Dr hab. Alicja Kisielewska, prof. UwB

ANTROPOLOGICZNE PODSTAWY KULTUROZNAWSTWA

I rok kulturoznawstwa - studia stacjonarne pierwszego stopnia (30 h.), rok akad. 2011/2012

Pojęcie kultura

Rozumienie pojęcia kultura w wybranych naukach humanistycznych i społecznych: socjologia, filozofia, antropologia kultury

- Nowicka E., Świat człowieka - świat kultury, Warszawa 1997.

• Olszewska-Dyoniziak B., Człowiek-kultura-osobowość. Wstęp do klasycznej antropologii kulturowej, Wrocław 2001.

• Czarnowski S., Kultura, (w:) tegoż Dzieła, opr. N. Assorodobraj i St. Ossowski, Warszawa 1956, t. 1, Studia z historii kultury.

• Malinowski B., Czym jest kultura?, przeł. H. Buczyńska, (w:) tegoż Szkice z teorii kultury, Warszawa 1958.

Problem natura a kultura

(Claude Levi - Strauss, Bronisław Malinowski, Michel Foucault)

- Malinowski B., Kultura i jej przemiany, Dzieła t. 9, przeł. A. Bydłoń i A. Mach,

PWN, Warszawa 2000.

• Levi-Strauss C., Smutek tropików, przeł. A. Steinsberg, Warszawa 1960.

• Barker C., Studia kulturowe. Teoria i praktyka, przeł. A. Sadza, Kraków 2005.

• Foucault M., Nadzorować i karać: narodziny więzienia, przeł. T. Komendant, Warszawa 2009.

Kultura a cywilizacja

(Edward Tylor, Heinrich Rickert; Wilhelm Dilthey; Oswald Spengler; Robert Merton; Fernand Braudel; cywilizacja w polskiej myśli społecznej: Stanisław Staszic, Ludwik Krzywicki; Władysław Tatarkiewicz)

• Elias N., Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu, przeł. T. Zabłudowski, Warszawa 1980.

• Spengler O., Zmierzch Zachodu. Zarys morfologii historii uniwersalnej, przeł. J. Marzęcki, Warszawa 2001.

• Jedlicki J., Jakiej cywilizacji Polacy potrzebują: studia z dziejów idei i wyobraźni XIX wieku, Warszawa 1988.

• Kroeber A. L., Istota kultury, przeł. P. Sztompka, Warszawa 1973.

• Tatarkiewicz W., Parerga, Warszawa 1978.

Zmiany w sposobie postrzegania kultury przez antropologię:

I Antropologia historyczno - porównawcza

Ewolucjonistyczna koncepcja kultury

( Edward Burnett Tylor)

• Barker C., Studia kulturowe. Teoria i praktyka, przeł. A. Sadza, Kraków 2005.

• Barth F., Gingrich A., Parkin R., Silverman S., Antropologia. Jedna dyscyplina, cztery tradycje: brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska, przeł. J. Tegnerowicz, Wyd. UJ, Kraków 2007.

• Olszewska-Dyoniziak, Człowiek, kultura, osobowość. Wstęp do klasycznej antropologii kulturowej, Wrocław 2001.

• Paluch A., Mistrzowie antropologii społecznej, Warszawa 1990.

II Relatywistyczny etap w dziejach antropologii - kultura - kultury

Funkcjonalistyczna teoria kultury

(Bronisław Malinowski)

- Malinowski B., Kultura i jej przemiany, Dzieła t. 9, przeł. A. Bydłoń i A. Mach, PWN, Warszawa 2000.

• Barth F., Gingrich A., Parkin R., Silverman S., Antropologia. Jedna dyscyplina, cztery tradycje: brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska, przeł. J. Tegnerowicz, Wyd. UJ, Kraków 2007.

• Paluch A., Mistrzowie antropologii społecznej, Warszawa 1990.

Antropologia psychologiczna - amerykańska orientacja kultury i osobowości

(Ruth Benedict)

• Barth F., Gingrich A., Parkin R., Silverman S., Antropologia. Jedna dyscyplina, cztery tradycje: brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska, przeł. J. Tegnerowicz, Wyd. UJ, Kraków 2007.

• Benedict R., Wzory kultury, przeł. J. Prokopiuk, MUZA SA, Warszawa 1999.

Antropologia strukturalistyczna

(Claude Lévi-Strauss)

• Paluch A., Mistrzowie antropologii społecznej, Warszawa 1990.

• Lévi-Strauss C., Antropologia strukturalna, przeł. K. Pomian, Wyd. KR, Warszawa 2000.

Psychoanalityczna koncepcja kultury

(Sigmund Freud)

(Erich Fromm)

• Freud Z., Poza zasadą przyjemności, przeł. J. Prokopiuk, Warszawa 1976.

• Fromm E., Ucieczka od wolności, przeł. O. i A. Ziemilscy, Czytelnik, Warszawa 1993.

• Barker C., Studia kulturowe. Teoria i praktyka, przeł. A. Sadza, Kraków 2005.

Literatura podstawowa:

Barth F., Gingrich A., Parkin R., Silverman S., Antropologia. Jedna dyscyplina, cztery tradycje: brytyjska, niemiecka, francuska i amerykańska, przeł. J. Tegnerowicz, Wyd. UJ, Kraków 2007.

Barker C., Studia kulturowe. Teoria i praktyka, przeł. A. Sadza, Kraków 2005.

Antropologia kulturowa. Zbliżenia epok i problemów, Wybór tekstów pod red. K. J. Brozi, Wyd. UMCS, Lublin 1995.

Burszta W.J., Antropologia kultury, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 1998.

Nowicka E., Świat człowieka - świat kultury, PWN, Warszawa 1997.

Olszewska-Dyoniziak B., Człowiek-kultura-osobowość. Wstęp do klasycznej antropologii kulturowej, Wrocław 2001.

Przedmiot kończy się egzaminem pisemnym obejmującym problematykę wykładów.