Wykłady 12.12.2009

Organizacja i zarządzanie

EFEKTYWNOŚĆ ORGANIZACYJNA:

Kryteria:

- wymiary pojęcia efektywności

- kryteria efektywności

EFEKTYWNOŚĆ RZECZOWA

Kryteria:

- produkt

- realizacja planu

EFEKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA

Kryteria:

- wydajność - dotyczy jednego czynnika

- produktywność - dotyczy efektywności poszczególnych czynników wytwórczych, głównie produktywność środków trwałych

- zysk

EFEKTYWNOŚĆ SYSTEMOWA

Kryteria:

- adaptacja

- przetrwanie

- rozwój

EFEKTYWNOŚĆ „POLITYCZNA”

Kryteria:

- pozycja przetargowa zewnętrzna

- pozycja monopolisty

- pozycja przetargowa wewnętrzna

EFEKTYWNOŚĆ POLITYCZNA

Kryterium:

- trwałość systemu politycznego

EFEKTYWNOŚĆ KULTUROWA

Kryteria:

- tożsamość kulturowa

- adaptatywność kulturowa

EFEKTYWNOŚĆ BEHAWIORALNA

Kryteria:

- morale

- satysfakcja z pracy

Cechy przedsiębiorstwa:

- odrębność organizacyjna (jednoosobowe kierownictwo)

- odrębność terytorialna czyli specyfika terenu

- odrębność techniczno-produkcyjna (co przedsiębiorstwo robi, czy realizuje fazy technologiczne)

- odrębność ekonomiczna

- osobowość prawna

MISJA I CELE STRATEGII

Koncepcja zarządzania strategicznego opiera się na:

- misja firmy

- wizja strategiczna

- cele i zadania

- strategia działania

Misja firmy:

- określa powód jej istnienia i chęć postrzegania przez społeczeństwo, definiuje biznes firmy i formułuje podstawy jej filozofii

- nadaje przedsiębiorstwu kierunek rozwoju a pośrednio określa pożądane obszary działalności

Wizja strategiczna - wskazuje sytuacje w jakiej firma chce i może się znaleźć się w przyszłości

Misja musi być realizowana w oparciu o wizję.

Cele i zadania określają:

- co firma chce osiągnąć w przyszłości i w jak odległej, a także

- co powinna uczynić dla zapewnienia sobie warunków długotrwałej egzystencji i osiągnięcia założonych celów

Strategia działania - projekt, który zawiera główne:

- kierunki

- reguły i instrumenty działań/ wykorzystania zasobów i umiejętności/ jako reakcja na sygnały płynące z otoczenia

Misja to szczególny powód istnienia organizacji, wyróżniający ją od wszystkich innych. Jest to również sposób, w jaki przedsiębiorstwo opisuje swoją tożsamość i rację bytu.

Misja odpowiada na pytania:

- po co istniejemy

- do czego dążymy

- co mamy osiągnąć

- czyje (podmiotowo) i jakie (przedmiotowo) potrzeby zaspokajamy

- jakie jest nasze społeczne przeznaczenie

Misja formułowana:

- w długim okresie czasu

- na wysokim stopniu uogólnienia

Cechy misji:

- stanowi podstawę identyfikacji wewnętrznej przedsiębiorstwa

- stanowi identyfikator firmy w otoczeniu

- jest najbardziej trwałym zestawem przekonań i wartości wyznawanych przez przedsiębiorstwo

- stanowi najbardziej ogólny cel, syntetyzujący całość działań w firmie oraz wyznacza kierunki działalność na długi okres czasu

- ma bardziej trwały charakter w przeciwieństwie do celów, które mogą ulegać częstym zmianom

- pojęcie słabo ustrukturyzowane o charakterze jakościowym

Funkcje misji:

Ukierunkowuje

Stabilizuje

Uwiarygodnia

Integruje

Inspiruje

Ukierunkowuje stabilizuje

Uwiarygodnia

Inspiruje integrtuje

Funkcja ukierunkowująca

Dobrze sformułowana misja stanowi podstawę:

- generowania celów strategicznych, a często również i

- wyborów rodzajów działalności prowadzonych przez firmę

Funkcja stabilizująca

- wynika z postulatu jej względnej niezmienności

- stanowi czynnik określający pewność pracowników co do trwałych zasad funkcjonowania organizacji

- firma deklaruje wobec pracowników stabilność wyznawanych wartości i kryteriów powodzenia

Funkcja uwiarygodniająca zakłada że:

- publiczne głoszenie jej treści poparte konsekwentną realizacją może uwiarygodniać firmę w otoczeniu, poprzez wypracowaną osobowość firmy i jej społeczny wizerunek

Funkcja integrująca

- misja powinna integrować pracowników wokół strategii firmy

- winna zatem odwoływać się do takich potrzeb i wartości, które mogą być uznane za źródło zbiorowej satysfakcji pracowników z organizacją

Funkcja inspirująca

- oczekuje się od niej otwarcia na permanentne poszukiwania innowacji

- winna zatem inspirować do doskonalenia firmy we wszystkich ważnych sferach jej działania

Formy misji

Kryterium: sposób połączenia tożsamości i wizji

Różnią się nastawieniem do historii i przyszłości organizacji:

- misja podtrzymująca

- misja typu wizja rozwojowa

- misja typu wizja przełomu

Misja podtrzymująca

- odwołuje się tylko do tożsamości, ukształtowanej w historycznym procesie rozwoju przedsiębiorstwa i jego dotychczasowym sukcesie

- sprowadza się do stabilizacji dotychczasowych zasad i kierunków działania, które sprawdziły się w przeszłości

Misja typu wizja rozwojowa

- konstruktywna zarówno z elementów określających tożsamość jak i wizję przyszłości firmy

- deklaruje aktualność ważnych atutów organizacji, zapowiadając jednocześnie wprowadzenie zmian modyfikujących dotychczasowe obszary bądź sposoby działania firmy

Misja typu wizja przełomu

- formułowana wyłącznie w oparci o przełomową wizję

- zakłada rezygnację z istotnych elementów dotychczasowej historii

- zerwanie i zdecydowanie odcięcia się od dotychczasowej strategii rozwoju

Postulaty ważne przy formułowaniu misji

- okazje, jakie stwarza otoczenie, a zatem ujawniające się potrzeby, które organizacja byłaby w stanie zaspokoić

- kompetencje, a więc sposób i stopień zaspokajania potrzeb przez organizację, ze względu na stan jej zasobów

- zaangażowanie, wynikające z tego na ile potrzeby i wzorce kulturowe członków organizacji są zgodne z istotą jej działalności

Elementy typowej misji:

- definicja tożsamości firmy

- określenie jej wizji

Standardy określenia tożsamości firmy:

- konwencjonalny

- oparty na generalnych zasadach działania

- oparty na społecznej wrażliwości

- wynikający z osiągnięć i tradycji organizacji

Standard konwencjonalny - co i dla kogo się robi

Tożsamość określona poprzez triadę: produkt - rynek - technologia

Generalne zasady działania - jakich reguł się przestrzega

W opisie tożsamości firma odwołuje się do zasad, które zamierza respektować.

Społeczna wrażliwość - przed kim i za co firm odpowiada

Tożsamość określona poprzez odwołanie się do społecznej odpowiedzialności organizacji:

- wobec grup nacisku w jej otoczeniu oraz

- środowiska przyrodniczego

Wynikający z osiągnięć i tradycji organizacji - z czego firma jest dumna

Tożsamość firmy jest określana poprzez odwołanie się do jej historii i osiągnięć tworzących tradycję przedsiębiorstwa.

Rozwój przez rozwiązanie problemów, rozwój przez wykorzystanie okazji

Rodzaj orientacji
Na zasoby	Na produkcję/zadania	Na funkcje/potrzeby
Statystyczne ujęcie rynku		Dynamiczne ujęcie rynku

Podejście	Podmiotowe		Przedmiotowe
Odpowiada na pytanie	Czyj cel?		Czego dotyczy?
Klasa celów	Formalne	Nieformalne	Ogólne	Szczegółowe

Podział celów
Finalne	Strategiczne	Zewnętrzne	Rozwoju
Pośrednie	Nie strategiczne (taktyczne, operacyjne)	Wewnętrzne	Funkcjonowania

Cele organizacji

Cele ciągłe wszystkich organizacji	Cele ciągłe organizacji gospodarczych
- identyfikacja - integracja - wpływ społeczny - współpraca - dostosowania - odnowa	- rentowność - pozycja rynkowa - produktywność - stan zasobów - sprawność działania - innowacje - odpowiedzialność społeczna

Strategia realizacji celów

1. Adaptacyjne - zintegrowane - wychwycenie szans.

Jako proces racjonalny celowościowy - mocne strony.

2. Izolacji buforujące przedsiębiorstwo od zakłóceń zewnętrznych (między innymi strategia samowystarczalności).

3. Nadmiaru - redundacji - utrzymanie przez przedsiębiorstwo nadmiaru różnych rozproszonych zasobów i neutralizowania w ten sposób skutków zakłóceń.

4. Zmian natychmiastowych - stała gotowość do błyskawicznych innowacji.

Cechy celów strategicznych:

- dotyczą organizacji jako całości

- są nośnikami zmian strukturalnych w organizacji

- wywierają długofalowy wpływ na organizacje

- ich skutki są trudno odwracalne

- formułowane zwykle w kategoriach jakościowych

Obszary formułowania celów strategicznych:

- pozycja rynkowa

- innowacje

- produktywność

- zyskowność

- rozwój kadry menadżerskiej

- rozwój pracowników i ich postaw

- odpowiedzialność społeczna

Czynniki określające wybór i konstrukcję wiązki celów strategicznych:

- realistyczna ocena silnych i słabych stron przedsiębiorstwa na tle szans i zagrożeń płynących z otoczenia

- oddziaływanie grup interesów wewnątrz i na zewnątrz organizacji

- styl kierowana firmą/japoński lub amerykański/ i koncepcja jego rozwoju

- wielkość przedsiębiorstwa i faza cyklu rozwoju

- forma własności przedsiębiorstwa i jego specyfika branżowa

Orientacja na cele:

- adekwatność celów do zakresu uprawnień decyzyjnych i odpowiedzialności Kadry kierowniczej

- ich ustalanie na poziomie realnym do osiągnięcia

- umożliwienie osiągnięcia efektu synergii

Sposoby osiągania celów:

- trafne rozpoznanie potrzeb klientów

- jasno zdefiniowane uprawnienia, kompetencje oraz obowiązki pracowników

- ciągłe szkolenie pracowników w zakresie jakości

- staranny dobór dostawców zapewniających surowce i materiały odpowiedniej jakości

- stosowanie w procesie produkcji dopracowanych i udokumentowanych metod

- stosowanie kontroli całego procesu wytwórczego, umożliwiającej eliminowanie rzeczywistych i potencjalnych przyczyn nieprawidłowości i zapobieganie błędom przez wszystkich pracowników

5

---