Nauka i kultura na przełomie XIX / XX wieku/ przemiany ideowe

str. 274- 285

  1. Wiek XIX- stulecie rozwoju nauki i rewolucji przemysłowej

  1. Medycyna:

- Ludwik Pasteur- szczepionka przeciw wściekliźnie,

- leki- aspiryna,

- sterylizacja narzędzi operacyjnych,

- teoria o pochodzeniu gatunków Karola Darwina,

  1. Fizyka:

- odkrycie promieni X- Wilhelm Roentgen ( 1895)

- zjawisko promieniotwórczości- Maria Słodowska- Curie i Piotr Curie: polon i rad,

- teoria względności - Albert Einstein- 1905- E+MC2

  1. wiek XIX- wiek powieści:

- powieści w odcinkach gazet,

- powieściopisarze:

Karol Dickens- Oliver Twist, David Copperfield, Opowieści wigilijne,

Lew Tołstoj- Wojna i pokój, Anna Karenina,

Fiodor Dostojewski- Zbrodnia i kara, Bracia Karamazow,

Joseph Conrad- Lord Jim,

Bolesław Prus i Henryk Sienkiewicz

  1. prądy artystyczne na przełomie XIX / XX wieku:

- akademizm- akademie sztuk pięknych, tematyka religijna, historyczna, mitologiczna,

- impresjonizm- zaprzeczenie akademizmu, Claude Monet- Impresja- wschód słońca ( stąd nazwa), Vincent van Gogh, pokazywanie świata, takim, jaki jest, wrażenia zmysłowe, tematyka- pejzaże i sceny z życia,

  1. kinematografia:

- Auguste i Louis Lumiere- 1895- film wyjście robotników z fabryki,

- kamera ręczna- Kazimierz Prószyński,

  1. Przemiany ideowe:

  1. anarchizm- przeciwnicy państwa, popularność we Włoszech, Francji, Hiszpanii- Michaił Bakunin, Piotr Kropotkin, często terroryści, zamachy na przywódców krajów, edukacja najuboższych, związki zawodowe,

  2. chrześcijańska demokracja- chadecja- encyklika Rerum novarum papieża Lerona XIII

  3. nacjonalizm- państwa narodowe, teorie rasistowskie, szowinizm, niechęć wobec obcych,

  4. syjonizm- nacjonalizm żydowski, , utworzenie państwa żydowskiego w żiemi Świętej- Teodor Herzl,

  5. I Międzynarodówka- 1864- Londyn, rywalizacja marksistów i anarchistów,

  6. II Międzynarodówka- 1889- Paryż, federacja partii marksistowskich, silna pozycja SPD- Socjaldemokratyczna Partia Niemiec,

  1. Walka o emancypację, czyli równouprawnienie kobiet- ruch sufrażystek ( głosowanie w wyborach, studia, ): Finlandia- 1893