Serce i układ naczyniowy - diagnostyka 17.01.2007, 24.01.2007

Badanie układu naczyniowego ogranicza się do zbadania tętna (punkt 6.).

Serce badamy przez oglądanie, omacywanie, opukiwanie i osłuchiwania oraz badania dodatkowe.

Najważniejsza rzeczą w badaniu serca jest wywiad (np. pies jest osowiały, mało je, szybko się męczy, ma zmniejszoną aktywność, przewraca się, nie chce się położyć na boku, szybko oddycha, pokasłuje (szczególnie rano). Należy wziąć pod uwagę u. oddechowy i u. krążenia. Często u psów starszych objawem chorób u. krążenia jest kaszel.)

Badanie

1. Oglądanie - już w momencie, kiedy właściciel mówi.

• Przód, tył, góra, jeden bok, drugi bok

Zwracamy uwagę na:

• Powiększenie brzucha (sprawdzamy czy to jest wodobrzusze czy np. powiększenie wątroby poprzez „taczkę”)

• Postawę ( łokcie na zewnątrz?)

• Obrzęki

• Szczególną uwagę na lewą stronę ( u wąskoklatkowych i chudych widoczne bicie serca po lewej stronie)

• Śluzówki

• Uciskamy dziąsło, mówimy 127 (3sekundy) i jeśli miejsce blade się zaróżowiło - jest ok.

• Duszność/nie

• Powiększenie jamy brzusznej

• Czy widoczne są uderzenie serca czy nie

2. Omacywanie

Zawsze zaczynamy od strony lewej.

Omacujemy na 2 sposoby:

- pierwszy sposób - opuszkami palców wzdłuż przestrzeni międzyżebrowych zaczynając od strony lewej w miarę możliwości od III p.m.ż. (należy podnieść łapę do przodu i III pod tą łapą rozpoczynamy). Zaczynamy w miarę najwyżej i schodzimy jak najniżej się da. Serce teoretycznie położone jest od 3-6 żebra ( zawsze omacujemy 3-6, jak nie jesteśmy pewni to można też 7).

Przechodzimy na druga stronę i badamy znów od 3-6.

Zwracamy uwagę na :

• Tkliwość

• Temperaturę

• Zniekształcenia żeber

- drugi sposób - stajemy nad/za zwierzęciem i dwoma rękami "obejmujemy” zwierzę tak że kciuk zostaje na zewnątrz a reszta ręki wchodzi pod klatkę piersiową a palce pod nią się dotykają.

Zwracamy uwagę na :

- Zlokalizowanie uderzeń serca (teoretycznie 5 przestrzeń mż. ale w zależności od budowy klatki może się przemieścić.) uderzenia u grubszych psów są słabo wyczuwalne i tylko po lewej. U psów głęboko klatkowych i wąskich uderzenia są wyczuwalne po obu stronach

• Wielkość i siłę uderzenia ( na jakiej powierzchni dłoni czujemy uderzenie)

Np. uderzenie słabo wyczuwalne, o małym zasięgu, zlokalizowana tylko po stronie lewej.

3. Opukiwanie

Serce opukujemy tak jak przy opukiwaniu diagnostycznym płuc.

Zaczynamy od 3 przestrzeni do 6/7 - Wypuk jawny nad płucami, przytłumiony nad płucami i sercem, stłumiony (nawet tępy) nad sercem.

Nas interesuje całkowita i rzeczywista granica mięśnia sercowego - dlatego bierzemy pod uwagę już przytłumienie.

1/3 serca jest położona po stronie prawej.

Granica przednia - Lewa (umowna): przednia krawędź III żebra.

Granica tylna - Lewa: przechodzi w 6 przestrzeni w stłumienie wątrobowe.

Granica górna - Lewa: 1-2 cm poniżej linii stawu barkowego. Wypuk nad płucami przechodzi w wypuk nad płucami + nad sercem.

4. Osłuchiwanie

Rutynowo zaczynamy osłuchiwać w 2 punktach roboczych:

1. podstawa: głośniejszy ton II

2. koniuszek: głośniejszy ton I (np. głośny, krótki, chuchający)

Ton I - SKURCZOWY (musimy wiedzieć co się kurczy, co się zamyka, co w co przechodzi)

Ton II - ROZKURCZOWY

W pierwszym i drugim punkcie roboczym słyszalne są oba tony, ale zawsze jeden jest lepiej słyszalny i mamy o tym powiedzieć.

Gdy usłyszymy jakiś szmer dodatkowy, wtedy musimy określić skąd się bierze, dlatego osłuchujemy punkty główne - puncta maxima.

Pies/koń

III, nad mostkiem - zastawka tętnicy płucnej

IV tuz pod linia stawu bark. - aorta PO LEWEJ

V - 1/3 dolna klatki piersiowej - dwudzielna

V Po prawej - trójdzielna

5. EKG

Pies musi leżeć na prawym boku ( chyba że ma jakieś bolesności i nie można go położyć) powinien być uziemiony ( materac lub mata). Używamy 4 odprowadzeń kończynowych: pp - czerwona, lp - żółta, lt - zielona, pt - czarna. Muszą one być mniej więcej na tej samej wysokości łap.

Połączenia przedsercowe

3 lub 12. U doga w przestrzeniach mż. od 3 do 5. Zasada: czerwone odprowadzenie przedsercowe w pobliżu czerwonego kończynowego (żółte tam gdzie żółte), mniej więcej tam gdzie najbardziej czuć bicie serca. Trzecie odprowadzenie na środku klatki lub na grzbiecie.

Wydruk robi się po 3 sekundach więc może niewiele być widać. Po zrobieniu wydruku pies musi dalej leżeć a my patrzymy na ekran.

- czy występują wszystkie załamki?

- jaką mają wielkość?

- poruszanie psa powoduje załamania na wykresie, co można interpretować jako trzepotanie przedsionków

Prawidłowe EKG składa się z 12 odprowadzeń

I - III odprowadzenia dwubiegunowe kończynowe:

I dwie przednie kończyny

II prawa przednia, lewa tylna

III górna lewa górna prawa

Kolejne trzy odprowadzenia to też odprowadzenia kończynowe, ale jednobiegunowe, w modyfikacji Goldenberga. Są wzmocnione.

AVR prawa kończyna

AVL lewa kończyna

AVF stopa

Kolejne V1-V6 to odprowadzenia przedsercowe.

Po zrobieniu EKG

1. Sprawdzamy oś elektryczną między I-III odprowadzeniem:

gdy w I odprowadzeniu QRS idzie do góry, a w III załamek QRS idzie do dołu - LEWOGRAM

I - dół, III - góra : PRAWOGRAM

I, III do góry - NORMOGRAM

2. Siła serca, czy pracuje z rytmem zatokowym (P, QRS, T rytm zatokowy wiodący

3. Regularny/nieregularny (odstępy między QRS)

4. Opisanie morfologii poszczególnych załamków

P - gdy jest mocno spiczasty ku górze, przekracza 0,2 s - PRZEROST PRAWEGO PRZEDSIONKA

Gdy jest rozszerzony, trwa powyżej 0,4 s i spłaszczony (jak M z McDonalds) , rozszerzony, różnokształtny - NIEDOMYKALNOŚĆ ZASTAWKI DWUDZIELNEJ

QRS - czas trwania : gdy się przedłuża - zaburzenia w przewodzeniu bodźca

Wysokość - regularnie różna wysokość ( jeden wysoki, następny niski itd. ) podejrzenie płynu w worku osierdziowym

T - może być dodatni, ujemny, ujemno-dodatni i dodatnio-ujemny. Niepokojące jest gdy jego wysokość przekracza 1/3 wysokości QRS. Może to oznaczać niedotlenienie, przeciążenie i niewydolność mięśnia sercowego.

6. Tętno

Mierzymy przez 1 minutę a następnie macamy naczynie żeby móc zbadać:

1. liczbę

2. napięcie

3. wypełnienie

4. chybkość

5. miarowość

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

X. Punkcja worka osierdziowego - IV-VI przestrzeń; powikłania, płyn szybko napływa z powrotem, najczęściej podajemy środki moczopędne by usunąć płyn

Uderzenia dudniące - wzmożona praca serca, przy dużej sile, drga cała klatka piersiowa

Uderzenia rozlane - bardzo słabe, dudni duża część klatki piersiowej

---