Dorosły a dojrzały, Teorie dowodzące dorosłości:

1. ilościowy: wiedza, umiejętności, kontrola, znoszenie przeciwieństw, realizacja zadań

2. jakościowy:, doskonalenie umiejętności, doskonalenie wiadomości, uwzględnia wyzwolenie

Wymiar filozoficzny dorosłości: do rozwoju człowieka potrzebna: droga twórcza i droga destrukcji

Potrzeby warunkują ewolucję:

- p. afirmacji (przezwyciężania izolacji),

- p. transcendencji (przekraczania siebie),

- p. zakorzenienia (uwzględnienie potrzeby istnienia braterstwa),

- p. tożsamości.

Świadomość - zdolność do obserwowania zdarzeń, zdolność do rozpoznawania procesów związanych z tymi zdarzeniami, zdolność do wspomagania procesów ocenianych jako pozytywnych oraz eliminowanie tendencji negatywnych.

Rozwój - związany z rozwojem duchowym, i rozwojem ekologicznym.

Człowieczeństwo - zdolność racjonalnego i oszczędnego wykorzystania wytworów ludzkiego intelektu i dorobku ewolucji natury w podtrzymywaniu życia ludzkiego i ich środowiska przyrodniczego. Co jest dowodem na regres człowieka?: pogarsza się syt. życiowa człowieka, zmniejsza szanse przeżycia, degradacja środowiska, zmniejsz. zasób uposażenia materialnego, zmniejsz. kulturę różnorodności, nasilenie patologii społ., erozja gleby

Oświata dorosłych

- to zjawisko społ. dokształcania, to proces nauczania dorosłych, zmierzają do doskonalenia umysłowego i estetycznego

Kierunki oświaty dorosłych:

1. ekspansywny (idziemy w kierunku ilości nie interesuje nas idea i zainteresowania osób)

2. intensywna (interesuje bardziej jakość i potrzeby wykształcenia)

Kierunek

1. kształcenie bezpośrednie (przez nauczyciela)

2. kształcenie pośrednie (z mediów prasy)

Podstawowe funkcje dorosłych:

• kompensacyjna - uzupełnianie dotychczasowego wykształcenia

• emancypacyjna - oświata dorosłych zapewnia wiedzę pozwalająca poznać własne możliwości i zająć odpowiednie miejsce w życiu społ. związana jest z awansem społ.

• rozwojowa - umożliwia gromadzenie nowych doświadczeń

• socjalizacyjna - można przygotować człowieka do twórczego życia w społ.

ZADANIA:

• pobudzenie aspiracji i potrzeb dotyczących dalszego rozwoju

• rozwijanie postawy otwartości do przyjmowania nowych poglądów

• rozwijanie koniecznych umiejętności umożliwiających dalszą edukację

• rozwijanie umiejętności do pokonywania porów zew, i wew.

Rozwój człowieka dorosłego - czynniki i przyczyny rozwoju osobowości

• uwarunkowania genetyczne,

• programowanie kulturowe,

• kompetencje autokreacyjne

Co sprzyja rozwojowi człowieka dorosłego:

• wielość zadań,

• zróżnicowanie zadań,

• chęć uczenia się,

• wykorzystywania doświadczeń.

DEFINICJA ROZWOJU

Bronfenberener „ekologiczna” - wzrost zdolności rozumienia przez jednostkę swego otoczenia i ustosunkowania się do niego, podtrzymywanie lub zmienianie dotychczasowej właściwości tego otoczenia. Livinsona - przedmiotem rozwoju są zmiany struktury życia człowieka rozumiane jako podstawowy w danym czasie wzorzec jego aktywności i powiązań z otoczeniem, polega na wielokrotnych przemianach struktury życia od wczesnego dzieciństwa po wiek starczy.

Gould -to nie tylko przyrost, ale też uwalnianie się od czegoś, co w końcowej fazie życia jest zbędne, przeszkadza, jest anachronizmem.

Typy nauczycieli:

Ekspert - ma dobre przygotowanie praktyczne i teoretyczne oraz przekonanie o swoich wysokich kompetencjach i znajomości potrzeb edukacyjnych,

Informator - przekonuje uczącym się uporządkowaną wiedzę,

Konsultant / Doradca - stara się poznać jego potrzeby i aspiracje edukacyjne, motywy uczenia się i dąży do zaspokojenia tych potrzeb, wyjaśnia trudne problemy metodyczne,

Spolegliwy opiekun - życzliwy, otwarty, stymuluje uczących się do aktywności, udziela im pomocy, ale przy ich akceptacji, odpowiedzialność za decyzje rozłożona jest na nauczyciela i uczącego się, można na nim polegać,

Leserferysta - wczuwa się w potrzeby uczących się, akceptuje ich takimi jakimi są, nie krytykuje, pobudza do poznania siebie.

Kryterium: nauczyciele szkolni dorosłych: maja na celu zaspokojenie potrzeb edukacyjnych. Praca edukacyjna nauczycieli ma charakter względnie systematyczny. (nauczyciele wieczorowi, zmianowi), -pozaszkolni nauczyciele- zatrudnieni na różnych podstawach formalnoprawnych w wielu instytucjach i palcówkach nie będących szkolnymi (popularyzator nauki, prelegenci, lektorzy)

FUNKCJE:

• diagnostyczna: pomoc w określaniu potrzeb edukacyjnych,

• planistyczna: wspólnie z uczniem planowanie procesu edukacyjnego,

• motywacyjna: tworzenie warunków stymulacyjnych dorosłych do uczenia się,

• metodyczna: pomoc w wyborze metod, technik uczenia się,

• udostępniania: pomoc w udostępnianiu środków niezbędnych do efektownego uczenia się,

• dydaktyczna: przewodzenie, dworactwo, skutecznego uczenia się,

• badawcza: służy naukowej analizie , ocenie, ewentualnej korekcie pracy edukacyjnej nauczyciela,

• społeczno-opiekuńcza,

• innowacyjna: stworzenie warunków do samorealizacji, kształtowanie postawy innowacyjnej.

Stan kształcenia dorosłych w Polce:

wykształcenie: zasób wiedzy, umiejętności i sprawności umożliwiających jednostce poznanie otaczającego świata i skuteczne w nim działanie, wykonywanie określonego zawodu.

Możliwości kształcenia dorosłych:

• szkoły zasadnicze,

• średnie,

• licea ogólnokształcące,

• szkoły policealne,

• szkoły wyższe

Zmiany kulturowo- gospodarcze kraju:

• poziom kształcenia,

• zmiany organizacji zarządzania państwem,

• zmiany w organizacji instytucji prywatnych i państwowych,

• zmiany w postawach, przekonaniach, poglądach jednostek,

• upowszechnienie udziału ludności w kulturze,

• rozwój środków masowego przekazu

Dane: do 1988 wzrosła liczba ludzi wykształconych ze wsi - w mieście jest podobnie aż do 2001.

Edukacja dorosłych:

• zawodowa,

• osobista,

• obywatelska,

• związana z uczestnictwem w życiu społ.

Animacja - pojawił się w literaturze francuskiej w latach `60 znaczenie jest dwojakie: ożywiać coś, dawać życie czemuś i ożywiać kogoś, skłaniać do działania, pobudzać siły do działania. Animacje traktuje się jako metodę działania, metodę pracy kulturalnej i społeczno- wychowawczej. Owa metoda polega do stymulacji do aktywnego zachowania zbiorowości jak i grup do działania mającego na celu ulepszenie warunków życia.

Można traktować jako proces dzięki któremu następuje odkrywanie w sobie sił twórczych.

FAZY ANIMACJI SPOŁ.- KULT. W SPOŁECZNOŚCIACH LOKALNYCH

Społ. Lokalne tzn. grupa ludzi zamieszkujących wieś, osiedla, małe miasto, występuje tam układ stosunków społecznych, wytwarza się wieź i poczucie identyfikacji .:

1. to czynności wstępne zwane również „proanimacja” . Należy przeprowadzić diagnozę społeczną w wyniku której animatorzy uzyskują wiedzę na temat środowiska lokalnego i trędów rozwojowych.,

2. czynności przygotowawcze w postaci planowania treści, form, a przede wszystkim dokładne sprecyzowanie celów, podejmowanych działań animacyjnych. W tej fazie animator rozpatruje również możliwości przydzielenia poszczególnym członkom społeczności zadań do wykonania, jeżeli program zostanie zaakceptowany,

3. informacyjno- stymulacyjna w tej fazie powinna nastąpić akceptacja przez społ. lokalną programu animacji. Konieczne jest wiec przekazanie pełnej informacji o celach podejmowanych działań, o szansach powodzenia, o przewidywaniach, skutkach działań animacyjnych, o wysiłku jaki czeka każdego uczestnika programu animacyjnego.

4. czynności realizacyjne realizacja projektu powinna przebiegać zgodnie z planem, czy zaangażowani są wszyscy członkowie społ. lokalnej, czasami musi wystąpić motywacja, a więc pobudzenie do działania.

5. pomiar efektywności na podstawie przyjętych w fazie planowej wskaźników dokonuje się porównania o ile sytuacja jest lepsza.

Skutki animacji:

1. Przyrost wiedzy: wiedza jest to zespół przyswajanych świadomie przez podmiot i przechowywanych w jego pamięci informacji. Aktywne uczestnictwo w działaniach animacyjnych powoduje poszerzenie pola informacyjnego czy też sfery poznawczej. Skutkiem aktywności i pośrednio także efektem działalności animacyjnej jest przyrost wiedzy i otoczenie jednostki informacji opisujących relacje „podmiot-orzeczenie”, informacji dotyczących własnej osoby, a także opisujących własne poczynania podmiotów,

2. Rozwój umiejętności: umiejętność to sprawność w posługiwaniu się zdobytym doświadczeniem i wiedzą przy wykonywaniu określonych zadań. Aktywność kulturalna w zasadzie w każdej dziedzinie kultury opiera się na określonego rodzaju umiejętnościach,

3. Zmiana postawy: postawa to względnie stała i zgodna organizacja poznawcza, uczuciowo - motywacyjna i behawiorystyczna podmiotu, związana z okręconym przedmiotem lub klasą przedmiotów. Animator poprzez różne zabiegi wychowawcze może kształtować postawy uczestników działań animacyjnych wobec określonych dóbr i niematerialnych wartości kultury, idei społ. lub politycznych.

4. Zmiana hierarchii wartości: wartościami są przedmioty ludzkich potrzeb i dążeń. Każda jednostka mając bardzo zróżnicowane potrzeby składa je w postaci struktury hierarchicznej, uporządkowanej wobec kryterium godności. Zmiana hierarchii wartości może się dokonać pod wpływem aktywności wywołanej przez animatorów społ. -kulturalnych.

5. Zmiana wzorów kulturowych: wzory są to utrwalone w pamięci społ. zbiorowości sposobów realizacji wartości, powtarzane przez szeroki krąg osób w typowych sytuacjach. Są wzory otwarte i ukryte.

Poradnictwo w kształceniu i samo rozwoju dorosłych.

Poradnictwo - udzielanie porad, wskazówek, informacji w pewnym zakresie. Pośrednictwo i służba informacyjna ma na celu pomoc dorosłym w wyborze w planowaniu ich wykształcenia. Może to być kształcenie zawodowe, ogólne... poradnictwo stanowi działanie zaplanowane lub okolicznościowe, mające na celu udzielenie pomocy przy realizacji określonego zadania. Jako działanie zaplanowane - prowadzone jest w specjalnie powołanych do tego poradnictwa placówkach dydaktyczno-wychowawczych przez przygotowanych zawodowo doradców. Jako działanie okolicznościowe i spontaniczne - występuje w rodzinie, społ. lokalnej, w gr. rówieśniczej. Rozmowa jest techniką w poradnictwie, służy rozpoznaniu potrzeb.

Obejmuje w zależności od sytuacji radzącego się następujące kategorie działań:

1. informacje (ogranicza się do przekazywania danych)

2. poradę (zawiera kilka alternatyw proporcji, niekiedy połączona jest z wywiadem lub badaniem psych.)

3. intensywna pomoc (trwa dłużej na którą składają się wielokrotne „pomocne kontakty”).

3 rodzaje poradnictwa oświatowego : informacje, orientacje, doradztwo.

Rodzaje poradnictwa

1. Poradnictwo zawodowe (ma pomóc w trafnym wyborze zawodu) ,

2. Doradztwo zawodowe (proces w którym doradca zawodowy pomaga klientowi w osiągnięciu lepszego zrozumienia samego siebie w odniesieniu do środowiska pracy)

3. Poradnictwo wychowawcze (teoria zajmująca się analizą, opisem i interpretacją zjawisk poradniczych związanych z wychowaniem - tzw. poradoznawstwo, - system działań społ. optymalizujących proces wychowawczy)

4.Poradnictwo pedagogiczne - (na system poradnictwa pedagicznego składa się funkcjonowanie instytucji:

• w ramach systemu edukacji (szkoły, poradnie)

• poza systemem edukacji (ośrodki opieki, poradnie zawodowe)

• jako poradnictwo masowe)

5. Doradztwo metodyczne (udziela nauczycielowi pomocy i pracy)

6. poradnictwo dla bezrobotnych (wszelkie porady oferowane przez urząd pracy np. porady zawodowe, szkolenia)

FUNKCJE PORADNICTWA:

1. kształcenia (dostarczanie wiedzy o pracy i zawodach)

2. wychowawcza (postawy wobec pracy)

3. motywacyjna (motywy wyboru zawodu, podejmowanie pracy zawodowej)

4. poznawcza (poznanie własnej osobowości)

5. diagnostyczna (rozpoznanie przypadków i sytuacji stanowiących przedmiot pracy) 6.kreatywna (związana z rozwojem zawodowym)

7. informacyjna (upowszechnia wiedzę zawodoznawczą)

8. kwalifikacyjna (typuje jednostki do tego czy są zdolne czy nie do wykonywania zawodu) 9.terapeutyczna (postępowanie profilaktyczne)

ZADANIA PORADNICTWA:

1. dostarczenie informacji,

2. pomoc w ocenie i samoocenie,

3. poradnictwo wychowawcze i zawodowe,

4. pomoc w rozwiązywaniu problemów osobistych,

5. poradnictwo prawne, 6. porada jako skierowanie,

7. poradnictwo kulturalne.

Poradnictwo w kształceniu, Poradnictwo - działanie zaplanowane lub okolicznościowe, mające na celu pomoc dorosłym w rozstrzyganiu problemów, których sami nie potrafią rozwiązać i zdecydować się na właściwy sposób postępowania, jest to forma szeroko rozumianej pomocy

Poradnictwo obejmuje:

1.doradców - kwalifikacje merytoryczne, efektywność pracy, osoby społecznie poważane, osoba która podjęła zawodowo rolę doradcy,

2.instrukcje- powołane do organizowania i regulowania procesów poznawania świata przez działanie oraz prawo jego własnego rozwoju,

3.poradniki - metodyczne dla nauczycieli, zasady i metody realizacji procesów dydaktycznych 2 części:

-ogólna - skuteczne formy pracy, metody szybkiego i właściwego poznania zespołu)

-przedmiotowo- metodyczna (formy pomocy w szkole i poza szkołą np. konsultacje, zajęcia wyrównawcze, lekcje TV i radiowe)

Kształcenie - to formowanie przez nauczyciela całej sfery intelektualnej uczniów, a więc nie tylko przekazywanie im wiedzy, wyrabianie w nich umiejętności i nawyków intelektualnych oraz praktycznych, lecz również kształtowanie ich zdolności poznawczych, zainteresowań, poglądów i przekonań. Świadoma, celowa i zorganizowana działalność, której czynnikiem sprawczym jest nauczyciel

Funkcje kształcenia:

INDYWIDUALNE:

• adaptacyjna,

• rekonstrukcyjna (kształtowanie postawy wobec zmieniającej się rzeczywistości),

• rekreacyjna (zdrowy styl życia),

• terapeutyczna (zespoły artystyczne),

• rozwoju osobowości (aktywność intelektualna i rozwój zainteresowań)

• poznawcza (dostarczacie człowiekowi wiedzy o świecie i o nim samym)

• praktyczna (polega na przyswajaniu umiejętności potrzebnych do celowego spożytkowania tej wiedzy)

SPÓŁECZNE:

• kształcenia (możliwości kształcenia),

• ekonomiczna (wydajność pracy),

• kulturowo-wychowawcza,

• polityczna (włączenie społeczeństwa do form aktywności politycznej),

• integracyjna

Cele kształcenia:

• pedagogiczne (upowszechnianie wiedzy i nauki)

• społeczne (związane z organizacją i zarządzaniem państwem, jednostkami i infrastrukturą),

• indywidualne (potrzeby i aspiracje jednostki)

Kształcenie dorosłych: działalność wychowawczo - dydaktyczna w środowisku ludzi dorosłych, prowadzona przez placówki i instytucje oświatowe, wieczorowe i korespondencyjne szkoły, uniwersytety, towarzystwa, czytelnie, kursy...

Celem kształcenia dorosłych jest: tworzenie warunków do uzyskania pożądanego wykształcenia, zdobycie kwalifikacji zawodowych lub zawodu, przekwalifikowanie, przysposobienie do życia społ. i rodzinnego, rozwijanie zainteresowań, zamiłowań, twórczości, rozwijanie poglądu na świat, teorią kształcenia dorosłych zajmuje się andragogika.

Funkcje oświaty dorosłych:

-kształcąca (organizowane przez szkolnictwo dla dorosłych),

-kulturalna i rekreacyjna ( ich istotą jest zaspokajanie i wzbogacanie tego rodzaju potrzeb oraz rozwijania zainteresowań dorosłych)

Zadania Oświaty dorosłych:

-zadania kształcenia zawodowego (przygotowanie do wykonywania określonego zawodu)

-pomaganie ludziom w przystosowaniu się do zmian i wyjaśnienie ich konieczności,

-kształcenie postaw gotowości do akceptowania nowych rzeczy i zjawisk,

-przygotowanie ludzi do samokształcenia.

Instrukcje upowszechniania kultury

Upowszechnianie kultury - jest planowym procesem rozpowszechniania i krzewienia kultury . zmierza to do tego aby dobra kulturalne uczynić dostępnymi dla wszystkich i by stanowiły one zbiorowy wytwór możliwie szerokiego kręgu odbiorców.

Funkcje:

1. ekstansywna (dostęp powinien osiągną jak największy zasięg),

2. intensywna (włączenie możliwie najszerszego kręgu osób w tworzenie dóbr kultury)

Instytucje upowszechniania kultury: specjalnie powołane do krzewienia wartości sprzyjających osiąganiu ideału wych. oraz do organizowania uczestnictwa w kulturze. Pełnia one zadania wych. i edukacyjne w życiu społ. realizuje następujące zadnia:

-tworzą płaszczyznę kontaktów ze sztuką,

-stwarzają ramy do amatorskiej twórczości artystycznej,

-aranżują zabawę i wypoczynek,

-uzupełniają działalność inst. kształceniowych ,

-pomagają w rozwoju zainteresowań hobbystycznych,

-ułatwiają kontakty społ.,

-pobudzają aktywność zawodową

Rodzaje instytucji upowszechniania kult. :

1. specjalistyczny inst. upowszech. kult. - koncentruje się na niewielu zadaniach:

a) teatry , filharmonie, galerie, biblioteki, muzea,

b) koła i kluby widzów przy teatrach, dyskusyjne kluby filmowe, koła miłośników sztuki,

c) przedsiębiorstwa estradowe i rozrywkowe

2. stowarzyszenia społ.- kult.- ułatwią kontakty społ., pozostałe zadania wynikają z zainteresowań członków i potrzeb środowiskowych. W którym działa:

a) stowarzyszenia „branżowe”: - towarzystwa fotograficzne, amatorskie zespoły artystyczne, b) stowarzyszenia o szerszych zainteresowaniach: regionalne stowarzyszenia kult.- społ.

3. placówki kult- oświatowe:

a) domy i ośrodki kultury,

b) kluby i świetlice