WZROK, WIDZENIE

Telerecepcja

• Odbieranie wrażeń zmysłowych/oko/

• Drogi nerw wzrokowy

• Ośrodki /ciało kolankowate boczne, wzgórek górny blaszki pokrywy

• Promienistość wzrokowa

• Pole wzrokowe kory

Zmysł wzroku

• Odbieranie informacji ze świata zewnętrznego

• /fotoreceptory ------>pochłonięcie wiązki światła -----> przemiana barwników ---->impuls------> n. wzrokowy

Percepcja

• Złożone wrażenia zmysłowe obejmujące jednoczesną analizę pobudzenia różnych receptorów

• Adekwatne do tych wrażeń zachowanie

Fotoreceptory:

• Są częścią OUN

• Charakteryzują się odpowiedzią wolną

• Hyperpolaryzacja

• Oko-własny narząd ruchu/lepsza funkcjonalność

• Wysoka zdolność integracji sygnałów

• Wielotorowość informacji

• Optymalna adaptacja /400 -750 nm/

Budowa oka

• Gałka oczna:

• Błona zewnętrzna/rogówka, twardówka/

• Błona środkowa/naczyniówka, ciało rzęskowe, tęczówka, soczewka/

• Błona wewnętrzna/siatkówka - retina/

Błona zewnętrzna:

• Twardówka

• Rogówka - beznaczyniowa

• Od zewnątrz = filtr łzowy / łzy ok..0,6 - 1,0 g/24 h

• Od wewnątrz - płyn wodnisty

• Komora przednia

Błona środkowa:

• Tzw. błona naczyniowa

• Naczyniówka - odżywianie zew. siatkówki

• Ciało rzęskowe / m rzęskowy/

• Tęczówka / nabłonek barwnikowy ciecz wodnista oka/ obwódka rzęskowa - soczewka

• Otwór źreniczny mm. rzęskowe - przesłona

Błona wewnętrzna:

• Siatkówka - retina

• Część ślepa

• Część receptorowa - 10 warstw

• Warstwa zewnętrzna -kom. nerwowe

• Warstwa środkowa - kom. dwubiegunowe

• Warstwa wewnętrzna - kom. zwojowe

Komórki siatkówki

• Kom. pręcikonośne

• Kom. czopkonośne

• Kom dwubiegunowe

• Kom. zwojowe

• Kom. poziome

• Kom. amakrynowe

• Kom. glejowe

Oko - układ optyczny

• Układy optyczne załamujące promienie świetlne

• Rogówka

• Ciecz wodnista /komora przednia/

• Soczewka

• Ciało szkliste

Oś optyczna

• Przechodzi przez punkty główne układu optycznego oka

Oś widzenia

• Przesunięta około 5 stopni przyśrodkowo na rogówce od osi optycznej - kończy się na dołku środkowym plamki żółtej

• Plamka żółta - skupienie kom. nerwowych czopkonośnych

• Plamka ślepa - tarcza nerwu wzrokowego

Obraz na siatkówce

• Rzeczywisty

• Pomniejszony

• Odwrócony

Akomodacja

• Zdolność do patrzenia w bliży i dali

• Zmiany krzywizny soczewki

• Działanie mm. rzęskowych

• Dziecko - 8,6 cm, 20 r.ż - 10,4 cm, 60 r.ż - 83,3 cm

Konwergencja

• Ustawienie gałek ocznych do bliży , tak by osie optyczne przecinały się

• Zbieżność gałek ocznych

Reakcja źrenic

• Rozszerzanie - zmniejszanie natężenia światła, oddalanie się -skurcz m. rozwieracza źrenicy

• Zwężanie- wzrost natężenia światła, zbliżanie się obserwowanego przedmiotu - skurcz m. zwieracza źrenicy

Oko miarowe

• Rogówka r 7,4 - 8 mm

• Siłą refrakcji/łamania/ 1,376

• Dla całego oka - 60 dioptrii

• Dłg. gałki ocznej 24,21 mm

• Punkt dali wzrokowej

• Punkt bliży wzrokowej

• Obraz na siatkówce

Oko nadwzroczne

• Obraz powstaje za siatkówką

• Nadwzroczność fizjologiczna /12 - 14 rok/ - wzrost gałki ocznej

• szkła tzw.+

Oko krótkowzroczne

• Obraz powstaje przed siatkówką

• Niska -4,0

• Średnia 4,25- 8,0

• Wysoka > 8

• Osiowa - optyka OK. oko za długie

• Refrakcyjna - optyka< 60, oś - norma

Widzenie

• Fotorecepcja siatkówki- pochłonięcie wiązki światła

• Fotopigmenty pochłaniają wit. A

Komórki wzrokowe pręcikonośne

• 120 mln

• Rodopsyna tzw.czerwień wzrokowa

• Rj. retinen +skotopsyna

• Dłg. fali 500 nm

• Widzenie zmierzchowe

• Widzenie skotopowe

Komórki wzrokowe czopkonośne

• 6,7 mln

• Jodopsyna /retinen + fotopsyna

• Niebieskoczułe - 420 - 440 nm

• Zielonoczułe 530 - 540 nm

• Czerwono-żółte 660 - 680 nm

• Widzenie barwne, natężenie

• Widzenie fotopowe

Percepcja wrażeń wzrokowych

• Funkcja współpracy obu siatkówek z OUN

• Fuzja - nakładanie się w korze mózgu w 17 polu Brodmana wokół bruzdy ostrogowej w płacie potylicznym dwu obrazów siatkówkowych w jeden

Pole widzenia

• Wszystkie wrażenia wzrokowe, których doświadcza się po pobudzeniu optyczno -sensorycznym całej siatkówki przy patrzeniu w jeden określony punkt

• Obraz przestrzeni otaczającej

Widzenie obuoczne

• Widzenie stereoskopowe -wrażenie poczucia głębi i plastyki

• Paralaksa - różnica obrazu danego przedmiotu na siatkówkach obu oczu/ różny kąt padania

Ruchy gałki ocznej

• Ruchy szybkie- przenoszenie wzroku

• Ruchy wolne - poruszający się przedmiot

• Ruchy przy impulsacji z przedsionków

• Ruchy konwergencyjne

Mięśnie oka

• N -III-okoruchowy -mięsień prosty górny, dolny, przyśrodkowy, skośny dolny

• N IV -bloczkowy - mięsień skośny górny

• N VI- odwodzący- mięsień prosty boczny

17