waluta euro, Pomoce naukowe, studia, problematyka miedzynarodowa


Rok 1999 był początkiem nowej ery w życiu gospodarczym Unii Europejskiej. 1 stycznia tego roku weszła bowiem w życie Unia Gospo­darcza

i Walutowa (Economic and Monetary Union - EMU), w ramach której wprowadzono nową, wspólną dla wszystkich członków UWG, wa­lutę - EURO. Docelowo zastąpiła ona waluty narodowe krajów członkow­skich Unii. To wydarzenie miało wpływ na wszystkie firmy pro­wadzące jakiekolwiek rozliczenia w dowolnej walucie naro­dowej EMU, a także na wszystkie banki, które prowadziły rozliczenia międzyna­rodowe.

GENEZA WSPÓŁCZESNEGO PIENIĄDZA EUROPEJSKIEGO

Pozornie historia euro jest bardzo krótka. Wszak zaczęło funkcjonować 1 stycznia 1999 roku. Ale euro nie powstało z niczego. Jest konsekwencją procesów integracyjnych w Europie, które sięgają już początków lat 50-ych XX wieku. Rozwiązania monetarne zastosowane dla euro są wynikiem współpracy walutowej w Europie, a szczególnie doświadczeń zdobytych podczas funkcjonowania poprzedniej formy wspólnego pieniądza europejskiego, jaką było ECU. Euro jest również wynikiem przemian, jakim podlegał światowy system walutowy.

Próby gospodarczego jednoczenia współczesnej Europy rozpoczęły się niedługo po zakończeniu II wojny światowej. W 1950 roku były francuski premier Robert Schuman zaproponował połączenie europejskich zasobów węgla i stali, a w 1951 roku Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy podpisały w Paryżu traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Wspomniana „szóstka” 25 marca 1957 roku podpisała w Rzymie Traktat o Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej (EWG) i Traktat o Europejskiej Wspólnocie Energii Atomowej (Euroatom). W ciągu następnego, blisko trzydziestoletniego okresu przyjęto do wspólnoty Danię, Irlandię, Wielką Brytanię, Grecję, Hiszpanię i Portugalię. W 1986 roku była więc już „dwunastka”, czego symbolicznym wyrazem stał się krąg złożony z 12 złotych gwiazd na ciemnoniebieskim tle flagi będącej znakiem jednoczącej się Europy.

Choć porozumienie o stworzeniu Europejskiego Systemu Walutowego zawarte w 1978 roku w Bremie nie zakładało jeszcze stworzenia jednolitej europejskiej waluty, to jednak właśnie podczas posiedzenia Rady Europejskiej stworzono ECU. Miał to być wspólny mianownik dla walut narodowych, z których tworzy się walutowy koszyk. European Currency Unit („ecu” to również nazwa francuskiej monety bitej w XIII wieku) od czasu powstania ERM ( Exchange Rate Mechanism - Mechanizm Kursu Walutowego) spełniało trzy funkcje:

  1. było punktem odniesienia do ustalenia parytetów walut europejskich,

  2. pełniło rolę monetarną (było środkiem płatniczym przy operacjach interwencyjnych i kredytowych,

  3. było walutą obowiązującą przy rozliczeniach pomiędzy władzami monetarnymi, a instytucjami EWG (obecnie Unii Europejskiej).

ECU spełniało rolę bezgotówkowego środka płatniczego, w obrocie oficjalnym i prywatnym, z możliwością zakładania rachunków w tej jednostce. ECU stała się walutą atrakcyjną ze względu na jej większe bezpieczeństwo przed ryzykiem kursowym.

ECU jako „bezpieczna” waluta stała się ważną formą utrzymywania rezerw dewizowych. Pod koniec 1994 roku udział ten wynosił 14% rezerw dewizowych w bankach centralnych państw należących do Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

Z czasem dostrzegano coraz więcej korzyści, jakie może ze sobą przynosić ściślejsza współpraca w ramach systemu monetarnego. Za datę rozpoczęcia procesu przechodzenia od Europejskiego Systemu Walutowego do Europejskiej Unii Walutowej, której końcową fazą miała być jedna wspólna waluta przyjęto czerwiec 1988 roku, kiedy to w Hanowerze obradowała Rada Europejska. Rozpoczęła wówczas pracę komisja mająca opracować projekt unii gospodarczej i monetarnej.

W 1988 roku Przewodniczący Komisji Europejskiej Jacques Delors rozpoczął pracę nad projektem wprowadzenia wspólnej waluty. Jej efektem był tzw. Raport Delorsa, który określił wstępną koncepcję i etapy dojścia do unii walutowej.

Unia walutowa została w raporcie określona jako obszar walutowy, na którym byłaby zapewniona:

  1. pełna i nieodwracalna wymienialność walut,

  2. całkowita liberalizacja transakcji kapitałowych i pełna integracja rynku finansowego,

  3. eliminacja wahań kursów walutowych oraz nieodwołalne usztywnienie parytetów walutowych.

Efekt pracy Komisji Europejskiej został przedstawiony już w grudniu 1990 roku. Czytamy w nim między innymi, że „korzyści wypłyną ze stabilności cen, która zostanie uzyskana dzięki większej efektywności gospodarczej sprzyjającej wzrostowi, skuteczniejszemu zarządzaniu finansami publicznymi, wynikającemu z redukcji kosztów oprocentowania i poziomu deficytu. Powinno mieć to swój pozytywny wpływ na zatrudnienie i harmonijny rozwój regionów, a także rosnącą rolę Wspólnoty w gospodarce światowej”.

W 1992 roku podpisano Traktat w Maastricht, na mocy które­go Wspólnota Gospodarcza stała się Unią Europejską. Wówczas też posta­nowiono, że w Europie powstanie UGW, a w jej ramach będzie obowią­zywać jedna, wspólna dla wszystkich członków, waluta nazwana euro. Traktat ten wszedł w życie w roku następnym i dał początek europejskiemu rynkowi wewnętrznemu, określającemu swobodny ruch towarów, usług, osób i kapitału. Z tych względów określany jest także jako traktat, który dał początek europejskiemu rynkowi wewnętrznemu czterech wolności.

W Traktacie ustalono, że podstawą przyjęcia państw - członków UE do składu UGW będzie trwałe spełnienie tzw. kryteriów zbieżności gospodarczej (konwergencji), które określono w odpowiednich protokołach Traktatu. W istocie było to wyznaczenie pięciu parametrów ekonomicznych, których spełnienie dawało przepustkę do „gospodarczej ekstraklasy” państw UE.

KRYTERIA PRZYSTĄPIENIA DO UNII GOSPODARCZEJ I WALUTOWEJ

Polityka monetarna w ramach UGW jest ustalana i prowadzo­na przez niezależną instytucję zwaną Europejskim Systemem Banków Cen­tralnych (ang.: European System of Central Banks - ESCB). Wymagania stawiane krajom wchodzącym do UGW są wypadkową ogólnych warun­ków gospodarczych w pań­stwach członkowskich Unii Europejskiej i re­gulacji prawnych tworzonych przez narodowe banki centralne tych państw, które są zbieżne ze Statutem ESCB. Realizacją polityki finanso­wej UGW zajmuje się Europejski Bank Centralny.

Warunkiem przyjęcia do UGW każdego ubiegającego się o to kandydata jest osiągnięcie przez niego wymaganego poziomu pięciu podstawowych wskaźników finansowych, określanych mianem kryteriów zbieżności gospodarczej .

Oto one:

ROZMIARY UNII GOSPODARCZEJ I WALUTOWEJ

Pięć podstawowych wskaźników finansowych, określanych mianem kryteriów zbieżności gospodarczej spełniły: Anglia, Belgia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia oraz Włochy. Do UGW nie weszły 4 kraje członkowskie UE: Wielka Brytania i Dania- przeciwne temu, aby ich waluty narodowe zostały zastąpione przez euro - oraz Szwecja i Grecja, które wówczas nie spełniły kryteriów przystąpienia. Grecja została dwunastym członkiem UGW w dniu 1 stycznia 2001 roku.

Patrząc jednak na ostatnie lata wydaje się to sukcesem zwolenników unii monetarnej, bowiem jeszcze kilka lat temu Unia Walutowa wydawała się być niedostępna dla mniej zamożnych unitów z południowej Europy. Z drugiej strony pojawiają się wątpliwości związane z opisywanym wyżej „naciąganiem” kryteriów. Rekomendując wspomnianą jedenastkę Komisja Europejska i Europejski Instytut Walutowy wyraziły jednocześnie „zaniepokojenia co do wysokości deficytu budżetowego większości kandydatów i metod, jakie stosują w celu poprawy kondycji finansowej”.

ETAPY WPROWADZENIA EURO

Podczas szczytu w Madrycie 15 grudnia 1995 roku postanowiono, że do końca wieku ECU zostanie zastąpione euro, które stanie się walutą gotówkową, co będzie równoznaczne z wprowadzeniem Unii Gospodarczej i Walutowej. W Madrycie opra­cowano trzy etapy wprowadzania euro. I tak w 1999 roku UGW stała się faktem dla 11 spośród 15 członków Unii Europejskiej.

Wprowadzenie jednej waluty w kilkunastu krajach Europy doko­nało się właściwie z dnia na dzień. Tym niemniej cały proces przechodze­nia od wielu walut narodowych do jednej wspólnej był rozłożony w cza­sie. Za przyjęciem takiego scenariusza przemawiało wiele argumentów. Przede wszy­stkim czasu wymagało przeprowadzenie prac przygotowaw­czych w krajach UGW. Każdy z przyszłych członków musiał dokonać nie­zbędnych zmian w swoim systemie prawa i osiągnąć wymagany poziom kryteriów kwalifikacyjnych. Pozostawienie każdemu wyboru momentu przejścia w roz­liczeniach na euro miało też niebagatelny aspekt psycholo­gicz­ny, zważywszy na trudności, jakie rodziła rezygnacja z wła­snej, tożsa­mej z państwem waluty i zaakceptowanie jednej wspólnej dla wielu tak przecież różnych organizmów naro­dowych. Dlatego też twórcy UGW po­dzielili cały proces na trzy etapy.

1998 Etap przygotowawczy:

W 1998 roku rozpoczął się etap przygotowawczy. W maju ogło­szono listę krajów zakwalifikowanych do UGW. W czerw­cu powołano do życia Europejski Bank Centralny (ECB) i Eu­ropejski System Banków Centralnych (ESCB). 31 grudnia ogłoszono kursy wymiany walut "jedenastki" w sto­sunku do euro.

1999-2001 Etap przejściowy:

1 stycznia 1999 r. rozpoczął się etap przejściowy, w trakcie którego obowiązywały równolegle waluty dotychcza­sowe i euro. Zgodnie z funda­mentalną zasadą Unii "bez nakazów - bez zakazów", każdy kraj, przedsię­biorstwo czy osoba fizyczna mógł sam zdecydować, kiedy przejść z roz­liczania się w "starych" walutach na rozliczenia w eu­ro, innymi słowy: kiedy otwierać rachunki w euro, kiedy zlecać płatności w tej walucie, pła­cić pensje i emerytury w euro itp. Przez cały okres przejściowy ceny towa­rów były podawane zarówno w walucie narodowej, jak też w euro. Banki działające w krajach UGW począwszy od 1 stycznia 1999 zaczęły rozliczać się między sobą wyłącznie w euro, nato­miast klienci banków mogli zlecać i otrzymywać płatności w walutach "jedenastki" bądź w euro. Zlecenio­dawca płacił w wybranej przez siebie walucie, a beneficjent otrzymywał taką walutę, w jakiej ma prowadzony rachunek.

2002 Etap wdrożeniowy :

1 stycznia 2002 r. rozpoczął się etap wdrożeniowy. Wprowa­dzone zostały do obiegu banknoty i monety euro. Przez okres nie przekraczający 6 miesięcy w obiegu pozostawały również narodowe jednostki walu­towe, które po tym okresie (li­piec 2002 r.) zostały wycofane, a jedynym uznawanym w UGW prawnym środkiem płatniczym - pieniądzem obiego­wym - stało się euro.

Podstawowym dokumentem zawierającym regulacje dotyczą­ce wprowa­dzenia jednolitej waluty jest Traktat z Maastricht. Szczegółowe zapisy prawne są zawarte w wydanych przez Ra­dę Europy regulaminach wpro­wadzania euro. Określają one definicję euro jako waluty wprowadzanej do krajów Unii Eu­ropejskiej, które uczestniczą w UGW, zasady wycofania ECU i zastąpienia jej przez euro w stosunku l: l, warunki koegzy­stencji "starych", narodowych jednostek walutowych i euro w okresie przejścio­wym i wreszcie warunki wprowadzenia eu­ro jako pieniądza obiegowego od 2002 roku.

Szczególne znaczenie ma zapis, który stanowi, że kursy wy­miany, według których waluty krajów członkowskich będą przeliczane na euro, raz ogło­szone - pozostaną niezmienne. Oznacza to zmianę jakościową w stosunku do ECU, gdzie kur­sy wymiany były płynne. ECU była sztuczną jednostką, stano­wiącą dodatkową formę wyrażania wartości zawieranych kon­traktów czy transakcji realizowanych w walutach narodowych.

Natomiast euro stało się nową prawdziwą walutą, która w roku 2001 miała swoje odzwierciedlenie w walu­tach narodowych.

Jest oczywiste, że zamiana każdej z walut wchodzących do UGW, jak też akceptacja kursu jej wymiany ma swoje odzwierciedlenie w prze­pisach prawa walutowego danego kra­ju. Państwo, które zamienia swoją dotychczas obowiązującą walutę na inną, potwierdza, że wszelkie kon­trakty opiewające na starą walutę nadal zachowują swoją ważność i są kontynu­owane w nowej walucie. Nie wyklucza się natomiast możliwości podpisywania aneksów do zawartych umów, gdzie strony ustalają bliższe szczegóły zamiany dotychczasowej waluty kontraktu na euro. Jest to tak zwana "zasada ciągłości umów". Jest ona realizowana nie tylko we wszystkich krajach człon­kowskich UGW, ale także w wielu krajach spoza Unii.

Ponieważ nie można było całkowicie wykluczyć możliwości poja­wiania się - w związku z wprowadzeniem euro - trudności w krajach nie należą­cych do UGW, kraje te, w ramach przygo­towania do zmiany waluty, wprowadziły szczegółowe rozwią­zania prawne, mające ułatwić proces zastąpienia 11 walut UGW walutą euro. Dla przykładu w USA w trzech stanach: Nowy York, Kalifornia i I1inois zostały wprowadzone przepi­sy prawne regulujące zamianę marki niemieckiej na euro.

KORZYŚCI DLA CZŁONKÓW UNII GOSPODARCZEJ I WALUTOWEJ

Najistotniejszą korzyścią z utworzenia UGW jest jej stabilizujące oddziaływanie na gospodarki krajów członkowskich. Niezależność banków centralnych oraz uczestnictwo w Europejskim Systemie walutowym spowodowało, że jeszcze przed utworzeniem UGW inflacja w krajach członkowskich Unii spadła do niskiego poziomu, nastąpiła daleko posunięta zbieżność narodowych stóp procentowych oraz stabilizacja kursów walutowych. Wprowadzenie jednolitej waluty było konsekwencją kilkudziesięcioletnich dążeń, ukierunkowanych stopniową integracją gospodarki europejskiej. Jest to logiczny i nieuchronny skutek wcześniejszych działań, które 1 stycznia 1999 roku wydały owoc w postaci wspólnej miary wartości dla dominującego gospodarczo w Europie obszaru, a trzy lata później miara ta przyoblekła się w materialną postać i tradycyjnie najbardziej zrozumiałą formę pieniądza gotówkowego. Utrzymanie tego kierunku w przyszłości stwarza szanse na integrację gospodarczą całej Europy. Wprowadzenie euro niesie wiele korzyści, spośród których najważniejsze z nich to: stabilizacja i wyrównanie poziomu gospodarek krajów wchodzących w skład wspólnoty.

Wprowadzenie euro wyeliminowało ryzyko walutowe występujące w obrębie UGW, tj. niepewność co do kształtowania się kursów między walutami narodowymi. Tym samym zredukowano koszty transakcyjne wymiany tych walut oraz koszty arbitrażu walutowego, czyli operacji zabezpieczających przed ryzykiem kursowym. Zapewnia to większą swobodę i dynamikę prowadzenia działalności gospodarczej, a zwłaszcza handlu. Euro przyczyniło się do powstania bardziej efektywnych i płynnych rynków finansowych oraz wpłynęło na ich stopniową integrację. W rezultacie rynki te oferują dużo więcej możliwości inwestycyjnych niż rozczłonkowane rynki narodowe. Wzrasta konkurencja na poszczególnych rynkach kapitałowych, między centrami finansowymi oraz między bankami i towarzystwami ubezpieczeniowymi . Przedsiębiorstwa zmieniają strukturę pozyskiwania funduszy na swą działalność i rozwój - coraz częściej sięgają po tańsze, niż kredyty bankowe, instrumenty rynku kapitałowego. Wszystko to prowadzi do optymalnej alokacji kapitału.

Jednym z najistotniejszych zadań, które stawiano przed unią walutową i wprowadzeniem euro, było wyrównanie poziomu cen na terenie UGW. Było ono niezbędne dla ostatecznego ukształtowania się jednolitego rynku europejskiego oraz wzrostu konkurencji. Duże różnice miedzy cenami tych samych produktów oznaczały rynkową nieefektywność, gdyż zmuszały konsumentów do straty czasu i energii na poszukiwanie miejsc, gdzie produkty są tańsze. Od momentu pojawienia się gotówki euro dużo łatwiej jest podróżować po krajach unii walutowej- odpada potrzeba wymiany jednej waluty narodowej na inną , co oznacza oszczędność czasu i pieniędzy.

ZNACZENIE UNII GOSPODARCZEJ I WALUTOWEJ DLA POLSKI

Ustanowienie UGW miało istotne konsekwencje dla polskich podmiotów gospodarczych. Pojawienie się euro było znaczącym wydarzeniem zwłaszcza dla tych przedsiębiorstw, dla których handel międzynarodowy oraz międzynarodowe operacje finansowe odgrywają istotną rolę. Zmniejszyły się koszty transakcyjne związane z operacjami zabezpieczającymi przed ryzykiem kursowym, gdyż ryzyko to znikło na obszarze walut wchodzących do strefy euro. Możliwość posługiwania się euro zamiast 12 walutami narodowymi zmniejszyła koszty ponoszone wcześniej przy sprzedaży i zakupie tych walut.

Zastąpienie rachunków bankowych prowadzonych w walutach narodowych strefy euro jednym rachunkiem w euro zmniejszyło koszty prowadzenia rachunków, uprościło też istotne zarządzanie gotówką w przedsiębiorstwach. Euro stało się dla polskich przedsiębiorstw walutą kontraktów i płatności, w której mogą być zaciągane kredyty. Euro stwarza tu polskim przedsiębiorstwom nowe możliwości zaopatrywania się w kapitał - inwestorzy na eurorynku szukają okazji do zróżnicowania swych portfeli pod względem geograficznym, a zainteresowani wyższą rentownością inwestycji skłonni są kupować papiery o niższych cenach. Większa przejrzystość cen, jaką powoduje euro, oznacza łatwiejszy wybór zagranicznych dostawców i odbiorców - prościej jest porównywać ich oferty, wyrażone w tej samej walucie. Przedsiębiorstwa mogą też liczyć na szerszą oraz korzystniejszą cenową ofertę usług bankowych - pojawienie się euro znacznie zaostrzyło konkurencję między instytucjami finansowymi. Licząc się z możliwością wywierania przez firmy z UGW presji, by handel z Polska był fakturowany i rozliczany w euro, wszystkie znaczące polskie banki wprowadziły do swej oferty produkty wyrażone we wspólnej europejskiej walucie. Umożliwiło to swym klientom prowadzenie rachunków w euro, zaciąganie kredytów w euro, dokonywanie płatności w tej walucie i praktycznie rzecz biorąc posługiwanie się euro we wszystkich produktach bankowych, łącznie z emisją instrumentów dłużnych.

Z drugiej strony polscy przedsiębiorcy muszą się liczyć ze zwiększoną konkurencją ze strony firm UGW. Dalsza integracja europejskiego rynku towarów i usług umożliwia wydajnym firmom z krajów strefy euro znaczne poszerzenie ich rynków zbytu. Jednocześnie firmy te są zmuszone do większej innowacyjności, gdyż nie mogą już powiększać swej konkurencyjności drogą dewaluacji waluty krajowej. Możliwe jest także, iż te spośród firm z obszaru UGW, które przegrają na swym terenie walkę konkurencyjną, nie będą częściej szukać szans na rynkach wschodnich, w tym w Polsce.

Powstanie euro wiąże się dla Polskiej gospodarki z korzyściami. Przede wszystkim zapowiadany wzrost kursu euro wobec złotówki poprawi jeszcze atrakcyjność eksportu. Trzeba jednak patrzeć na wspólną walutę myśląc o przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej.

Prezes NBP Leszek Balcerowicz zapowiedział, że Polska będzie gotowa do przystąpienia do Unii Walutowej w 2007 roku. Póki co nie spełnia kryteriów równowagi finansowej ustalonych w Maastricht. Największą przeszkodą wydaje się być nadal bardzo wysoka inflacja (średnia piętnastki to nieco ponad 2%) i opór wobec ustanowienia sztywnego kursu złotego wobec euro. Z tymi obydwoma czynnikami wiążą się dalsze liczne reformy gospodarcze, m.in. dalsze ograniczanie wzrostu płac czy większe otwarcie na międzynarodowy rynek.

BANKNOTY I MONETY EURO

Rada Europejska na posiedzeniu w grudniu 1997 roku w Luksemburgu potwierdziła, że wprowadzenie do obiegu monet i banknotów euro rozpocznie się 1 stycznia 2002 roku i ma się zakończyć najpóźniej w ciągu sześciu miesięcy, w tym okresie w obiegu będą znajdować się jeszcze banknoty i monety walut narodowych, będą one jednak stopniowo wycofywane i niszczone.

1 stycznia 2002 roku do obiegu wprowadzono 8 monet euro: 1 i 2 euro oraz 1, 2, 5, 10, 20 i 50 centów (zwanych także eurocentami). Ich wzór został zatwierdzony przez Radę Europejską w Amsterdamie w czerwcu 1997 roku. Każda moneta ma wspólny, europejski awers i „ narodowy ” rewers. Awers zaprojektowany przez Belga Luica Loiusa, uwzględnia elementy architektoniczne, ornamentowe i idee Unii Europejskiej. Natomiast rewers będzie zawierał symbole narodowe. Każdy kraj Unii Monetarnej ma prawo do emisji określonej ilości monet z własnym rewersem, które zachowają ważność na terenie całej unii walutowej.

Od 1 stycznia 2002 roku do obiegu trafiło 7 banknotów euro: 5, 10, 20, 50, 100, 200 i 500 euro. Prace nad banknotami trwały od dłuższego czasu. W lutym 1996 roku Europejski Instytut Monetarny ogłosił konkurs na projekt banknotów europejskiego pieniądza. Konkurs trwał do połowy września, a w grudniu 1996 roku wybrano projekt, uwzględniając doradztwo międzynarodowego jury składającego się z ekspertów marketingu, wzornictwa i historii sztuki oraz konsultacje społeczne w krajach członkowskich. Przewodnim motywem szaty graficznej banknotów są style architektoniczne w europejskiej sztuce z siedmiu epok europejskiej historii. Na awersie przedstawiono wykonane w różnych stylach sklepienia, natomiast na rewersie mosty. Ponadto zostały zamieszczone symbole i idee Unii Europejskiej. Banknoty zawierają również elementy ułatwiające ich rozpoznanie.

Zabezpieczenie znaków pieniężnych przed fałszowaniem powinno być adekwatne do stopnia zagrożenia fałszerstwami. Należy więc na wstępie podkreślić, że zagrożenie w tym względzie dla monet jest niewspółmiernie mniejsze niż w przypadku banknotów. W sytuacji fałszowania monet o najniższych i średnich nominałach jest przeważnie nieopłacalne, a fałszowanie monet wysokich nominałów jest relatywnie mało opłacalne. Dla zabezpieczenia monet przed fałszerstwem wystarczają zatem na ogół mniej wyszukane i prostsze sposoby. W przypadku monet bitych współcześnie, w tym także monet euro, dostateczne i wystarczające sposoby ich zabezpieczenia to skład stopu monetarnego, rodzaj obrzeża monety, głębokość i wyrazistość rzeźby powierzchni monety. Wszystkie te cechy są dla fałszerzy trudne do dokładnego odwzorowania i stanowią na ogół wystarczające zabezpieczenie monet. Zupełnie inaczej należy postrzegać problematykę fałszowania banknotów. Banknoty euro pomimo najlepszych elementów zabezpieczeń, które oferuje współczesna technika i technologia produkcji papieru banknotowego oraz druku banknotów, nie zachęcają fałszerzy do prób ich naśladownictwa. Banknoty euro mają bardzo zróżnicowane zabezpieczenia, zarówno takie, które można zauważyć nieuzbrojonym okiem bądź przez dotyk, jak i takie, które należą do wyższego poziomu, a przeznaczone są dla kasjerów bankowych i specjalistów - ekspertów. Ograniczając się do podstawowego poziomu zabezpieczeń banknotów euro, czyli takich, z których można korzystać zwykły ich użytkownik, należy wymienić następujące:

W kręgach profesjonalnych wstępnie oceniono, że poziom zabezpieczenia banknotów euro jest lepszy niż wycofanych z obiegu walut narodowych, a podjęte działania organizacyjno - legislacyjne na poziomie wspólnotowym dodatkowo wzmocnią ochronę znaków pieniężnych przed fałszerstwami.

ZAGROŻENIA

Oprócz bezspornych zalet jakie niesie ze sobą wprowadzenie euro pojawiają się również spore zagrożenia. Przede wszystkim związane ze słabymi więziami łączącymi jednoczące się gospodarki. Europejski rynek jest jeszcze bardzo młody i zdarzają się duże spadki koniunktury dotyczące tylko niektórych regionów. Przy bardzo małym budżecie unijnym (stanowiącym łącznie jedynie 1,27% PKB wszystkich członków) nie ma możliwości interwencji ze wspólnej kasy. Przy dużym zróżnicowaniu gospodarczym Europejskiemu Bankowi Centralnemu będzie trudno wypracować politykę odpowiadającą wszystkim krajom członkowskim.

Ryzyko wiąże się również z nieprzestrzeganiem norm narzuconych przez traktat z Maastricht. Wszystkie kryteria spełniły dotychczas jedynie Finlandia, Irlandia i Luksemburg, podczas gdy unijne „giganty” (m. in. Niemcy, Francja, Holandia), które wypracowują ponad 80% PKB krajów EMU mają pod tym względem spore zaległości. A to zagraża stabilności euro.

Jeszcze jednym zagrożeniem jest wysokie bezrobocie w większości krajów jedenastki.

Ostatnią, ale być może najważniejszą kwestią jest sprawa integracji politycznej, która w przypadku takich państw jak Wielka Brytania czy Dania, jest traktowane z jeszcze większym dystansem niż euro. Dwie lokomotywy jednoczącej się Europy, Niemcy i Francja same nie poradzą sobie z tym problemem, jak to uczyniły w przypadku jednoczenia gospodarczego. A według wielu specjalistów warunkiem utrzymania wspólnego rynku w dłuższej perspektywie jest zbliżenie polityczne.

PODSUMOWANIE

Wprowadzenie euro należy do bezprecedensowych wydarzeń nie tylko w historii Europy, ale i świata. Bezpośrednio uczestniczyło w nim kilkanaście krajów Europy Zachodniej, reprezentujących łącznie wielki potencjał gospodarczy.

W ciągu minionego, relatywnie krótkiego okresu euro stało się druga najważniejszą walutą świata. Euro ma wszelkie podstawy, by skutecznie konkurować z dolarem amerykańskim na rynku międzynarodowym.

W interesie krajów obszaru euro, jak też faktycznie wszystkich pozostałych krajów świata leży to, by zmiany w międzynarodowym systemie walutowym postępowały stopniowo i harmonijnie. Szeroki program reform podjętych w ramach obszaru euro powinien sprzyjać większej dynamice gospodarek krajów członkowskich i zwiększeniu ich konkurencyjności w stosunku do głównych partnerów, którymi są Stany Zjednoczone i Japonia, jak również innych krajów. Stwarza to także szanse na stopniowy wzrost międzynarodowej pozycji euro.

Wejście Polski do Unii Europejskiej, a w dalszej perspektywie uzyskanie pełnego członkostwa w Unii Gospodarczej i Walutowej, umożliwi także polskiej gospodarce osiągnięcie tych wszystkich korzyści, które wiążą się z uczestnictwem w wielkim rynku, mającym stabilny i ceniony w świecie pieniądz.

LITERATURA

  1. Bidzińska - Jakubowska B. „ Unia Europejska. Instytucje, porządek prawny, polityki wspólne, integracja Polski z UE” Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego. Opole 2000.

  2. Ciamaga L., Latoszek E., Michałowska - Gorywoda K., Oręziak L., Teichman E. „ Unia Europejska” Podręcznik Akademicki. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2000.

  3. Marski Z. „ Europa ma wspólną gotówkę” NBP

  4. Oręziak L. „ Euro nowy pieniądz” Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2002.

  5. Żukowski P. „ Przewodniki Finansowe. Euro 1999, wspólny pieniądz europejski” Centrum Doradztwa i Wydawnictw Multi - Press Sp.z o.o.. Warszawa 1999.

  6. Zasoby internetu

www.money.pl

www.infoeuropa.gov.pl

www.euroinfo.pl

www.nbp.pl

P. Żukowski: „Przewodniki finansowe. Euro 1999, wspólny pieniądz europejski”. Centrum Doradztwa i Wydawnictw Multi-Press Sp. z o.o. Warszawa 1999. s. 5.

B. Bidzińska - Jakubowska: „ Unia Europejska. Instytucje, porządek prawny, polityki wspólne, integracja Polski z UE” Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego. Opole 2000, s. 161.

Tamże: s. 161

Z.J. Marski: „ Europa ma wspólna gotówkę” NBP

L. Ciamaga, W. Latoszek, K. Michałowska-Gorywoda, L. Oręziak, E. Teichman: „Unia Europejska”. Podręcznik Akademicki. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, s.264.

Z.J. Marski: „ Europa ma wspólna gotówkę” NBP

Z.J. Marski: „Europa ma wspólną gotówkę” NBP

L. Oręziak: „ Euro nowy pieniądz”. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2002. s. 76.

P. Żukowski: „Przewodniki finansowe. Euro 1999, wspólny pieniądz europejski”. Centrum Doradztwa i Wydawnictw Multi-Press Sp. z o.o. Warszawa 1999. s. 32.

P. Żukowski : „Przewodniki finansowe. Euro 1999, wspólny pieniądz europejski”. Centrum Doradztwa i Wydawnictw Multi-Press Sp. z o.o. Warszawa 1999. s. 33.

Z.J. Marski: „Europa ma wspólną gotówkę” NBP

1


Wyszukiwarka