FARMAKOLOGIA wykład 12 (21 I 02) GLIKOZYDY NAPARSTNICY I LEKI O DZIAŁANIU INOTROPOWO DODATNIM

GLIKOZYDY NAPARSTNICY = glikozydy nasercowe

• otrzymywane z naparstnicy: purpurowej lub wełnistej (Digitalis purpura, Digitalis lanata)

• pierwsze w handlu: digoksyna (w tabletkach i ampułkach), β-metylodigoksyna (demetylowana w wątrobie)

• działanie:

• inotropowo +

• batmotropowo +

• chronotropowo -

• dromotropowo -

• mechanizm działania:

1. hamują pompę Na⁺/K⁺

• ↑ ilość Ca²⁺ w komórkach

• ↑ Ca → ↑ dostępności jonów → ↑ kurczliwości

• wpływ na układ autonomiczny

• pobudzają nerw błędny (układ przywspółczulny)

• hamują układ noradrenergiczny (układ współczulny)

• wpływ na czynności struktur serca:

• węzeł AV: wydłużenie okresu refrakcji (pobudzenie nerwu błędnego)

zwalnianie szybkości przewodzenia

• mięśnie komór: skracanie okresu refrakcji

zwiększenie pobudliwości (automatyzmu)

• wskazania:

• niewydolność krążenia lewokomorowa przewlekła z małą frakcją wyrzutową

• przewlekłe migotanie przedsionków z szybką czynnością komór (bo zmniejszają częstość pracy serca)

• przeciwwskazania:

1. zaburzenia elektrolitowe

• hipokaliemia ↓K⁺

• hipomagnezemia ↓Mg²⁺

• hiperkalcemia ↑Ca²⁺

• schorzenia, gdzie nie wskazane jest działanie inotropowo dodatnie:

• zaciskające zapalenie osierdzia

• tamponada serca

• wady zastawki mitralnej z zawężeniem drogi odpływu

• kardiomiopatia przerostowa

• koarktacja aorty

• liczne komorowe zaburzenia rytmu serca

• zespół WPW (Wolffa-Parkinsona-White'a) (bo zwiększenie przewodzenia go nasila)

• bloki serca (zwłaszcza przedsionkowo-komorowe)

• planowana kardiowersja (bo zwiększona pobudliwość grozi migotaniem)

• wpływ digoksyny na EKG:

• zwolnienie czynności serca

• skrócenie odstępu QT

• wydłużenie odcinka PQ aż do bloku przedsionkowo-komorowego

• spłaszczenie lub nawet odwrócenie załamka T

• zmiana kształtu odcinka ST

• liczne pobudzenia przedsionkowo-komorowe

• przedawkowanie:

• bardzo wąski współczynnik terapeutyczny (0,8-2,0 ng / l) (poniżej 0,8 korzystne działanie neurohormonalne), konieczne monitorowanie stężenia

• objawy:

• bradykardia

• mdłości, wymioty

• bóle brzucha, biegunka

• widzenie na żółto

• splątanie

• zaburzenia rytmu po przedawkowaniu:

• ekstrasystolie komorowe

• częstoskurcz komorowy

• częstoskurcz przedsionkowy z blokiem

• postępowanie:

• odstawić digoksynę

• kroplówka z Mg i K (broń Boże Ca)

• lidokaina (ksylokaina) by nie było zaburzeń rytmu; gdy blok to atropina

• przeciwciała wiążące digoksynę

• działania niepożądane:

• bradykardia

• bloki

• okres półtrwania 36h (długi); po 5 dniach dopiero jest sens badania poziomu

metabolizowana przez nerki (zmniejszyć dawkę w niewydolności nerek)

i.v. → częstoskurcz napadowy (po wykluczeniu komorowego, bo migotanie komór)

INODILATORY

• oprócz działania inotropowo (+) rozszerzają naczynia

DOPAMINA

1. małe dawki: do 3 μg / kg m.c. / min.

• „dawka nerkowa”

• receptory dopaminergiczne

• rozszerza naczynia nerkowe, zwiększa przepływ

• stosowane w niewydolności nerek

• średnie dawki: 2-5 μg / kg m.c. / min.

• receptory β₁

• działanie inotropowo dodatnie

• niewydolność krążenia:

• zawał mięśnia sercowego

• zespół małego rzutu

• po operacjach

• duże dawki: > 10 μg / kg m.c. / min.

• „dawka presyjna”

• receptory α

• wstrząs kardiogenny (w pompie)

• zespół małego rzutu

• po operacjach

• działania niepożądane:

• ↑ adrenaliny:

• ↑ konsumpcji tlenu przez mięsień sercowy (niekorzystne w zawale)

• tachykardia

• działanie arytmogenne

DOBUTAMINA

• w małym stopniu działa na receptory α

• przede wszystkim receptory β → silny agonista receptora β₁ (β₂) (L-dopamina i jej racemat D-dopamina)

• wskazania jw.:

• zespół małego rzutu

• po operacjach

• wstrząs kardiogenny

• działania niepożądane:

• ↑ konsumpcji O₂

• tachykardia

• „próba dobutaminowa” = ECHO stress - zwiększenie konsumpcji tlenu, ECHO serca → tam gdzie upośledzone ukrwienie będzie hipokineza ściany

INHIBITORY FOSFODIESTERAZY III izoenzymy fosfodiesterazy:

• amrinon PDE I = metyloksantyny

• milrinon PDE V = Viagra

• enoksymon

• zwiększają stężenie cAMP w komórce → ↑ kurczliwości

• stosowane w ostrych stanach operacyjnych, po zabiegach

• długotrwałe podawanie zwiększa śmiertelność, bo arytmie

LEKI NOWE: Pimobendan

Wesnarinon

• zwiększają powinowactwo troponiny do wapnia

• ↑ kurczliwości

• liczne działania niepożądane

• jeszcze nie do końca przebadane

• wskazania:

• ostre stany

• po operacjach

---