ZAGADNIENIA DO EGZAMINU DYPLOMOWEGO
KIERUNEK: PEDAGOGIKA
STOPIEŃ: I
rok akademicki: 2010/2011
Zagadnienia kierunkowe:
Podstawowe pojęcia pedagogiki oraz związki pedagogiki z innymi naukami.
Współczesne prądy i kierunki pedagogiczne.
Założenia i instytucje kształcenia ustawicznego.
Praca jako wartość i współczesne zjawiska w miejscu pracy - wypalenie zawodowe, mobbing.
Metody i techniki badań w pedagogice.
Typu, funkcje rodziny i jej przemiany.
Style wychowania w różnych typach rodzin.
Sieroctwo społeczne, emocjonalne dziecka i ich kompensowanie.
Podstawowe problemy pedagogiki społecznej.
Istota i przedmiot badań teorii wychowania.
Rodzaje i poziomy profilaktyki. Pojęcie psychoprofilaktyki.
Charakterystyka dydaktyki jako teorii kształcenia.
Niepowodzenia szkolne: istota i rodzaje niepowodzeń, przyczyny niepowodzeń, wybrane formy pomocy uczniom w nauce.
Klasa szkolna jako grupa społeczna i jako przestrzeń edukacyjna. Style kierowania klasą.
Nauczyciel - rola, zadania i funkcje.
Zagadnienia specjalnościowe:
Specjalność: Psychopedagogika z profilaktyką społeczną
Przedmiot i subdyscypliny psychologii. Związki psychologii z pedagogiką.
Pojęcie i obszar zainteresowań psychopedagogiki jako subdyscypliny pedagogicznej.
Behawiorystyczna koncepcja człowieka - charakterystyka, konsekwencje w obszarze planowania oddziaływań wychowawczych.
Humanistyczna koncepcja człowieka - charakterystyka, konsekwencje w obszarze planowania oddziaływań wychowawczych.
Znaczenie psychologii rozwojowej dla psychologii stosowanej - wychowawczej i klinicznej.
Pojęcie i dynamika rozwoju osobowości - na przykładzie dowolnie wybranej teorii psychologicznej.
Rozwój osobowości człowieka na przestrzeni całego życia - na przykładzie dowolnie wybranej teorii psychologicznej.
Związki psychologii społecznej z pedagogiką.
Zasady i formy wczesnej profilaktyki agresji.
Pojęcie stereotypu i uprzedzenia. Społeczne konsekwencje występowania stereotypów i uprzedzeń.
Użyteczność wiedzy z zakresu psychologii klinicznej w pracy pedagoga.
Pojęcie psychosomatyki i ogólne zasady genezy zaburzeń psychosomatycznych - do omówienia na wybranych przykładach.
Problem zaburzeń w zachowaniu dzieci - charakterystyka zjawiska, sposoby zaradcze.
Pojęcie uzależnienia. Geneza i mechanizmy uzależnienia alkoholowego.
Zasady i formy profilaktyki uzależnień.
Rodzinne i szkolne czynniki warunkujące zachowania agresywne dzieci.
Psychologiczne i społeczne uwarunkowania szkolnych niepowodzeń dzieci.
Warsztat psychoedukacyjny - jako metoda wspierania rozwoju dzieci, młodzieży i osób dorosłych.
Znaczenie stresu w życiu człowieka.
Stymulatory i inhibitory aktywności twórczej człowieka - do omówienia na dowolnym przykładzie (np. szkoła, miejsce pracy).
Specjalność: Prewencja patologii i zagrożeń społecznych
Struktura polityki kryminalnej.
Polityka karna i polityka kryminalna.
Proces naznaczania społecznego w ujęciu E. M. Schura.
Funkcje kryminalistyki.
Charakterystyka wybranych aspektów zjawiska przestępczości w Polsce.
Teorie biopsychologiczne zachowań przestępczych.
Struktura współczesnej przestępczości w Polsce.
Geneza ochrony praw człowieka.
Źródła informacji o przestępstwie.
Psychospołeczne uwarunkowania przestępczości nieletnich.
Typologia ofiar.
Problematyka ochrony danych osobowych i informacji niejawnych.
Problematyka prewencji generalnej.
Kierunki rozwoju współczesnej polityki kryminalnej.
System kar i środków karnych w kodeksie karnym.
Problematyka probacji.
Zadania prawa w społeczeństwie.
Patologia indywidualna a patologia społeczna.
Negocjacje jako metoda rozwiązywania sytuacji konfliktowej.
Zagrożenia w pracy Policji.
Specjalność: Pedagogika terapeutyczna z rehabilitacją ruchową
Ćwiczenia bierne i czynne, cele, wskazania i przeciwwskazania do ich stosowania.
Ćwiczenia funkcjonalne ręki realizowane metodą zadaniową i bezpośredniej celowości ruchu.
Ćwiczenia ogólnousprawniające, w różnych grupach wiekowych, prowadzone zespołowo.
Sport jako element uzupełniający proces leczenia.
Postępowanie terapeutyczne w bólach krzyża.
Ćwiczenia równoważne i koordynacyjne: cele, wskazania i przeciwwskazania, metodyka ćwiczeń.
Omów zasady dydaktyczno - wychowawcze w procesie terapii ruchem.
Organizacja gier i zabaw w młodszych grupach wiekowych.
Zasady realizacji treningu interwałowego.
Tok masażu leczniczego.
UGUL w procesie kinezyterapii.
Omówić założenia gimnastyki korekcyjnej i kompensacyjnej.
Pierwsza pomoc przy urazach; stłuczenia, zwichnięcia, skręcenia i złamania.
Tok lekcji wychowania fizycznego.
Omówić zakres ćwiczeń korekcyjnych.
Omówić systematykę ćwiczeń kształtujących.
Organizacja stanowiska pracy masażysty.
Sport i turystyka osób niepełnosprawnych.
Systematyka ćwiczeń oddechowych.
Miejsce masażu w procesie leczenia.
Specjalność: Pedagogika sportu i rekreacji ruchowej
Kultura fizyczna, sport, wychowanie fizyczne, rekreacja ruchowa - analiza pojęć.
Przejawy agresji w sporcie i sposoby zapobiegania.
Zasady fair play.
Zagrożenia we współczesnym sporcie.
Geneza współczesnego ruchu olimpijskiego.
Promocja zdrowia w programach wychowania fizycznego.
Metody oceny sprawności fizycznej.
Wychowawcze aspekty gier zespołowych.
Sport osób niepełnosprawnych.
Metody treningu sportowego.
Metody nauczania techniki sportowej.
Lekka atletyka- zasady metodyki nauczania.
Odnowa biologiczna procesie treningowym.
Trening szybkości - metodyka prowadzenia.
Trening wytrzymałości- metodyka prowadzenia.
Piłka siatkowa halowa (charakterystyka dyscypliny, ogólne przepisy gry, systemy gry w ataku i obronie, udział polskiej reprezentacji w rozgrywkach międzynarodowych).
Trening siłowy (pojęcie siły, podstawowe zasady treningu siłowego, podstawowe metody kształtowania siły, przykładowe mikrocykle treningu siłowego).
Piłka koszykowa - charakterystyka dyscypliny, najważniejsze założenia metodyki nauczania.
Gry i zabawy ruchowe w wychowaniu fizycznym i sporcie.
Metody i zasady nauczania przedmiotów sportowych.
Specjalność: Pedagogika opiekuńczo-wychowawcza
Pojęciowy model pedagogiki opiekuńczej.
Cechy opieki nad dzieckiem w okresie II Rzeczypospolitej.
Prekursorzy i reprezentanci pedagogiki opiekuńczej po II wojnie światowej.
Formy pracy z rodziną.
Rodzicielstwo zastępcze.
Struktura opieki.
Opieka a pomoc.
Rodzina jako środowisko opiekuńczo-wychowawcze.
Opieka jako kategoria prawna.
Polskie prawne środki ochrony rodziny.
Podstawowe założenia pracy opiekuńczo-wychowawczej.
Diagnoza i terapia w pedagogice opiekuńczej.
Metodyka pracy opiekuńczo-wychowawczej z dzieckiem sierocym.
Dramowe metody w pracy wychowawczej.
Funkcje placówek opiekuńczo-wychowawczych.
Bezdomność - obraz zjawiska i profilaktyka społeczna.
Hospicjum w służbie umierającym.
Sieroctwo społeczne-istota zjawiska.
Organizacje działające na rzecz dzieci - cele i specyfika.
Szanse i zagrożenia instytucjonalnej opieki nad dzieckiem.
Specjalność: Edukacja i promocja zdrowia
Promocja zdrowia a profilaktyka chorób. Profilaktyka pierwotna, wtórna i trzeciego stopnia.
Pojęcia: „czynnika ryzyka” oraz „grup ryzyka”.
Choroby cywilizacyjne oraz czynniki ryzyka najczęstszych chorób cywilizacyjnych.
Instytucja działające w obszarze promocji zdrowia.
Programy i organizacje międzynarodowe działające w obszarze promocji zdrowia.
Style życia i ich znaczenie dla zdrowia.
Teoria wieloczynnikowych uwarunkowań zdrowia T. Hancocka („Mandala zdrowia”).
Raport M. Lalonda oraz określenie stylu życia jako istotnej determinacji zdrowia.
Psychologiczne i społeczne skutki uzależnień.
Szkoła jako miejsce kształtowania zachowań prozdrowotnych.
Elementy psychologicznej i pedagogicznej terapii uzależnień.
Cele i zakres działań w ramach pierwszej pomocy przedlekarskiej.
Zachowania sprzyjające bezpieczeństwu, profilaktyka wypadków i urazów w środowisku szkolnym i domowym.
Profilaktyka zdrowia wobec starości.
Wybrane czynniki wskazujące stan zdrowia społeczeństwa.
Przykłady programów edukacji zdrowotnej w szkole.
Higiena pracy - podstawowe założenia i zasady.
Higiena żywienia - normy żywieniowe, zasady prawidłowego żywienia, otyłość jako problem społeczny.
Problemy dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD), z dysleksją rozwojową.
Zaburzenia okresu dojrzewania - depresja, samobójstwa, otyłość.
Specjalność: Pedagogika resocjalizacyjna
Systemy resocjalizacyjne (celkowy, progresywny, republik młodzieżowych, wioski dziecięce) - charakterystyka.
Proces demoralizacji w ujęciu Cz. Czapówa.
Nieprzystosowanie społeczne internalizacyjne i eksternalizacyjne (T. Achenbach) - charakterystyka.
Funkcje, przedmiot i cechy diagnostyki w resocjalizacji.
Teoria podkultury A. Cohena.
Resocjalizacja „psychopatów”.
Specyfika i struktura przestępczości kobiet.
Specyfika i struktura przestępczości nieletnich.
Prawne aspekty przeciwdziałania demoralizacji nieletnich.
Psychospołeczne i pedagogiczne konsekwencje nieprzystosowania społecznego dzieci i młodzieży
Pozazakładowe formy oddziaływania na nieletniego.
Zasady wychowania resocjalizacyjnego.
Procedury oddziaływań resocjalizacyjnych.
Psychologiczne podstawy oddziaływań resocjalizacyjnych (metody resocjalizacji).
Prostytucja nieletnich.
Charakterystyka działań wybranych społeczności psychokorekcyjnych.
Przemoc w rodzinie.
Grupa jako środek resocjalizacji. Charakterystyka metody samorządowej.
Polityka redukcji szkód w praktyce pracy streetworkingu.
Resocjalizacja przestępców seksualnych.
Specjalność: Edukacja wczesnoszkolna
Nauczanie wielostronne a lekcja tradycyjna.
Maria Montessori i jej system wychowania w wychowaniu przedszkolnym.
Metody wspomagające rozwijanie edukacji matematycznej najmłodszych.
Przegląd aktywizujących metod i technik nauczania wykorzystywanych w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
Klasa szkolna i jej struktura.
Kompetencje językowe i społeczne dziecka w wieku wczesnoszkolnym.
Współczesne tendencje w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej.
Integracja sensoryczna jako podstawa alfabetyzacji.
Metody wspierania aktywności edukacyjnej dziecka.
Funkcje nauczyciela w wychowaniu przedszkolnym.
Metody nauczania i ich podział.
Edukacja wczesnoszkolna w krajach UE. Analiza porównawcza wybranych modeli edukacji.
Styl pracy nauczyciela a aktywność dziecka.
Rozwijanie umiejętności kluczowych w kształceniu zintegrowanym.
Indywidualizacja procesu wychowania i kształcenia.
Kształtowanie kompetencji matematycznych dziecka w wieku przedszkolnym.
Wspieranie dziecka o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Etapy rozwoju dziecka w koncepcji Jeana Piageta.
Integrowanie rozwoju poznawczego, emocjonalnego i psychofizycznego dziecka.
Metoda Dobrego Startu.
Specjalność: Doradztwo zawodowe i personalne
Wymienić modele doradztwa zawodowego, omówić jeden.
Stres zawodowy.
Doradztwo zawodowe i personalne w wybranych krajach UE.
Proszę wymienić cztery dyscypliny pedagogiczne związane z pedagogiką pracy.
Teorie wyboru zawodu, omówić dwie.
Zarządzanie informacją zawodową.
Praca jako podstawowa kategoria pedagogiki pracy.
Podstawowe zagadnienia socjologii pracy.
Funkcje szkoły w przygotowaniu uczniów do wyboru zawodu.
Kwalifikacje zawodowe jako pojęcie zawodoznawstwa.
Przykłady aktywnych metod poszukiwania pracy.
Doradca personalny-możliwości zatrudniania.
Rozmowa doradcza jako podstawowa metoda w poradnictwie.
Mobbing w procesie pracy zawodowej.
Zadania urzędów pracy.
Rola poradni psychologiczno-pedagogicznej.
System poradnictwa zawodowego w resorcie edukacji.
Rola rodziców w wyborze drogi edukacyjno-zawodowej uczniów.
Funkcje poradnictwa zawodowego.
Cechy osobowościowe doradcy zawodowego i personalnego.
1