ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

W razie śmierci człowieka obowiązujące przepisy przewidują dokonanie następujących czynności:

• stwierdzenie w sposób niewątpliwy zgonu,

• podjęcie decyzji o wykonaniu sekcji zwłok bądź jej zaniechaniu,

• wystawienie karty zgonu,

• przygotowanie zwłok do pochówku, lub inne postępowanie z nimi przed pochówkiem,

• pochówek zwłok,

• ekshumacja

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Przepisy, regulujące sposób dokonywania powyższych czynności to: 

Ustawa z dnia 31 stycznia l959 r o cmentarzach i chowaniu zmarłych ( tekst jednolity- Dz.U.2000 r , nr. 23, poz. 295).

Ustawa z dnia 20 czerwca l997 r o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej oraz o zmianie niektórych innych ustaw ( Dz. U. 1997 r, nr. 107, poz.661)

Kodeks Postępowania Karnego z 1997 r.

Ustawa z dnia 5 grudnia l996 r o zawodzie lekarza ( Dz. U.1997 r poz. 152).

Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 03.08.1961 roku w sprawie stwierdzania zgonu i jego przyczyny ( Dz. U. 1961 r . nr. 39, poz. 202.)

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi ( Dz. U. 2001 r, nr. 153, poz. 1783)

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r w sprawie wzoru karty zgonu oraz sposobu jej wypełniania ( Dz. U. 2001 r, nr. 153, poz. 1782).

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Realizacja czynności, związanych ze śmiercią człowieka uzależniona jest od miejsca i okoliczności , a także przyczyny śmierci

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Stwierdzenie zgonu:

zgon człowieka może stwierdzić osobiście lekarz, na podstawie „osobiście wykonanych badań i ustaleń „ (art. 43 ustawy- poz.4). Dokonuje tego w razie śmierci chorego w szpitalu, lub będąc „ wezwany do nieszczęśliwego wypadku lub nagłego zachorowania” ( paragraf 3. Rozporz.- poz.5). Dopuszczalne jest także w szczególnych przypadkach stwierdzenie zgonu przez starszego felczera lub felczera oraz położnej. Położna może stwierdzić zgon jedynie u pozostającego pod jej opieka noworodka przed upływem 7 dnia jego życia w sytuacji gdy najbliższa placówka służby zdrowia oddalona jest o więcej niż 4 km. (rozporz.- jak wyżej).

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Stwierdzenie zgonu:

Obowiązek stwierdzenia śmierci nie łączy się automatycznie z uprawnieniami do wystawienia karty zgony. Lekarz w większości przypadków, zwłaszcza po stwierdzeniu zgonu wskutek działania gwałtownego (samobójstwo, zabójstwo, nieszczęśliwy wypadek) względnie stwierdzeniu zgonu w domu, na ulicy itp. ma natomiast obowiązek wystawienia Protokołu stwierdzenia zgonu.

W razie śmierci człowieka w szpitalu - potencjalnego dawcy narządów - śmierć pnia mózgu rozpoznaje komisja lekarska, której działanie , tak jak i całość postępowania transplantacyjnego regulują szczegółowe przepisy

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Podjęcie decyzji o wykonaniu sekcji zwłok bądź jej zaniechaniu:

• w pierwszym rzędzie po stwierdzeniu śmierci człowieka lekarz musi dokonać analizy okoliczności śmierci w celu wykluczenia , choćby najmniejszego podejrzenia, że śmierć ta może mieć związek z działaniem gwałtownym, a zwłaszcza może być spowodowana działaniem przestępnym.

• jeżeli takiego podejrzenia nie może wykluczyć, obowiązany jest zawiadomić o przypadku prokuraturę lub policję

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Podjęcie decyzji o wykonaniu sekcji zwłok bądź jej zaniechaniu:

-także w razie śmierci chorego w szpitalu i zgłaszaniu przez rodzinę zmarłego zarzutów co do prawidłowości leczenia, ordynator oddziału winien o przypadku powiadomić prokuraturę i jej pozostawić decyzję co do dalszego postępowania. Jeżeli tego nie uczyni, a tak się dzieje najczęściej w praktyce, uczyni to rodzina, niekoniecznie w sposób obiektywny.

-prokurator (lub sąd , jak to określa k.p.k. - poz. 3) ma bowiem „największe prawo” do decydowania o postępowaniu ze zwłokami. Jeżeli prokurator, po zawiadomieniu go o okolicznościach śmierci , odstąpi od zarządzenia sekcji sądowo-lekarskiej, dalsze decyzje należą do lekarza

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Podjęcie decyzji o wykonaniu sekcji zwłok bądź jej zaniechaniu:

-przy decyzji o sekcji sądowo-lekarskiej, lekarz nie powinien wystawić karty zgonu, lecz wypełnić Protokół stwierdzenia zgonu a w szpitalu sporządzić epikryzę (prokurator może zadecydować o zabezpieczeniu całej dokumentacji lekarskiej),

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Postępowanie w razie śmierci chorego w szpitalu jest szczegółowo uregulowane przez ustawę ( art. 24 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej). Ustawa podtrzymuje, obowiązująca już wcześniej zasadę, że decyzja o wykonaniu sekcji patomorfologicznej należy do lekarza. Mimo jednoznaczności ustaleń prawnych, ciągle lekarze uzależniają wykonanie tej sekcji od zgody rodziny, pytają ją o zgodę, żądają stosownych oświadczeń o braku zgody. Zdanie rodziny i oświadczenia na piśmie nie mają żadnej wartości prawnej, a opisane zachowanie lekarza świadczy o nieznajomości podstaw prawa medycznego

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Przywołany artykuł (24) nadał pacjentom nowe prawo ; przy przyjęciu do szpitala pacjent może złożyć pisemne oświadczenie o braku zgody na wykonanie patomorfologicznej sekcji zwłok w razie jego śmierci. Oświadczenie to traci ważność, gdy:

• przyczyny zgonu chorego nie można ustalić w sposób jednoznaczny,

• zgon pacjenta nastąpił przed upływem 12 godzin od przyjęcia do szpitala,

• zgon pacjenta może pozostawać w kręgu zainteresowania prokuratury.

W takich przypadkach wykonanie sekcji patomorfologicznej jest obligatoryjne.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

W ostatnich latach obserwuje się jednakże coraz rzadsze kierowanie zwłok zmarłych w szpitalach chorych na sekcję. Przestrzegane jest w większości przypadków wskazanie co do czasu pobytu w szpitalu (choć jest ono kontrowersyjne, przyczynę śmierci chorego w sposób niewątpliwy ustalić można w oparciu o trwające kilka minut badanie np. EKG), natomiast oficjalne przyznanie się, zwłaszcza w przypadku dłuższego pobytu chorego we szpitalu, do niepewności co do przyczyny jego śmierci, sprawia lekarzom trudności

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Wielokrotnie w sprawach tzw. przeciwko lekarzom, analiza dokumentacji lekarskiej i samego przypadku wskazuje na konieczność dokonania sekcji zwłok, sekcja taka nie jest jednak zlecana, a przyjęta przyczyna zgonu niezbyt uzasadniona lub wręcz nieprawdziwa. Niestety , trudności finansowe szpitali mają także wpływ na ograniczanie wydatków, związanych z badaniami pośmiertnymi,

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

W razie śmierci człowieka w domu, na ulicy i innych miejscach decyzja lekarza zależy od znajomości jego stanu zdrowia. Lekarz , wezwany do takiego zgonu jest obowiązany, nie później niż w ciągu 2 godzin do ustalenia:

*tożsamości zwłok, *okoliczności, w których nastąpił zgon na podstawie wywiadu przeprowadzonego wśród osób z otoczenia, *stanu zdrowia w okresie poprzedzającym zgon w oparciu o przedłożoną dokumentacje lekarską

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Ponadto jest obowiązany do osobistego dokonania oględzin zwłok. Jeżeli człowiek ten leczył się na schorzenia tłumaczące jego zgon a nic nie wskazuje na śmierć gwałtowną nie ma wskazań do badań pośmiertnych. Natomiast, gdy zmarły przed śmiercią nie leczył się , lekarz może zażądać wykonania sekcji zwłok „administracyjnej”. Taką możliwość wprowadziła ustawa (art. 43. 2. ustawy o zawodzie lekarza), jednakże nie zapowiedziała rozporządzenia wykonawczego do realizacji tego zapisu. W związku z tym w wielu miastach (także we Wrocławiu) brak jest reguł postępowania w takich przypadkach - nie wiadomo gdzie, przez kogo, na czyje zlecenie i na czyj koszt mają takie sekcje być wykonywane. Stan ten długo może nie ulegać zmianie wobec możliwości wystawienia karty zgonu bez znajomości przyczyny śmierci o czym mowa poniżej.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Wystawienie karty zgonu:

do wystawienia karty zgonu niezbędna jest znajomość przyczyny śmierci , aczkolwiek i od tej zasady możliwe są odstępstwa. Podstawowe reguły zawarte w przepisach to:

• zgon i jego przyczyna powinny być ustalone przez lekarza, leczącego chorego w ostatniej chorobie (art. 11 ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych ),

• wystawienie karty zgonu jest obowiązkiem lekarza, który ostatni w okresie 30 dni przed zgonem udzielał świadczeń zdrowotnych (rozporz. w sprawie stwierdzania zgomu i jego przyczyny),

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Wystawienie karty zgonu:

• w razie sekcji sądowo- lekarskiej kartę zgonu wystawia obducent, a w razie sekcji patomorfologicznej lekarz leczący po zapoznaniu się z protokołem sekcji (rozporz. j.w.),

• w uzasadnionych przypadkach lekarz może uzależnić wystawienie karty zgonu od przeprowadzenia sekcji zwłok ( art. 43 ustawy o zawodzie lekarza

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Według obowiązującego rozporządzenia (w sprawie wzoru karty zgonu oraz sposobu jej wypełniania) karta zgonu jest wypełniana dla osób zmarłych i dzieci martwo urodzonych na wniosek osób uprawnionych do ich pochowania.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

W karcie poza wypełnieniem części formalnej, podać należy:

• przyczynę zgonu wyjściową albo przyczynę „ zewnętrzną urazu lub zatrucia”, które zapoczątkowały łańcuch zdarzeń chorobowych , prowadzących bezpośrednio do zgonu lub „okoliczności wypadku lub użycia przemocy, które spowodowały uraz śmiertelny”,

• przyczynę zgonu wtórną tj. chorobę, która rozwinęła się „ jako skutek choroby, urazu, zatrucia, wypadku lub użycia przemocy, będących wyjściową przyczyną zgonu”,

• przyczynę zgonu bezpośrednią tj chorobę, która „stała się ostateczną przyczyną zgonu, w następstwie chorób, urazu, zatrucia, wypadku lub użycia przemocy, będących przyczynami zgonu, wyjściową i wtórną”.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

W zasadzie bezpośrednią przyczyną zgonu, niezależnie od przyczyny wyjściowej jest ostra niewydolność krążeniowo-oddechowa i taka przyczyna jest najczęściej wpisywana. Jednakże zdarza się, że jest ona wpisywana jak przyczyna wyjściowa, wtórna i ostateczna i z takiej karty zgonu nie wynika co było przyczyną śmierci. Dotyczy to zazwyczaj zgonów osób starszych, leczących się na schorzenia układu krążenia, nadciśnienie, cukrzycę itp. W takich też przypadkach , jako przyczyna wyjściowa zgony przyjmowane są bardzo często zawał mięśnia sercowego lub udar mózgowy, w zależności od objawów poprzedzających zgon albo wręcz od „przeczucia” lekarza. Ustalenia takie nie mają oczywiście obiektywnych podstaw, jednakże tworzą statystyki co do przyczyn umieralności Polaków

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Rozporządzenie (j..w.) dopuszcza - niestety - wystawienie karty zgonu bez ustalenia przyczyny zgonu. Stanowi bowiem : „Jeżeli osoba stwierdzająca zgon, po wyczerpaniu wszystkich stosownych środków, nie może ustalić przyczyny zgonu oraz gdy nie ma podstaw do podejrzewania zabójstwa lub samobójstwa, osoba ta wpisuje w karcie zgonu, w miejscach przeznaczonych na wpisanie przyczyn zgonu, adnotacje „przyczyna zgonu nieustalona””. Nie wiadomo jednakże co oznaczają „stosowne środki”? . W rozporządzeniu poprzednim środkiem takim były oględziny zewnętrzne , oczywiście niewystarczające do ustalenia przyczyny zgonu. Tym środkiem , w obecnej sytuacji prawnej jest oczywiście sekcja „administracyjna” zwłok, ale przepis o niej nie jest realizowany. Jego realizacja spowodowała by , że określanie przyczyny śmierci jako nieznanej byłoby rzadkością i dotyczyłoby wyłącznie tzw. białych sekcji

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Przygotowanie zwłok do pochówku lub inne postępowanie z nimi przed pochówkiem:

• po sporządzeniu karty zgonu pochówek poprzedzić musi dokonanie formalności administracyjnych,

• w razie sekcji sądowo-lekarskiej zezwolenie na wydanie zwłok do pochówku musi wydać na piśmie prokurator

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Do czasu ukazania się rozporządzenia , dotyczącego postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (rozporz. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi), brak było jakichkolwiek rozwiązań dotyczących akceptowanych przez prawo czynności dokonywanych na zwłokach. Obecnie regulacje są klarowne, aczkolwiek nie wyczerpujące problemów.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Przywoływane rozporządzenie, jako pierwsze tego typu w prawie polskim, zasługuje na dokładniejsze omówienie. Określa ono pojęcie zwłok, sposób postępowania ze zwłokami, warunki ekshumacji oraz przewozu zwłok i szczątków

Oto najważniejsze zapisy rozporządzenia:

„Za zwłoki uważa się ciała osób zmarłych i dzieci martwo urodzonych”.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Szczątki ludzkie to:

• popioły, powstałe w wyniku spopielenia zwłok,

• pozostałości zwłok, wydobyte przy kopaniu grobu lub w innych okolicznościach, np. przy wykopywaniu fundamentów. We Wrocławiu wykopywanie kości ludzkich przy różnego rodzaju wykopach jest bardzo częste i szczątki takie dostarczane są w bardzo dużej ilości do Zakładu Medycyny Sądowej,

• części ciała ludzkiego, odłączonymi od całości. Takie części powstają przy zbrodniczych lub wypadkowych ( pojazdy szynowe, śruby statków, maszyny) rozkawałkowaniach zwłok

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

W celu wstrzymania rozkładu zwłok dozwolone jest stosowanie zabiegów utrwalających „jest to prawna akceptacja zabiegów tanatopraksji i balsamowania , które w Polsce przeprowadzane były i są bardzo rzadko. Tłumaczyć to można brakiem tradycji i nieznajomość możliwości w zakresie działań pośmiertnych na zwłokach.

Dopuszczalne jest spopielenie zwłok i szczątków ludzkich

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

„Po złożeniu zwłok w trumnie i przymocowaniu wieka trumny nie wolno otwierać”. Sposób używania trumien jest także ściśle określony: wolno złożyć w niej zwłoki tylko jednej dorosłej osoby, matkę z dzieckiem nowonarodzonym lub zwłoki dwojga dzieci w wieku do lat 6.

Uregulowany został sposób transportowania zwłok w zależności od odległości oraz sposób postępowania ze zwłokami osób zmarłych na choroby zakaźne

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Również stosowna ustawa (ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych) reguluje sposób postępowania ze zwłokami. Stanowi m.in., że włoki osób zmarłych nie mogą być pochowane przed upływem 24 godzin od chwili zgonu, za wyjątkiem zmarłych na choroby zakaźne. W mieszkaniach zwłoki mogą przebywać najdłużej do 72 godzin, a „od chwili zgonu aż do pochowania powinny być przechowywane w taki sposób, aby nie mogły powodować szkodliwego wpływu na otoczenie”.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Pochówek:

Ustawa (o cmentarzach i chowaniu zmarłych) stanowi, że prawo (a nie obowiązek) pochowania zwłok ludzkich ma najbliższa „pozostała” rodzina osoby zmarłej, a mianowicie:

• pozostały małżonek,

• krewni zstępni,

• krewni wstępni,

• krewni boczni do 4 stopnia pokrewieństwa,powinowaci w linii prostej do 1 stopnia

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Prawo do pochówku mają także w określonych sytuacjach organa państwowe, wojskowe, instytucje i organizacje społeczne. Zwłoki nie pochowane przez rodzinę lub wymienione organa, mogą być przekazane szkołom wyższym do celów naukowych , w pozostałych przypadkach powinny być „ pochowane przez ośrodek pomocy społecznej miejsca zgonu”. Nie może zatem zdarzyć się sytuacja, że zwłoki pozostają nie pochowane np. w razie odmowy pochówku przez nawet najbliższą rodzinę. Takie przypadki zdarzają się, dotyczy to zazwyczaj zgonów mężów i ojców, którzy przed wieloma laty porzucili najbliższych i pierwszą wiadomością o nich po nieraz bardzo wielu latach jest zawiadomienie o śmierci i konieczności pochowania

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

W Polsce zwłoki mogą być pochowane przez złożenie w grobach ziemnych, w grobach murowanych na cmentarzach lub katakumbach i zatopione w morzu, zgodnie ze zwyczajami morskimi. Popioły, po spopieleniu zwłok lub szczątków ludzkich umieszcza się w urnach i postępuje tak samo jak ze zwłokami. Nie wolno zatem, w Polsce pochować urny w ogrodzie, przechowywać w mieszkaniu, rozsypać itp. i w tym zakresie nasze prawo odstępuje od standardów światowych.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Ekshumacja:

ekshumacja zwłok i szczątków może być dokonana (ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych) :

• na umotywowaną prośbę osób uprawnionych do pochowania zwłok za zezwoleniem właściwego inspektora sanitarnego,

• na zarządzenie prokuratora lub sądu,

• na podstawie właściwego inspektora sanitarnego w razie zajęcia tereny cmentarza na inny cel.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Ekshumacja jest dopuszczalna (rozporz. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi) w okresie od 16 października do 15 kwietnia, we wczesnych godzinach rannych, aczkolwiek dopuszczalne są i inne terminy z zastrzeżeniem zachowania szczególnych „środków ostrożności”.

W ekshumacjach ze wskazań prokuratorskich lub sądowych biorą udział medycy sądowi. Udział w takich czynnościach jest zawsze nowym doświadczeniem zawodowym i dużym przeżyciem psychicznym, które zasługują na oddzielne opracowanie.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Przedstawione powyżej uregulowania prawne dotyczące wszelkich czynności prawnych , podejmowanych zwłaszcza przez lekarzy, dotyczących śmierci człowieka i postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi są - moim zdaniem- jednoznaczne i nie budzące wątpliwości. Być może, w przyszłości, dojdzie do zmian w przepisach w związku z rozpowszechnieniem spopielania zwłok oraz wykonywania zabiegów tanatopraksji i balsamowania zwłok.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Sposób prowadzenia dokumentacji lekarskiej w razie śmierci chorego w szpitalu reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 sierpnia 2001 r w sprawie rodzajów dokumentacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej, sposobu jej prowadzenia oraz szczegółowych warunków jej udostępniania - Dz. U. Nr. 88 poz. 966.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Paragraf 16. Historia Choroby w razie zgonu pacjenta... zawiera:

• datę zgonu pacjenta - ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty,

• przyczyny zgonu i ich numery statystyczne,

• protokół komisji stwierdającej smierć mózgową, jeżeli taka sytuacja miała miejsce,

• adnotację o wykonaniu lub niewykonaniu sekcji zwłok wraz z uzasadnieniem podjętej decyzji,

• adnotację o pobraniu ze zwłok komórek, tkanek lub narządów.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Paragraf 18.

1. W razie podjęcia decyzji o wykonaniu sekcji zwłok, historię choroby po wypełnieniu części dotyczącej wypisu przekazuje się lekarzowi mającemu wykonać sekcję.

2. Lekarz wykonujący sekcję zwłok wystawia w dwóch egzemplarzach protokół badania sekcyjnego z ustalonym rozpoznaniem anatomopatologicznym. Jeden egzemplarz protokołu badania sekcyjnego pozostaje u lekarza wykonującego sekcję.

 

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Paragraf 18.

3.Historię choroby wraz z oryginałem protokołu sekcyjnego przekazuje się lekarzowi prowadzącemu lub wyznaczonemu przez ordynatora, który porównuje rozpoznanie kliniczne i epikryzę z rozpoznaniem anatomopatologicznym. W razie rozbieżności między rozpoznaniem klinicznym i rozpoznaniem anatomopatologicznym lekarz dokonuje zwięzłej oceny przyczyn rozbieżności oraz ustala ostateczne rozpoznanie choroby zasadniczej, chorób współistniejących i powikłań.

4.Lekarz prowadzący lub wyznaczony przez ordynatora przedstawia zakończoną i podpisaną przez siebie historię choroby do akceptacji i podpisu ordynatorowi oddziału

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

W praktyce lekarze patomorfolodzy wyjątkowo rzadko sporządzają po wykonaniu sekcji pełne protokoły sekcyjne, mimo jednoznacznego w/w przepisu. Najczęściej sporządzają bardzo skrótowe „Karty sekcyjne” bądź ograniczają się wyłącznie do rozpoznania patomorfologicznego. Coraz częściej, w związku z oszczędnościami odstępują od wykonywania badań histopatologicznych, które są przecież podstawowe do oceny stanu narządów. W tzw sprawach „przeciwko lekarzom” w przypadkach śmierci chorego w szpitalu, medyk sądowy musi korzystać z dokumentacji patomorfologicznej. Wówczas żąda pełnego protokołu sekcji zwłok i jestem przekonana , że niejednokrotnie są one tworzone, czasem po upływie znacznego czasu w oparciu o rozpoznanie patomorfologiczne.

ZGON - UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE

Również w sprawach „przeciwko lekarzom” wyjątkowo często , mimo istnienia pełnych do tego wskazań, ordynator odstępuje od wykonania sekcji patomorfologicznej. Wówczas bardzo często nie można w sposób pewny ustalić nie tylko przyczyny śmierci ale także prawidłowości postępowania lekarskiego wobec niemożności obiektywnego ustalenia stanu narządów wewnętrznych

Sposób prowadzenia dokumentacji lekarskiej w razie śmierci chorego w szpitalu i podjęcia decyzji o wykonaniu sekcji patomorfologicznej jest szczegółowo uregulowany w w/w rozporządzeniu. Tryb ten nie jest przestrzegany z powodu nieznajomości przepisów przez lekarzy