SYSTEMY PARTYJNE

Partia-grupa ludzi, która powinna głosić podobne poglądy ale jej celem jest zdobycie lub utrzymanie władzy

Grupa interesów-o podobnych poglądach, ale jej celem jest wpłynięcie na władzę, aby ustalała to, co oni uważają za słuszne

Jak powstają partie?
-koterie magnackie (frakcje)-luźny związek łączący rodzinę niekoniecznie o tych samych poglądach
-kluby polityczne-brak pokrewieństwa i łączą ich wspólne poglądy
-partia masowa (XIXw.)-jej siła tkwiła w ilości członków
-partie wyborcze (kadrowe)-nie liczy się ilość a jakość

WARUNKI POWSTANIA PARTII
-członkami mogą być obywatele RP, którzy ukończyli 18 lat
-zgłoszenia powinny zawierać nazwę, skrót nazwy i określenie adresu siedziby partii politycznej oraz nazwiska osób wchodzących w skład organów
-do zgłoszenia należy załączyć:
  -status partii politycznej
  -wykaz zawierający imiona, nazwiska, adresy itp.

FUNKCJE PARTII POLITYCZNYCH
-funkcja kształtowania opinii społecznej-polega na działaniach zmierzających do zdobycia i utrzymania zwolenników oraz do rozpowszechniania własnego programu
-funkcja wyborcza-polega na tworzeniu programu, wyłonieniu przywódców partyjnych i uczesnictwie w wyborach
-funkcja rządzenia-oznacza realizację własnego programu przez partię, która wygrała wybory. Partia ta samodzielnie lub w koalicji obejmuje najważniejsze stanowiska w państwie.

PODZIAŁY PARTII POLITYCZNYCH:
-partie konserwatywne-ich najważniejsze założenia programowe to silne państwo, zarówno w sferze zewnętrznej, jak i wewnętrznej, istnienie gospodarki rynkowej oraz podkreślenie antysocjalizmu. Dla konserwatystów bardzo istotne są następujące wartości: rodzina, religia i naród (np. Konserwatywna Partia Wielkiej Brytanii)
-partie liberalne-charakterzyują się dążeniem do ograniczenia roli państwa w gospodarce, obroną własności prywatnej i gospodarki rynkowej oraz antyklerykalizmem (np. Unia Polityki Realnej-Polska, Partia Liberalna-Wielka Brytania)
-partie chrześcijańsko demokratyczne (chadeckie)-do najważniejszych założeń programowych zaliczają wprowadzenie społecznej gospodarki rynkowej i antykomunizm (np. Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna -Niemcy)
-partie socjaldemokratyczne-dążą do pogodzenia zasad gospodarki rynkowej ze sprawiedliwością społeczną. Zmierzają do rozszerzenia praw socjalnych obywateli i zapewnienia jednostce bezpieczeństwa w sferze socjalnej (np. Socjaldemokratyczna Partia Niemiec-Niemcy, Sojusz Lewicy Demokratycznej-Polska)

STATUS PARTII POLITYCZNEJ ZAWIERA:
-nazwę, skrót nazwy i siedzibę partii
-sposób nabywania i utraty członkostwa
-prawa i obowiązki członków
-tryb dokonywania wyboru organów partii
-zasady dokonywania zmian statutu

SYSTEMY PARTYJNE:

-JEDNOPARTYJNE=monopartyjne-totalitarne:komunistyczne, faszystowskie

Wady:
 -nie ma opozycji, nie ma żadnej kontroli
 -brak rywalizacji, nie musi się starać
 -brak dla obywateli możliwości wyboru

Zalety:
 -podejmują decyzje, nie muszą dyskutować
 -mogą wprowadzać swoje decyzje
 -społeczeństwo nie ma dylematu wyboru

-WIELOPARTYJNOŚĆ

Wady:
 -kłótnie polityczne
 -zmiany rządów
 -wzrost znaczenia populistów
 -trudność wyboru (dużo partii o zbliżonym programie politycznym)
 -rozdrobnienie polityczne w parlamencie, które utrudnia zarządzenie w państwie
 -niestabilność rządu-koalicje często się rozpadają
 -brak dalekosiężnych planów

Zalety:
 -możliwość szerokiego reprezentowania poglądów
 -szerszy wybór
 -partie chcąc zaistnieć, bardziej się starają
 -zasada kontroli, nie mogą łamać prawa (zagrożenie opozycją)
 -swoboda działalności politycznej

---