O d p i s

Tarnowskie Góry, kwiecień 1974 r.

PROTOKOŁ NR ...../74

z zewnętrznych posiedzeń Rady Technicznej d/s projektowo - konstrukcyjnych

odbytych w dniach 25, 28 i 29 stycznia 1974 w OBRKIUE Tarnowskie Góry

Temat posiedzenia RT: Zaopiniowanie opracowania p.t. „Analiza opracowań dokumentacyjnych oraz badań palenisk narzutowych wraz z wnioskami”, nr archiwalny 8.670.

Posiedzeniom RT przewodniczył: Z-ca Dyrektora Ośrodka d/s Badawczo-Rozwojowych mgr inż. J. Krztoń.

W posiedzeniach udział wzięli: w/g załączonych list obecności.

Podstawa i cel posiedzeń: Przed przemysłem kotłowym stoją aktualnie zadania opracowania i produkcji nowych - nowoczesnych, opalanych węglem kamiennym rusztowych kotłów parowych i wodnych o wydajnościach powyżej 32 t/h lub 25 Gcal/h. Stosowanie tradycyjnego rozwiązania palenisk z rusztem łuskowym do spalania węgla w warstwie nie stwarza możliwości realizowania tych zadań, na co odwrotnie pozwalają paleniska narzutowe, umożliwiające przesunięcie stosowania kotłów rusztowych w zakres wydajności pokrywany dotychczas w kraju bardzo drogimi, kłopotliwymi w eksploatacji kotłami pyłowymi.

Mankamentem dotychczas wyprodukowanych w kraju jednostek prototypowych z paleniskami narzutowymi były popełnione przy ich konstruowaniu błędy, uniemożliwiające uzyskanie prawidłowego przebiegu procesu spalania w palenisku oraz niezawodności ruchowej.

Poprawa sytuacji w wyniku usunięcia niektórych z tych błędów pozwala sądzić, że prawidłowe skonstruowanie w kraju kotłów z paleniskami narzutowymi jest w pełni możliwe i to kotłów nowoczesnych oraz sprawnych , dla bardzo szerokiego zakresu wydajności.

Stąd też wyniknęła konieczność opracowania porządkującego i wyjaśniającego kilkuletni okres prac nad wprowadzaniem palenisk narzutowych do praktyki krajowej. Zadaniem opracowania miało być podsumowanie dotychczasowej działalności z zakresu opracowań dokumentacyjnych i prac badawczych w formie oceny poszczególnych wersji rozwiązań i wyników badań oraz dotychczasowej eksploatacji kotła OR6,5 i OR2,5.

Zadaniem opracowanej analizy było jednocześnie:

a) określenie optymalne wersji rozwiązania konstrukcyjnego elementów urządzeń palenisk narzutowych nie wymagających zmian konstrukcyjnych,

b) określenie elementów wymagających zmian konstrukcyjnych oraz poddania ich badaniom optymalizującym rozwiązanie konstrukcyjne.

c) ustalenie stanowiska odnośnie zakresu koniecznych zmian w dokumentacji i w konstrukcji oraz sposobu ich wprowadzenia:

• w jednostkach oddanych do ruchu,

• w jednostkach wyprodukowanych i montowanych,

• w jednostkach objętych programem produkcji.

d) ostateczne sprecyzowanie ogólnego stanowiska odnośnie stosowalności i wdrożenia palenisk narzutowych przy projektowaniu i produkcji kotłów rusztowych opalanych węglem.

Sposób realizacji powyższego zadania, w oparciu o wyniki przeprowadzonej dyskusji, ujęto jako zbiorcze wnioski końcowe niniejszego protokółu, podsumowujące wewnętrzne stanowisko OBRKiUE dla przestawienia go na RT z udziałem producentów oraz zewnętrznych instytucji opiniujących.

Porządek obrad RT. Ustalony w/g propozycji przewodniczącego, a przyjęty przez zebranych porządek obrad, oprócz wprowadzenia obejmującego cel i zakres opracowania analizy, zawierał trzy podstawowe, punkty, a mianowicie:

1. Przedstawienie stanowiska co do celowości kontynuowania prac nad paleniskami narzutowymi,

2. Ustalenie co należy jeszcze udoskonalić w konstrukcji palenisk narzutowych.

3. Wnioski i zalecenia.

ad. pkt 1.

Celowość kontynuowania prac nad paleniskami narzutowymi omówił przedstawiciel Zakładu R12 mgr inż. J. Kopydłowski,, zwracając uwagę na fakt, że jak to już zostało rozeznane przed przystąpieniem do prac na paleniskami narzutowymi w 1965 roku, paleniska te znajdowały powszechne zastosowanie w takich krajach jak USA i Związek Radziecki., gdzie przykładowo dla kotłów o wydajności od 2 do 35 t/h pary stanowią jedyne rozwiązanie paleniska do spalania węgli kamiennych i brunatnych - odwrotnie niż dotychczas w Polsce i są intensywnie udoskonalane wraz z konstrukcjami kotłów, dla których są przeznaczone w kierunku zgodnym z propozycjami udoskonaleń, jakie Zakład R12 chce zaproponować w zakresie punktu 2 porządku narady.

Zwrócił również uwagę na olbrzymią przewagę palenisk narzutowych nad warstwowymi, w zastosowaniu zarówno do małych kotłów (przykład kotła OR2,5-010 z rusztem wibracyjnym), jak i dla dużych kotłów rusztowych, gdzie chcąc wyeliminować palenisko pyłowe, palenisko narzutowe stanowi nawet jedyne możliwe do przyjęcia rozwiązanie paleniska rusztowego.

Ten ostatni aspekt poparł w swej wypowiedzi inż. M. Flodrowski. Przewaga palenisk narzutowych nad warstwowymi wyraża się między innymi możliwymi do osiągnięcia dużymi oszczędnościami stali na wykonanie kotła oraz oszczędnościami w zużyciu węgla przez kotły wyposażone w te paleniska w porównaniu z kotłami z paleniskami warstwowymi.

Celowość kontynuowania prac nad paleniskami narzutowymi i prawidłowość wyboru takiego kierunku rozwojowego krajowych kotłów przemysłowych i wodnych nie była przez nikogo z uczestników narad kwestionowana.

ad. pkt 2.

Na propozycję Przewodniczącego narad omówienia poszczególnych elementów paleniska narzutowego pod kątem usprawnienia jego konstrukcji dokonano przy zachowaniu podziału na elementy i w kolejności według rozdziału F „Propozycje rozwiązań” analizy nr arch. 8670, opracowanej przez Zakład R12.

Zgodnie z poleceniem Przewodniczącego, każdorazowo dla każdego, lub kilku związanych ze sobą elementów propozycje rozwiązań najbardziej optymalnych przedstawione były wraz z uzasadnieniem przez mgr inż. J. Kopydłowskiego, po czym następowała dyskusja z ewentualnymi dodatkowymi wyjaśnieniami proponującego zmiany.

Uzgodnione w dyskusji propozycje rozwiązań przedstawiają się następująco.

I. Narzutnik.

1. Korpus narzutnika.

a) W nowych rozwiązaniach należy zastosować korpus narzutnika bez chłodzenia powietrznego. W korpusach już wykonanych należy zaspawać dla odcięcia przepływu powietrza dolną część korpusu ... .

b) Położenie przedniej krawędzi okna wlotu węgla do narzutnika powinno być takie, jak w kotle OR2,5-010 po odcięciu fragmentu korpusu.

2. Łożyskowanie narzutnika.

a) Narzutnik powinien mieć wał ciągły bez możliwości niekontrolowanego wzdłużnego przesuwu (przykład prawidłowego rozwiązania patrz rys. Ao-1102).

b) w nowych rozwiązaniach należy dodatkowo usunąć labiryntowe uszczelnienia bębna narzutnika oraz współpracujące z nimi uszczelnienia labiryntowe łożyska, a korpusy łożysk odsunąć na pewną odległość od korpusu narzutnika i ewentualnie zamocować niezależnie, zamiast jak dotychczas na bocznych ścianach korpusu narzutnika.

3. Łopatka narzutnika.

W wyniku dokonanej analizy oraz dyskusji okazało się, że we wszystkich dotychczasowych rozwiązaniach narzutników zastosowano konstrukcję łopatek przy całkowitej nieświadomości odnośnie zasady ich działania. Jednocześnie przez cały okres palenisk narzutowych sama łopatka nie była przedmiotem żadnych badań. Badanie łopatek w kierunku uznanym przez zebranych za prawidłowy rozpoczęto z pozytywnym wynikiem w zakresie równomierność narzutu w kotle OR6,5 - 011, zainstalowanym w Świebodzicach.

Dla kontynuacji tych badań, które mają dać odpowiedź jak dalece optymalna jest obecna wersja łopatki kotła OR6,5-011 zainstalowanego w Świebodzicach, oraz jak ma być konstrukcja łopatki dla innych wymiarów komory paleniskowej (przykładowo dla kotła OR16), jak również dla uzyskania innych charakterystycznych danych odnośnie wyrzutu węgla przez narrzutnik, przewodniczący narady zobowiązał Zakład R12 do opracowania w terminie dwutygodniowym programu niezbędnych dodatkowych prób.

4. Dysza pod narzutnikiem.

a) W program badań łopatek należy włączyć dyszę pod narzutnikiem. Do dyszy pod narzutnikiem należy doprowadzić powietrze z wentylatora powietrza wtórnego. Przekrój szczelin wylotowych powietrza z dyszy powinien wynosić około 450 cm². Rozwiązanie dyszy powinno iść w kierunku przedstawionym na rys. 2-2903.

b) Zarówno spód okna wylotu węgla z narzutnika poniżej dyszy, jak i pozostałe ściany obramowujące okno powinny być tak ukształtowane, aby zapewniały swobodny wylot węgla z narzutnika, bez występowania erozji okna i ujemnego wpływu na rozrzut węgla. Przy dotychczasowym kształcie łopatek całkowicie pozbawione erozji jest okno wylotu węgla z narzutnika kotła OR2,5-010.

II. Napęd narzutnika.

W napędzie narzutnika należy stosować przekładnie pasowe, ponieważ przekładnie bezstopniowe, konieczne w jednostkach prototypowych, gdzie nawet orientacyjnie nie można było początkowo określić obrotów narzutnika, w wykonaniach dalszych egzemplarzy kotłów okaże się całkowicie zbyteczne. Szczególnie po wykonaniu programu badań łopatki, w które wejdą badania rozrzutu węgla w funkcji obrotów narzutnika a pozostawienie ich stwarza duże niebezpieczeństwo rozregulowania palenisk przez obsługę, w warunkach niedysponowania obrotomierzami pozwalającymi na powrócenie do położeń optymalnych.

III. Dozownik.

Należy stosować dozownik zgrzebłowe z klapą regulacyjną o skrajnym dolnym położeniu jak po zmianie w kotle OR2,5-010 i w kotle OR6,5 w Świebodzicach, z takim usytuowaniem przedniego wału dozownika, aby węgiel spadał ze zgrzebeł na górną część klapy regulacyjnej. Przykładem takiego rozwiązania jest dozownik zgrzebłowy według rys. 0-2930b.

IV. Napęd dozownika.

Przy opracowywaniu napędu dla nowych rozwiązań należy rozpoznać możliwość zastosowania tańszych mechanizmów składających się na napęd dozownika.

V. Ruszt.

a) W konstrukcji rusztu dla nowych rozwiązań należy maksymalnie wykorzystać elementy z rusztów dla palenisk warstwowych, przykładowo dla kotłów typu OR6,5 elementy z rusztów Rts, a dla kotłów typu OR16 adaptować nawet cały ruszt Rtw.

b) We wszystkich rozwiązaniach należy dążyć do maksymalnego osłonięcia klap tylnego zamknięcia rusztu przed promieniowaniem ośrodka komory paleniskowej, a same klapy należy wykonywać jako żaroodporne, bez wykładziny szamotowej.

c) Boczne uszczelnienia rusztu powinny mieć konstrukcję zapewniającą efektywne chłodzenie przez przyleganie do elementów parownika kotła, z jednoczesnym zapewnieniem właściwego ich mocowania do tych elementów. Technologia montażu tych elementów, jak również montażu elementów parownika kotła powinna zapewniać właściwe pasowanie.

d) Ponieważ napędy rusztów stosowanych w paleniskach warstwowych nie zapewniają odpowiednio niskiej prędkości pokładu rusztowego w palenisku narzutowym, w dotychczasowych wykonaniach należy zastosować dodatkową przekładnię pasową redukującą obroty. Przy uruchamianiu seryjnej produkcji palenisk narzutowych dla kotłów z rusztami łańcuchowymi konieczne jest opracowanie nowego napędu o odpowiednio niższym przełożeniu.

VI. Instalacja nawrotu lotnego koksiku.

Stosowanie instalacji nawrotu lotnego koksiku w kotłach z paleniskami narzutowymi jest konieczne.

1. Instalacje te powinny być wyposażone w odlewany inżektor według rys. 1-2801.

2. W kotłach, w których rurociągi transportujące lotny koksik wprowadzane są do garbu poprzecznie do wzdłużnej osi kotła, należy stosować końcówkę wlotową o przekroju prostokątnym, ze ścianką wzmocnioną na działanie erozji po łuku zewnętrznym. Powinna być również zapewniona łatwa wymiana tej końcówki w przypadku jej przetarcia przez lotny koksik.

3. Dla nowo konstruowanych kotłów , a także przy opracowywaniu dokumentacji kotłów już istniejących, przewody lotnego koksiku powinny być projektowane równocześnie z kotłem, z uwzględnieniem stosowania technicznie możliwych najkrótszych rurociągów transportu lotnego koksiku, o możliwie maksymalnych promieniach kolan, które przy większej krzywiźnie należy wykonywać o przekroju prostokątnym, ze ścianką po łuku zewnętrznym wzmocnioną na działanie erozji.

Rurociągi instalacji nawrotu koksiku należy wykonywać w maksymalnym stopniu ze spawanymi połączeniami, ograniczając stosowanie połączeń kołnierzowych do przypadków technicznie niezbędnych.

Ad. pkt 3.

Wnioski i zalecenia.

1. Zakład Kotłów Przemysłowych winien opracować zestawienie stanu kotłów z paleniskami narzutowymi (OR6,5 i OR16), uwzględniając:

a) kotły już wyprodukowane,

b) kotły będące w produkcji lub w planie na rok 1975,

podporządkowując poszczególnym jednostkom rzeczywistą wersję dokumentacji według której zostały wyprodukowane i wydane na warsztat oraz podając które elementy wymagają zmian i poprawek konstrukcyjnych w świetle ustaleń punktu 2.

Z opracowanego zestawienia należy wykonać wyciąg zawierający jakie elementy i w jakim zakresie muszą ulec zmianom w poszczególnych kotłach lub w grupach kotłów wykonywanych według tej samej dokumentacji.

2. Zakład Kotłów Przemysłowych winien opracować program dodatkowych niezbędnych badań urzą-dzeń narzutowych wymagających jeszcze dopracowania.

3. Zakład Kotłów Przemysłowych winien zorganizować RT d/s Projektowych dla technicznej oceny zrealizowania programu i wyników badań kotła OR2,5 w kotłowni CBKK dla zatwierdzenia programu dal- szego działania.

4. Zakład Kotłów Przemysłowych, po zrealizowaniu zaleceń podanych w p. 1 do 2, winien zorganizować Radę Techniczną dla:

a) zatwierdzenia programu zmian konstrukcyjnych kotłów wyprodukowanych i przewidzianych do produkcji.

b) zatwierdzenia programu dodatkowych badań i ustalenia środków ich realizacji,

c) uzgodnienia i ustalenia stanowisk projektantów i producentów kotłów odnośnie dalszego projektowania i wdrażania do seryjnej produkcji kotłów z paleniskami narzutowymi.

Na tym naradę zakończono.

Protokółował Kierownik Pracowni Kotłów Rusztowych

(-) mgr inż. Wiesław Naglik (-) mgr inż. Jerzy Kopydłowski

Kierownik Zakładu Kotłów Przemysłowych Generalny Konstruktor Zespołu

(-) inż. Michał Flodrowski Zakładów Kotłowych

(-) mgr inż. Franciszek Bachonko

Przewodniczący RT

(-) mgr inż. Jan Krztoń Wnioski zawarte w niniejszym protokóle

zatwierdzam do dalszej realizacji

Dyrektor OBRKiUE

(-) inż. Antoni Banaś

Rozdzielnik: DN; DBR; TR1; TR2; TB; TPW; TP3; R12; R22; B2; B3.

OBRKiUE - czytaj CBKK (Centralne Biuro Konstrukcji Kotłów).

Czytaj: kotła typu OR6,5-030 uruchomionego w 1969 r. w Stacji Prób i Badań przy KWK „Jowisz”, kotłów OR6,5-011, kotłów OR16-101 oraz kotłów OR16-102 pod produkcję których rok wcześniej agent SB polecił wysłać do fabryk dokumentację z wiadomą mu niezliczona ilością błędów konstrukcyjnych.

Można było tylko mówić o ich usunięciu na początku 1973 r. działaniem inż. J. Kopydłowskiego w postawionym w kotłowni CBKK kotle typu OR2,5-010 o wydajności 2,5 t/h pary, który wcześniej ci sami uczestnicy posiedzeń RT proponowali zezłomować.

Pierwszego badanego bez żadnych pozytywnych efektów od 1969 r. do 1973 r. i drugiego w miesiącach marzec - kwiecień 1973 r.

Gdzie wszystko co było dotychczas skonstruowane w ramach działalności CBKK nadawało się wyłącznie na makulaturę.

Zgodnie z prawdą żadnej dyskusji nie było.

Rysunki z numeracją czterocyfrową nie były dokumentacją biurową.

Czyli wszystko jak w późniejszym patencie CBKK nr 93374 i autorstwa inż. J. Kopydłowskiego.

Miał to więc być dozownik zgrzebłowy z górnym transportem węgla według patentu CBKK nr 95639 i autorstwa inż. J. Kopydłowskiego.

Czyli według patentu CBKK nr 98210 i autorstwa inż. J. Kopydłowskiego.

Żadnego z poleceń zawartych pod pkt. 3. 2 do 3.4 nigdy nie wykonano.

2

---