LEKI STOSOWANE W NIEWYDOLNOŚCI SERCA
Leki stosowane w niewydolności krążenia:
- glikozydy nasercowe
- leki o działaniu izotropowo dodatnim
- leki moczopędne
- rozszerzające naczynia
- beta adrenolityki
- tlen
Niewydolność krążenia (ostra - lewokomorowa, przewlekła) występuje wtedy, gdy serce nie zapewnia prawidłowego pełnego krążenia krwi w narządach i tkankach. Przyczyna jest: niewydolność naczyń wieńcowych (choroba niedokrwienna, zawał), kardiomiopatie, zwiększone przeciążenie serca (nadciśnienie tętnicze, wady serca, serce płucne), niedokrwistość, nadczynność tarczycy.
GLIKOZYDY NASERCOWE
W praktyce klinicznej stosuje się glikozydy naturalne lub ich pochodne, otrzymane z: naparstnicy czerwonej (digitoksyna), naparstnicy wełnistej (lanatozyd c, digoksyna), strofantusa (strofantyna g, strofantyna K), cebuli morskiej (proscylardyna). Glikozydy drugorzędnym pomocniczym znaczeniu zawierają: konwalia majowa i miłek wiosenny.
Glikozydy dzieli się na 3 grupy w zależności od wchłaniania się w przewodzie pokarmowym:
- strofantyna i acetylostrofantyna - nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego - podawane dożylnie
- digoksyna, lanatozyd c i deacetylolanatozyd c - wchłania się z przewodu pokarmowego słabo
- digitoksyna i acetylodigitoksyna - najlepiej wchłaniające się z przewodu pokarmowego.
Najczęściej stosowanym glikozydem obecnie jest digoksyna.
Działania glikozydów na serce:
- dodatni inotropizm - wzmożenie siły skurczu ms i tonotropizm
- ujemny chromotropizm i dromotropizm - zwolnienie czynności serca
- dodatni batmotropizm - wzmożenie pobudliwości s. (pobudzenia przedwczesne).
Glikozydy nie tylko zwiększają siłę skurczu serca, także skracają czas jego trwania, wydłużają czas rozkurczu co poprawia ukrwienie MS, zwiększają objętość wyrzutową serca, zmniejszają ilość krwi zalegającej w komorach.
Działanie glikozydów jest proporcjonalne do stężenia jonów wapnia a odwrotnie proporcjonalne do stężenia jonów potasowych. Jony wapnia nasilają działanie glikozydów, z możliwością wywołania niebezpiecznych zaburzeń rytmu serca. W stanach hipokaliemii skuteczne dawki glikozydów muszą być mniejsze od dawek przeciętnych - ryzyko zatrucia większe.
Ogólne zasady leczenia:
- wybór odpowiedniego preparatu
- właściwe dawkowanie
- uwzględnienie oporności lub zwiększonej wrażliwości na lek
- systematyczna kontrola przebiegu leczenia
Wskazania do glikozydów:
- wszystkie postacie niewydolności krążenia - szczególnie wskazane w niewydolności z towarzyszącym migotaniem przedsionków i szybką czynnością komór
- częstoskurcz napadowy nadkomorowy
Przeciwwskazania:
- u chorych z blokiem przedsionkowo - komorowym i przedsionkowo - komorowym I i II z wyjątkiem chorych z wszczepionym sztucznym rozrusznikiem
- częstoskurcz komorowy
Dawkowanie:
- nasycenie szybkie - wprowadzenie dawki pełnej w krótkim czasie, w przypadkach gdy niezbędny jest pośpiech lub w migotaniu komór i w trzepotaniu przedsionków - tylko w warunkach klinicznych - ryzyko zatrucia
- nasycenie powolne - 5 - 7 dni
- dawkowanie podtrzymujące
Digoksyna jest lekiem którego stężenie powinno być monitorowane, szczególnie u ciężarnych z niewydolnością krążenia.
Działania niepożądane:
- serce - nasilenie lub powrót objawów niewydolności krążenia, pobudzenia przedwczesne, nadmierne zwolnienie czynności serca, upośledzenie przewodzenia przedsionkowo - komorowego
- przewód pokarmowy - bóle brzucha, nudności i wymioty
- układ nerwowy - nadmierna pobudliwość nerwowa, bezsenność, uczucie osłabienia mięśni
- narząd wzroku - widzenie barwne lub przyćmione, mroczki, błyski
Preparaty i dawkowanie:
Digoxin - tabl, amp 0,5 mg - nasycenie szybkie 1,5 - 2 mg /24 godziny
Deslanosid - amp 0,4 mg
Lanatosid C - tabl
Metildigoxin - Bemecor - tabl, amp 0,2 mg
Preparat odtruwający - Digitalis-Antidot BM - amp 80 mg, 1 amp neutralizuje 1 mg digoksyny lub pochodnych. Stosować przy zatruciu dawką 4 mg (dzieci) lub 10 mg (dorośli).
Interakcje:
Niektóre leki zwiększają w zasadniczy sposób stężenie digoksyny w osoczu krwi: chinidyna, spironolakton (100%) oraz amiodaron, diltiazem, werapamil, nifedypina i prazosyna (30 - 80%).
LEKI ROZSZERZAJĄCE NACZYNIA KRWIONOŚNE
INHIBITORY KONWERTAZY ANGIOTENSYNY - ACE
Leki te rozszerzając tętnice i zmniejszając opory obwodowe, nie powodują zwiększenia zapotrzebowania serca na tlen, prowadząc do obniżenia ciśnienia w tętnicy płucnej i zwiększenia objętości skurczowej oraz objętości wyrzutowej lewej komory serca. Jednocześnie wzmaga się wydalanie jonów sodu z moczem i zatrzymanie jonów potasu, wraz ze zwiększeniem ich zawartości w komórce.
ACE:
- rozszerzają tętnice i żyły
- poprawiają bilans tlenowy serca
- hamują proces przerostu komór i ich odkształceń
- zwiększają diurezę
- nie powodują tachykardii
- wykazują korzystny synergizm z diuretynami i digoksyną
Działania niepożądane:
- mogą wywoływać kaszel
- hipotonia
- hiperkaliemia
- rzadko obrzęk naczynioruchowy
- agranulocytoza - rzadko
Przeciwwskazania:
- ciąża
- zwężenie tętnic nerkowych
ACE obniżają ciśnienie rozkurczowe silniej niż skurczowe i zwiększają przepływ krwi przez ważne dla życia narządy. Leki te znalazły zastosowanie w nadciśnieniu samoistnym i pochodzenia nerkowego, u chorych z niewydolnością krążenia, choroba wieńcową, niewydolnością naczyń mózgowych, upośledzoną czynnością nerek.
Ograniczenie soli oraz stosowanie leków moczopędnych nawet w małych dawkach pobudza układ renina - angiotensyna - aldosteron i w ten sposób znacznie nasila działanie ACE.
Leczenie ACE rozpoczyna się od stosowania małych dawek stopniowo je zwiększając pod kontrolą RR.
Preparaty:
- Captopril - tabl
- Enalapril - amp, tabl
- Lizinopril (Prinivil) tabl
Antagoniści receptorów AT 1 (selektywnie blokują receptor AT 1 co prowadzi do zmniejszenia wydzielania wazopresyny i aldosteronu, zmniejszenia oporów naczyniowych i w efekcir obniżenia ciśnienia tętniczego, ponadto poprawiają procesy metaboliczne.
Leki: Losartan - Tartan, Valsartan (Diovan).
1