UKŁAD MIĘŚNIOWY (miologia-nauka o mięśniach)

1. Tkanka mięśniowa:

• wyróżnia się z pośród innych tkanek kurczliwością

• powoduje zmniejszenie długości mięśnia

• powoduje zwiększenie grubości mięśnia

• skurcz mięśni wywołany jest bodźcem wywołanym z komórki ruchowej OUN

2. Liczba mięśni:

• w ciele ludzkim naliczono 450-500 mięśni

• stanowią one 30% masy ciała

3. Rodzaje mięśni:

a) mięśnie poprzeczne prążkowane:

• układ ruchu

• zwieracze

• mięśnie mimiczne

• są poddane naszej woli

b) mięśnie gładkie:

• ściany narządów wewnętrznych oraz naczyń krwionośnych

• nie są zależne od naszej woli

c) mięsień sercowy:

• zbudowany z mięśni poprzecznie prążkowanych

• kurczy się niezależnie od naszej woli

4. Budowa wewnętrzna mięśnia:

• mięśnie poprzecznie prążkowane składają się z miocytów (długich i cienkich oraz cylindrycznych komórek), których elementem kurczliwym są miofibrylle

• miofibrylle - przechodzą we włókna ścięgnowe tworząc ścięgno

• wiązki miocytów otoczone są tkanką włóknistą tzw. omięsną wewnętrzną

5. Budowa zewnętrzna mięśnia:

• brzusiec - kurczliwa masa mięśni, w każdym mięśniu tylko jeden brzusiec

• ścięgno - niekurczliwa tkanka łączna, dzięki niemu mięsień przyczepia się do kości

• rozcięgno - niekurczliwa, cienka, łącznotkankowa blaszka mięsni kurczliwych

6. Podział mięśni ze względu na kształt:

• długie

• krótkie

• płaskie

• wrzecionowate

• dwugłowe

• dwubrzuścowe

• wielobrzuścowe

• półpierzaste

• pierzaste

7. Siła działania mięśni zależy od:

• długości włókien mięśniowych w stanie spoczynku

• kąta ścięgnowo-kostnego

• przekroju czynnościowego mięśnia (1-2 cm - udźwig ok. 7 kg)

8. Działanie mięśniowe:

• współdziałające - synergistyczne

• przeciwstawne - antagonistyczne

9. Narządy powięziowe mięśni to:

• powięzie

• kaletki maziowe

• pochewki ścięgien

10. Elementy pomocnicze mięśni:

• pochewka ścięgna - ochrania ścięgno przed przetarciem się go na kości

• troczek ścięgna - umożliwia zmianę kierunku działania danego mięśnia

• powięź mięśnia - sprawia, że mięsień bardzo dobrze funkcjonuje

11. Zakończenia nerwów w mięśniach dzielą się na:

• ruchowe - płytka ruchowa

• czuciowe - wrzecionka nerwowo-mięśniowe

12. Budowa pochewek mięśni prostych brzucha powyżej pępka:

• ściana przednia - rozcięgno, blaszka przednia mięśnia skośnego i wewnętrznego brzucha

• ściana tylna - blaszka tylna, rozcięgno mięśni poprzecznych brzucha

13. Błony międzyżebrowe mięśni:

• wewnętrzna

• zewnętrzna

• znajdują się one w przestrzeniach zewnętrznych i wewnętrznych pomiędzy kątem żebrowym, a mostkiem

MIĘŚNIE GŁOWY

1. Mięsnie wyrazowe - mimiczne:

Mięśnie sklepienia czaszki:

• 
  m. potyliczno-czołowy

• m. skroniowo-ciemieniowy

• m. podłużny nosa

Mięśnie małżowiny usznej:

• m. uszny przedni

• m. uszny górny

• m. uszny tylny

Mięśnie otoczenia szpary powiek:

• m. okrężny oka (część powiekowa i część oczodołowa)

• m. marszczący brwi

Mięśnie nozdrzy:

• m. nosowy

• m. obniżający przegrodę

Mięśnie otoczenia szpary ust:

• m. śmiechowy

• m. policzkowy

• m. bródkowy

• m. okrężny ust

• m. jarzmowy większy

• m. jarzmowy mniejszy

• m. dźwigacz wargi górnej i skrzydła nosa

• m. dźwigacz wargi górnej

• m. dźwigacz kąta ust

• m. obniżający kąt ust

• m. obniżający wargę dolną

• mm. przysieczne

2. Mięśnie żwaczowe:

• m. skroniowy

• m. żwacz

• m. skrzydłowy boczny

• m. skrzydłowy przyśrodkowy

3. Mięśnie narządów wzroku i słuchu.

MIĘŚNIE SZYI

1. Grupa powierzchowna:

• m. szeroki szyi

• m. skórny

• mostkowo-obojczykowo-sutkowy

2. Grupa środkowa:

Nadgnykowe:

• m. dwubrzuścowy

• m. rylcowo-gnykowy

• m. żuchwowo-gnykowy

• m. bródkowo-gnykowy

Podgnykowe:

• m. mostkowo-gnykowy

• m. mostkowo-tarczowy

• m. tarczowo-gnykowy

• m. łopatkowo-gnykowy

3. Grupa głęboka:

Mięśnie pochyłe (grupa boczna):

• m. pochyły przedni

• m. pochyły środkowy

• m. pochyły tylny

Mięśnie przedkręgowe (grupa przyśrodkowa):

• m. długi szyi

• m. długi głowy

• m. prosty głowy przedni

• mm. międzypoprzeczne szyi przednie

MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ

1. Warstwa powierzchowna:

• m. piersiowy większy

• m. piersiowy mniejszy

• m. zębaty przedni

• m. podobojczykowy

2. Warstwa głęboka:

• mm. międzyżebrowe zewnętrzne

• mm. międzyżebrowe wewnętrzne

• mm. międzyżebrowe najgłębsze

• mm. podżebrowe

• m. poprzeczny klatki piersiowej

3. Mięśnie wdechowe:

• m. piersiowy większy

• m. piersiowy mniejszy

• m. zębaty przedni

• mm. międzyżebrowe zewnętrzne

4. Mięśnie wydechowe:

• mm. międzyżebrowe wewnętrzne

• m. poprzeczny klatki piersiowej

MIĘŚNIE GRZBIETU

1. Warstwa powierzchowna:

Mięśnie kolcowo - ramienne:

• m. czworoboczny

• m. najszerszy grzbietu

• m. równoległoboczny

• m. dźwigacz łopatki

2. Warstwa pośrednia:

Mięsnie kolcowo - żebrowe:

• m. zębaty tylny górny

• m. zębaty tylny dolny

3. Warstwa głęboka (prostowniki grzbietu):

• mm. płatowe

• mm. długie grzbietu:

• m. biodrowo-żebrowy

• m. poprzeczno-kolcowy

• mm. krótkie grzbietu:

• mm. międzykolcowe

• mm. międzypoprzeczne

MIĘSNIE BRZUCHA

1. Mięśnie ściany przedniej brzucha:

• m. piramidowy

• m. prosty brzucha

• m. skośny zewnętrzny brzucha

• m. skośny wewnętrzny brzucha

• m. poprzeczny brzucha (kresa półksiężycowata)

2. Mięśnie ściany tylnej brzucha:

• m. czworoboczny lędźwi

• m. międzypoprzeczny boczny lędźwi

MIĘŚNIE KOŃCZYNY GÓRNEJ

1. Mięśnie obręczy:

• m. naramienny

• m. nadgrzebieniowy

• m. podgrzebieniowy

• m. obły większy

• m. obły mniejszy

• podłopatkowy

2. Mięśnie ramienia:

Grupa przednia - zginacze:

• m. dwugłowy ramienia

• m. ramienny

• m. kruczo-ramienny

Grupa tylna - prostowniki:

• m. trójgłowy ramienia

• m. łokciowy

3. Mięśnie przedramienia

Grupa przednia - zginacze (nadkłykieć przyśrodkowy):

Warstwa powierzchowna:

• m. nawrotny obły

• m. dłoniowy długi

• m. zginacz promieniowy nadgarstka

• m. zginacz łokciowy nadgarstka

• m. zginacz powierzchowny palców

Warstwa głęboka:

• m. zginacz głęboki palców

• m. zginacz długi kciuka

• m. nawrotny czworoboczny

Grupa boczna - nadkłykieć boczny:

• m. ramienno-promieniowy

• m. prostownik promieniowy długi nadgarstka

• m. prostownik promieniowy krótki nadgarstka

• m. odwracacz przedramienia

Grupa tylna - prostowniki (nadkłykieć boczny):

Warstwa powierzchowna:

• m. prostownik palców

• m. prostownik palca małego

• m. prostownik łokciowy nadgarstka

Warstwa głęboka:

• m. odwodziciel długi kciuka

• m. prostownik krótki kciuka

• m. prostownik długi kciuka

• m. prostownik wskaziciela

MIĘŚNIE RĘKI

1. Mięśnie kłębu:

• m. odwodziciel krótki kciuka

• m. zginacz krótki kciuka

• m. przeciwstawiacz kciuka

• m. przywodziciel kciuka

2. Mięśnie kłębiku:

• m. odwodziciel palca małego

• m. zginacz krótki palca małego

• m. przeciwstawiacz palca małego

• m. dłoniowy krótki

3. Mięśnie środkowe ręki:

• mm. glistowate

• mm. międzykostne grzbietowe

• mm. międzykostne dłoniowe

MIĘŚNIE KOŃCZYNY DOLNEJ

1. Wewnętrzne:

• m. lędźwiowy większy

• m. lędźwiowy mniejszy

• m. biodrowy

2. Zewnętrzne:

• m. pośladkowy wielki

• m. pośladkowy średni

• m. pośladkowy mały

• m. naprężacz powięzi szerokiej

• m. gruszkowaty

• m. zasłaniacz wewnętrzny

• m. zasłaniacz zewnętrzny

• mm. bliźniacze

• m. czworoboczny uda

3. Mięśnie uda:

Grupa przednia (prostownik stawu kolanowego):

• m. krawiecki

• m. czworogłowy uda

• m. prosty uda

• obszerny

• boczny

• pośrodkowy

• pośredni

Grupa tylna (zginacze stawu kolanowego):

• m. półścięgnisty

• m. półbłoniasty

• m. dwugłowy uda

Grupa przyśrodkowa (przywodziciel stawu kolanowego):

• m. grzebieniowy

• m. przywodziciel długi

• m. przywodziciel krótki

• m. przywodziciel wielki

• m. smukły

4. Mięśnie goleni:

Grupa przednia:

• m. piszczelowy przedni

• m. prostownik długi palców

• m. prostownik długi palucha

Grupa boczna:

• m. strzałkowy długi

• m. strzałkowy krótki

Grupa tylna:

• m. trójgłowy łydki

• m. brzuchaty

• m. płaszczykowaty

• m. podkolanowy

• m. piszczelowy tylny

• m. zginacz długi palców

• m. zginacz długi palucha

MIĘŚNIE STOPY

1. Mięśnie grzbietu stopy (prostownik):

• m. prostownik krótki palucha

• m. prostownik krótki palców

2. Mięśnie podeszwy (zginacz):

• m. palucha:

• m. odwodziciel palucha

• m. zginacz krótki palucha

• m. przywodziciel palucha

• m. palca małego:

• m. odwodziciel palca małego

• m. zginacz palca małego

• m. przeciwstawiacz palca małego

• mm. pośrednie podeszwy:

• m. zginacz krótki palców

• m. czworoboczny podeszwowy

• mm. glistowate

• mm. międzykostne podeszwowe

mięsień naczaszny