Gerard Ciołek „Chałupy podcieniowe na Pomorzu”, 1939, BHSiK, R.VII, nr 2, s. 169-175

Chałupy podcieniowe charakterystyczne są dla regionu Pomorza- dorzecze Brdy i Wdy, Kaszuby. Tworzą one skupiska w obrębie płn. granicy zasięgu wieńcówki:

• Płd. Kaszuby

• Na Kociewku, na pd-zachód od Stargardu

• Okolice Chojnic, Tucholi i Sępolna

Zachowane domy podcieniowe w większości pochodzą z XVIIIw. I początku XIXw. Najstarsza data jest rok 1787 wycięty na nadprożu chałupy w Lipuskiej Hucie.

Domy koncentrują się we wsiach: Skórzewo, Osiek, Ostrowite, Silno, Lubiewo.

Podcień jest to wystawa wraz z wejściem od strony szczytowej. Zajmuje całą szerokość szczytu lub jego część(przyłap).

Podcień pełny wsparty jest na słupach od 2 do 7, w przyłapach ilość przęseł dochodzi do 3. Podcienie częściowe-przyłapy powstawały poprzez zabudowanie przęseł podcieni pełnych, później stała się formą gotową.

Ujednolicone zależności między elementami domu :

• Stosunek wysokości zrębu do szerokości domu 1:3

• Stosunek długości krokwi do szerokości domu 3:4 lub 4:5

Dowodzi to , iż istnieją zasady kompozycji przenoszone droga tradycji z pokolenia na pokolenie w rodach mistrzów cieśli i budowniczych. Zasady te niewątpliwie sięgają czasów średniowiecza, kiedy zasady kompozycji oparte były na geometrii figur doskonałych kół, trójkątów i kwadratów.

1