WYKŁAD III

Funkcja pieniądza:

1. Pieniądz jako miernik wartości - wynika to z tego, że pieniądz swoją ilością wymierza wartość towarów. Powstaje zjawisko ceny - jest to wartość towaru wyrażana w pieniądzu. Jeżeli mamy do czynienia z ceną rynkową (podobne towary po podobnej cenie) oznacza to, że w pieniądzu została wyrażona wartość rynkowa towaru.

2. Pieniądz jako środek cyrkulacji (środek wymiany) - funkcja ta wyjaśnia użyteczność pieniądza (podstawową) dlatego że pieniądz upraszcza wymianę i upraszcza rachunek ekonomiczny (który czasami był prowadzony w formie intuicyjnej kalkulacji)

Wymiana barterowa - TOWAR ZA TOWAR

Pieniądz rozbił akt wymiany do dwóch aktów sprzedaży i kupna. Uproszczenie wymiany i rachunku kalkulacji polega na tym, że rachunek kalkulacji staje się jednorodny (jest prowadzony w jednostkach pieniężnych) oraz w sposób wykładniczy maleje ilość informacji niezbędnej do przeprowadzenia tej kalkulacji - przy braku pieniądza należałoby znać przy 100 towarach 4950 proporcji wymiany w przypadku jego obecności wystarczy znać 100 cen.

Skutek realizacji tej funkcji, naruszeniu ulega zbilansowanie popytu i podaży na rynkach lokalnych. W przypadku wymiany barterowej oferta podaży na danym rynku konkretnego towaru była jednocześnie ofertą popytu na inny towar. W przypadku wprowadzenia pieniądza nastąpiło rozerwanie w przestrzeni i czasie transakcji wymiany towaru za towar. Sprzedaż towaru nie koniecznie oznaczała więc kupno na tym samym rynku i w tym samym czasie innego towaru. W rezultacie mogła pojawić się niezrealizowana podaż (niesprzedane towary) oraz wzróść niezrealizowany popyt.

3. Pieniądz jako środek gromadzenia skarbów.

Funkcję tę należy rozumieć jako możliwość kumulowania siły nabywczej poprzez dokonywanie oszczędności. Przez oszczędności będziemy rozumieli tą część dochodów gospodarstw domowych, które nie zostały na bieżąco wydane na rynku.

4. Pieniądz jako środek płatniczy.

Funkcja wiąże się z tym, że pieniądz jest środkiem ostatecznej zapłaty. Dzięki uiszczeniu wartości w pieniądzu, wszelki zobowiązanie z tytułu sprzedaży towaru ze strony dostawcy ustają. Ponadto w związku z tą funkcją pojawiła się możliwość jednorodnego zapisu zobowiązań z tytułu dostawcy a w ślad zatem zaoferowaniu różnych produktów o charakterze finansowym w postaci kredytów, pożyczek, obligacji, weksli i innych - są to instrumenty które realizują możliwość oddzielenia w czasie dostawy towaru i płatności. Jeżeli chodzi o obligacje - jest to instrument zaciągania długu u przypadkowego właściciela.

5. Funkcja pieniądza światowego.

Warunkiem uznania danej waluty za pieniądz światowy jest:

• zjawisko jej powszechnej wymienialności na waluty lokalne w większości krajów świata oraz nominowanie największych i najistotniejszych transakcji w tej walucie.

• to że jedna i ta sama waluta zaczyna obsługiwać transakcje zawierane na obszarach różnych państwa.

KLASYFIKACJA RYNKU

Realizując jakąkolwiek klasyfikacje należy podać kryteria tej klasyfikacji, które czynią ja przejrzystą. Są 3 klasyfikacje:

I Z UWAGI NA PRZEDMIOT OBROTU NA RYNKU

1. Rynek dóbr konsumpcyjnych

2. Rynek czynników produkcji - to te zasoby które są używane w procesie wytwórczym

Rynek dóbr kapitałowych (k. Rzeczowy) - technologia, maszyny, zakłady produkcyjne

Rynek zasobu ziemi

Rynek pracy

3. Rynek finansowy dzieli się na:

a) rynek kapitałowy finansowy na których obracane sa produkty długoterminowe - z terminem realizacji powyżej 1 roku od daty sprzedaży

Do nich mogą należeć:

• obligacje wieloletnie

• kredyty długoterminowe

• akcje

b) rynek pieniężny - obracane są na nim produkty finansowe krótkoterminowe do których należą:

• bony skarbowe

• weksle

• obligacje 1rok

• pożyczki i kredyty krótkoterminowe

4. Rynek wartości niematerialnej

Rynek licencji, patentów, know-how (wiedzieć jak), marki, prawa

II Z UWAGI NA ZASIĘG RYNKU

1. Rynek lokalny.

2. Rynek regionalny

3. Rynek krajowy - w kraju

4. Rynek zagraniczny - oba podmioty zagranicą

5. Rynek międzynarodowy - 1 zagranica, 1 w kraju

6. Rynek światowy - w kraju i zagranicą

III ZE WZGLĘDU NA LEGALNOŚĆ

Nie ma rynków półlegalnych

Jest rynek BIAŁY, SZARY, CZARNY

RYNEK BIAŁY - legalny, zgodny z prawem. Legalność nie oznacza akceptacji społecznej danej działalności (istnieje odwrotna strona medalu, gdzie działalność nielegalna może być powszechnie tolerowana z uwagi na zbyt wysokie kwoty doprowadzenia tej działalności do zgodności z prawem)

RYNEK SZARY - jest to działalność nielegalna z uwagi na to, że podmioty ją prowadzące w sposób niedozwolony unikają, uciekają od zobowiązań podatkowych i para podatkowych.

RYNEK CZARNY - to taki, którego uczestnicy prowadza działalność zakazana prawem (praca bez zezwolenia, narkotyki)

---