Temat: Choroby alergiczne skóry.

Choroby alergiczne skóry należą do najczęstszych dermatoz. Alergia jest schorzeniem u podstaw którego leży nieprawidłowa (nadmierna) reakcja układu odpornościowego na czynniki zewnętrzne. Do alergenów zaliczamy:

• substancje lotne (pyłki, kurz, sierść, zarodniki pleśni)

• niektóre pokarmy (mleko, jaja, cytryny, kakao)

• związki i substancje chemiczne (metale, guma, barwniki, konserwanty, leki)

• jady owadów (pszczoły, osy, szerszenia)

Głównymi komórkami efektorowymi są mastocyty (komórki tuczne) opłaszczone swoistymi przeciwciałami klasy IgE. Po wniknięciu do organizmu alergenu następuje jego związanie z przeciwciałami. W wyniku tej reakcji dochodzi do aktywności mastocytów, wydzielania tzw. mediatorów reakcji alergicznej, do których zaliczamy m. in. HISTAMINĘ. Wydzielane mediatory są odpowiedzialne za objawy choroby alergicznej powodując:

• zwiększenie wydzielania śluzu przez błonę śluzową (katar, kichanie, łzawienie)

• podrażnienie zakończeń nerwowych powodujące świąd, ból, zaczerwienienie

• skurcz mięśni gładkich oskrzeli, obrzęk błony śluzowej, wzrost wydzielania śluzu do światła oskrzeli, a w efekcie trudności w oddychaniu

• nadmierny rozkurcz naczyń krwionośnych (zaczerwienienie)

• zwiększenie przepuszczalności naczyń włosowatych (powstaje obrzęk, bąbel pokrzywkowy)

Wstrząs anafilaktyczny - gwałtowny i najgroźniejszy objaw kliniczny alergii o charakterze ogólnoustrojowy. Warunkiem wystąpienia jest co najmniej dwukrotne zetknięcie się z alergenem. Zespół pełnoobjawowy może prowadzić do śmierci i obejmuje m. in.:

• poblednięcie

• utratę przytomności

• szybki, płytki oddech

• wymioty

• biegunkę

• spadek ciśnienia krwi

• poty

• złe samopoczucie

Podaje się choremu hydrokortyzon i wapń, w rozwiniętym wstrząsie podaje się adrenalinę podskórnie.

Mamy następujące testy alergiczne:

• skórne

• z krwi

• pokarmowe (eliminacja)

• naskórkowe (płatkowy)

• punktowe

POKRZYWKA

Grupa chorób objawiających się wystąpieniem bąbli pokrzywkowych i świądu. Rodzaje pokrzywki według kryterium czasowego:

• ostra - do 4 tyg.

• podostra - 4-6 tyg.

• przewlekła - powyżej 6 tyg.

• nawrotowa

wyróżniamy postacie o podłożu alergicznym, fizykalnym oraz pokrzywki niealergiczne. Alergenami mogą być: leki, pokarmy, alergeny wziewne. Pokrzywka fizykalna jest związana z działaniem na skórę zimna, ciepła lub promieni słonecznych.

Obraz kliniczny - Jedynymi wykwitami są bąble pokrzywkowe. Wysiew zmian jest zwykle krótkotrwały, kilku-kilkunastogodzinny, czasem do 48 godz. wykwity są bardzo swędzące. Zmianom skórnym może towarzyszyć obrzęk błon śluzowych jamy ustnej i górnych dróg oddechowych. Czasem występują również nudności, migreny, spadek ciśnienia tętniczego krwi.

Bąbel pokrzywkowy - powstaje wskutek gwałtownego przesięku surowiczego z łożyska naczyniowego do otoczenia. Obrzęk ten powoduje ucisk naczyń krwionośnych w otoczeniu i w następstwie lokalnego niedokrwienia - wykwit przyjmuje kolor porcelanowy).

OBRZĘK NACZYNIORUCHOWY (QUINKIEGO):

• niezapalny obrzęk warg, otoczenia oczu, policzków, języka, śluzówki górnych dróg oddechowych

• nagły początek i szybkie ustępowanie zmian

• brak świądu

• nawrotowy charakter schorzenia

• zajęcie krtani zagraża życiu chorego

• reakcja alergiczna m. in. na leki, substancje wziewne, pokarmy

ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY:

• schorzenie uwarunkowane genetycznie (w rodzinie choroby z kręgu atopii)

• w przebiegu choroby wyróżniamy fazę ostra i przewlekłą

• w fazie ostrej zmiany mają charakter grudek obrzękowych i pęcherzyków na podłożu rumieniowym

• dalej pęcherze przechodzą w nadżerki i strupy

• w fazie przewlekłej dochodzi do procesu - zliszajowacenia, zgrubienia naskórka i skóry, ciemniejszego ich zabarwienia, pogłębienia poletkowania

• zmiany przewlekłe zlokalizowane są w zgięciach łokciowych, kolanowych, na twarzy, szyi, czasem na tułowiu i częściach wyprostnych kończyn

• wskutek przewlekłego świądu i drapania paznokcie stają się wypolerowane (tzw. lakierowane paznokcie)

• cechą charakterystyczną skóry atopowej jest biały dermografizm („pisanie” po skórze)

• u dzieci cechą charakterystyczną jest wypryskowy stan zapalny dłoni i podeszw, nasilający się w okresie zimowym

• choroba ma przewlekły i nawrotowy przebieg

WYPRYSK (Egzema):

Jedna z najczęstszych chorób skóry charakteryzująca się powierzchownym stanem zapalnym, rozwijającym się pod wpływem różnorodnych czynników, nie zawsze wykrywalnych.

Wyróżniamy kilka odmian w zależności od mechanizmu powstawania:

• Wyprysk kontaktowy alergiczny

• wyprysk kontaktowy z podrażnienia

• wyprysk zawodowy (praca w określonych warunkach)

• wyprysk potnicowy

• wyprysk rogowaciejący

• wyprysk pieniążkowy (ogniska chorobowe wielkości monetarnej)

• wyprysk podudzia (choroba związana z zespołem przyżylakowym)

Wyprysk może mieć postać ostrą, podostrą i przewlekłą. W fazie ostrej i podostrej ogniska chorobowe (stanowią je grudki obrzękowe i pęcherzyki na rumieniowym podłożu) są nieostro odgraniczone od skóry zdrowej. Są one na różnym etapie rozwoju.

Wyprysk przewlekły charakteryzuje się zliszajowaceniem oraz obecnością przeczosów z powodu uporczywego świądu.

2