Różnorodność biologiczna Polski - ważna sprawa czy wiele hałasu o nic?

0x01 graphic



Wstęp

Według Polskiego studium różnorodności biologicznej łączna liczba gatunków zarejestrowanych na obszarze Polski kształtuje się na poziomie 72-75 tysięcy. W liczbie tej mieszczą się 33 tysiące gatunków zwierząt, w tym ok. 620 gatunków kręgowców, ponad 39 tysięcy gatunków mikroorganizmów, grzybowców i roślin, w tym ok. 2750 gatunków i podgatunków roślin naczyniowych. Na różnorodność biologiczną Polski składa się 360 ekosystemów. Rozpoznanie to jest jednak ciągle niepełne i to zarówno w stosunku do poszczególnych grup organizmów, jak i regionów kraju.

Przy tak dużej liczbie gatunków roślin, zwierząt i całych ekosystemów możemy zastanowić się, czy różnorodność biologiczna polskiej flory i fauny faktycznie jest zagrożona. Co tak naprawdę składa się na problem różnorodności biologicznej? Po co nam ta różnorodność biologiczna?




Cele

W wyniku udziału w zajęciach uczeń:


Materiały

  • Pytania i odpowiedzi. Bioróżnorodność, Polski Klub Ekologiczny, Kraków 1988.

    • <BR

    Warianty realizacji zajęć

    Przygotowany scenariusz jest bardzo obszerny, dlatego poniżej proponuję kilka sposobów realizowania tej tematyki, stosownie do potrzeb czy zainteresowań uczestników zajęć. Oczywiście, sugestie te nie zamykają innych możliwości realizowania powyższego tematu. Cyfry oznaczają kolejne punkty scenariusza.

    1. 1 0x01 graphic
      2 0x01 graphic
      3 0x01 graphic
      4 0x01 graphic
      5 0x01 graphic
      7 0x01 graphic
      8 0x01 graphic
      (11)

    2. 1 0x01 graphic
      3 0x01 graphic
      4 0x01 graphic
      7 0x01 graphic
      9 0x01 graphic
      (11)

    3. 1 0x01 graphic
      20x01 graphic
      4 0x01 graphic
      6 0x01 graphic
      10 0x01 graphic
      (11)

    4. 1 0x01 graphic
      8 0x01 graphic
      7 0x01 graphic
      10 0x01 graphic
      (11)



      Przebieg zajęć

      1. Szukanie odpowiedzi na postawione na początku scenariusza pytania proponuję zacząć od wyjaśnienia terminu - różnorodność biologiczna. Choć może wiemy już trochę na ten temat, zapewne warto sięgnąć do literatury. W tym celu - w trakcie pracy w grupach nierównoległych - możemy posłużyć się książką Słownik szkolny. Ochrona przyrody i środowiska. Wyjaśnienia pojęcia "różnorodność biologiczna" możemy też szukać w internecie. Proponuję skorzystać z jednego z poniższych adresów:


    Ten fragment zajęć możemy zakończyć dyskusją całego zespołu na temat efektów pracy grupowej.

      1. Korzystając z uzyskanych informacji na temat różnorodności biologicznej, rozpocznijcie pracę w 4-6 osobowych grupach (można ją kontynuować w dalszej części zajęć), podczas której opracujecie schemat ilustrujący w zarysie różnorodność biologiczną. Powinna wam wystarczyć do tego kartka papieru formatu A4 lub A3. Po zakończeniu pracy sprawdźcie w internecie, czy uwzględniliście wszystkie ważne ogniwa tej różnorodności. W przeciwnym razie uzupełnijcie swoje schematy. Przydatny adres:


    Mając dane z internetu, możecie sprawdzić, czy w swoich rozważaniach pamiętaliście o wszystkich ważnych grupach tworzących różnorodność biologiczną.

      1. Jaki jest stan różnorodności biologicznej w naszym kraju? W zależności od miejsca zamieszkania wasze doświadczenia, a zatem i opinie na ten temat mogą się różnić. Dlatego właśnie warto je zweryfikować, korzystając z Krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej zamieszczonej pod adresem:

      1. Mimo stosunkowo dobrze zachowanej różnorodności biologicznej Polski trzeba zdawać sobie sprawę z jej zagrożenia. Problem ten jest bardzo złożony, dlatego proponuję ustalić główne niekorzystne oddziaływania człowieka na środowisko, a następnie wybrać jedno z nich i dokonać jego analizy.
        Proponowany adres internetowy:

      1. Uszczegółowieniem problematyki zagrożenia fauny i flory Polski może być tekst zawarty na stronie 7 i 8 artykułu Co powinniśmy wiedzieć o różnorodności biologicznej, aby móc ją zachować dla przyszłych pokoleń?, który znajdziemy pod następującym adresem:

      1. Jeśli chcemy uzyskać nieco więcej informacji na temat wpływu rolnictwa na różnorodność biologiczną, możemy skorzystać z informacji zamieszczonych pod adresem:

      1. Co zrobić, żeby zachować lub przywrócić różnorodność biologiczną? Zagadnienie to jest bardzo złożone, dlatego proponuję wybrać tylko jeden z działów - spójny z tematyką, którą się zajmowaliście, analizując zagrożenia różnorodności biologicznej (patrz pkt 4). Pomocny adres to:


    Jeśli pracowaliście w grupach, pora przygotować się do prezentacji uzyskanych w internecie informacji z udziałem wszystkich grup.

      1. A właściwie, po co nam różnorodność biologiczna? Dlaczego należy dbać o zachowanie dużej różnorodności biologicznej? Odpowiedź na to pytanie rozważcie w trakcie dyskusji zespołowej w kategoriach wartości ekonomicznych, medycznych, ekologicznych, estetycznych, etycznych i kulturowych. Ustalcie argumenty przemawiające za każdą z tych kategorii. Pomocna będzie tu książka pt. Pytania i odpowiedzi. Bioróżnorodność.

      2. Rozszerzeniem realizowanego tematu może być dyskusja na temat możliwości odzyskania w pobliżu szkoły jakiegoś nikomu niepotrzebnego miejsca, które pozwoliłoby zachować czy wręcz powiększyć miejscowe zasoby różnorodności biologicznej, a po pewnym czasie mogłoby stać się pomocą w prowadzeniu zajęć terenowych w pobliżu szkoły.

      3. Tym, którzy interesują się praktycznymi działaniami na rzecz zachowania różnorodności zasobów biologicznych zwierząt gospodarskich, proponuję zajrzeć na stronę internetową:

      1. Na zakończenie zajęć możemy wrócić do pytania postawionego w temacie, sformułować wniosek i zapisać krótką notatkę.