Wymień zabezpieczenia kredytowe osobiste.

• Weksel

• Gwarancje bankowe

• Cesja praw z polisy

29. Rodzaj zabezpieczeń kredytowych rzeczowych.

• Kaucja

• Blokada środków na rachunku

• Hipoteka kaucyjna/zwykła

30. Wyjaśnij na przykładzie „pozycję długą”.

Przykład (pozycja długa)

Załóżmy, że inwestor kupuje kontrakt terminowy na określony instrument (akcje, obligacje, indeks itd.) po kursie 150 i wartości 15000 (np. zobowiązuje się do odebrania w określonym terminie 100 akcji po cenie 150).

Jeżeli kurs instrumentu bazowego (w tym wypadku akcji) , w dniu wykonania kontraktu, ustali się na poziomie 170 to nabywca kontraktu zrealizuje zysk w wysokości:

(170 - 150) x 100 = 2000

(kurs kasowy - kurs zadeklarowany w kontrakcie) x ilość akcji = zysk

Nabywca kontraktu może kupić instrument bazowy po cenie 150, w ramach wzajemnych zobowiązań wynikających z transakcji terminowej i sprzedać natychmiast po 170.

31. Wyjaśnij na przykładzie „pozycję krótką”.

Przykład (pozycja krótka)

Załóżmy, że inwestor sprzedaje kontrakt terminowy na określony instrument (akcje, obligacje, indeks itd.) po kursie 150 i wartości 15000 (np. zobowiązuje się sprzedać w określonym terminie 100 akcji po cenie 150).

Jeżeli kurs instrumentu bazowego ustali się na poziomie 170 to posiadacz krótkiej pozycji poniesie stratę w wysokości

(170 - 150) x 100 = 2000

(kurs kasowy - kurs zadeklarowany w kontrakcie) x ilość akcji = strata

Inwestor jest w tym wypadku zobligowany do dostarczenia instrumentu bazowego po cenie 150 podczas gdy na rynku kasowym może go kupić po 170. Sytuacja wygląda więc następująco: inwestor musi kupić instrument bazowy po 170 i odsprzedać go po 150, zgodnie z warunkami kontraktu.

Jeżeli zaś kurs kasowy ustali się na niższym poziomie sprzedawca kontraktu zrealizuje zysk, ponieważ będzie mógł kupić instrument bazowy na rynku kasowym taniej i odsprzedać go drożej zgodnie z warunkami kontraktu.

32. Wyjaśnij podstawowe funkcje Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.

Nadzór nad instytucjami finansowymi

33. KIR S.A. kiedy powstała, kto założył, miejsce?

• W dniu 22 listopada 1991 roku przedstawiciele 16 banków założycieli i Związku Banków Polskich podpisali akt notarialny Krajowej Izby Rozliczeniowej S.A., ustalający statut i władze spółki.

• Warszawa.

34. Co to jest SYBIR?

W izbie SYBIR dokumenty płatnicze są przesyłane papierowo. Oddział banku musi mieć wszystkie dokumenty w formie papierowej podzielone na odpowiednie paczki. Wszystko jest wkładane do worka i plombowane, dołączana jest dyskietka z danymi zbiorczymi. Następnie worek jest transportowany przez kuriera do najbliższego oddziału KIR, czyli BRIR-u. W BRIR-ach paczki są dzielone na poszczególne oddziały docelowe. Jeśli oddział banku, do którego ma być przesłana dana paczka, znajduje się w obszarze danego BRIR-u, to następnego dnia paczka zostaje dostarczana do oddziału banku docelowego. W przeciwnym wypadku najpierw paczka jest przewożona do odpowiedniego BRIR-u, a ten następnie dostarcza ją do oddziału banku docelowego.

35. Co to jest ELIXIR?

W izbie ELIXIR dokumenty płatnicze są przesyłane elektronicznie, banki nie muszą przesyłać między sobą żadnych papierków. Dzięki temu czas przesłania dokumentu między dwoma oddziałami banków to maksymalnie jeden dzień, a w skrajnym przypadku pieniądze w oddziale docelowym mogą znaleźć się już po 3 godzinach.

36. Wymienić dokumenty niezbędne przy złożeniu wnioski o kredyt osób prowadzących działalność gospodarczą.

• REGON

• NIP

• Wpis do ewidencji działalności gospodarczej

• Zaświadczenie z ZUS i US o niezaleganiu ze składkami/podatkiem

• Dokumenty o dochodzie

37. Jakie dokumenty świadczące o wysokości dochodu powinny złożyć osoby rozliczające się na podstawie księgi przychodów i rozchodów?

• PIT-5

• PIT roczny

• Zaświadczenie z US o wysokości dochodu

38. Jakie dokumenty świadczące o wysokości dochodu powinny złożyć osoby rozliczające się na podstawie ryczałtu ewidencjonowanego?

• PIT-28

• Zaświadczenie z US o wysokości dochodu PIT-5

• PIT roczny

---