Komputer - szansą dla niepełnosprawnych

Jako nauczyciel pracujący z dziećmi z grup dyspanseryjnych w klasach integracyjnych zacząłem się zastanawiać w jaki sposób w naszej szkole można by pracować z dziećmi niepełnosprawnymi, aby w przyszłości przyniosło im to wymierne korzyści. Już wcześniej wykorzystywałem komputer do zajęć rozładowujących napięcia emocjonalne (programy multimedialne) oraz do zajęć wyrównawczych (rewalidacja informatyczna).

Po moich 4-letnich doświadczeniach wiem, że praca z komputerem jest dla dziecka atrakcyjna, jednocześnie przynosząca wiele korzyści zarówno w pracy terapeutycznej jak
i dydaktycznej. W pewnym momencie uświadomiłem sobie, że komputer może posłużyć nie tylko do pracy reedukacyjnej lecz daje szanse dziecku niepełnosprawnemu w ułatwieniu przyszłego życia a nawet w znalezieniu pracy (poprzez Internet). W wielu krajach takich jak Szwecja, Niemcy czy USA dosyć dawno dostrzeżono szanse jakie niesie praca osób niepełnosprawnych z komputerem. Osoby te pracują jako urzędnicy, projektanci wnętrz, ogrodów, graficy komputerowi, wykonują prace chałupnicze, tłumacza teksty itp. Z roku na rok wachlarz prac jakie wykonują niepełnosprawni jest coraz większy, rośnie dzięki stałemu rozwojowi globalnej infrastruktury sieciowej jaką jest Internet.

Wbrew obiegowej opinii użytkownik komputera nie musi wcale posiadać wysokiego poziomu sprawności w tym sprawności intelektualnych. Dzieci niepełnosprawne, w tym także umysłowo upośledzone którym dano możliwość pracy przy komputerze bardzo chętnie z tej możliwości korzystają. Nadzwyczaj szybko opanowują arkana podstawowej obsługi komputera a także obsługi programów komputerowych - początkowo prostych, później coraz bardziej złożonych. Oczywiście nie należy zapominać, że komputer to tylko narzędzie w pracy
z dzieckiem, które nigdy nie zastąpi dialogu, bliskości drugiej osoby, wsparcia grupy. Dzięki pracy dziecka niepełnosprawnego przy komputerze można zauważyć że dziecko takie rozwija się intelektualnie, emocjonalnie i społecznie.

Zastosowanie komputera prowadzi do realizacji zadań edukacyjnych z których najważniejsze to:
- Przysposabianie młodzieży do przyszłych zawodów,
- Rozwijanie zainteresowań,
- Wyposażanie uczniów w umiejętności posługiwania się komputerem, jako środkiem podnoszącym sprawność własną i działań zbiorowych.

Nauczyciel pracujący z dziećmi niepełnosprawnymi przy pomocy narzędzia jakim jest komputer musi spełniać kilka podstawowych warunków
- Dobra znajomość psychologii rozwojowej,
- Prawidłowa diagnoza dziecka,
- Rozpoznanie potrzeb i możliwości dziecka,
- Napisanie szczegółowego planu pracy,
- Znajomość obsługi komputera, a zwłaszcza jego funkcji i programów ułatwiających pracę niepełnosprawnym,
- Szeroko rozumiana wrażliwość,
- Dokształcanie się w dziedzinie informatyki,
- Gromadzenie (o ile jest to konieczne) odpowiedniego sprzętu ułatwiającego pracę niepełnosprawnym dzieciom (np. specjalne myszy, joystiki, programy multimedialne.)

Podsumowując ten artykuł zachęcam do najszerszego wykorzystania komputera (w tym Internetu) do pracy z dziećmi, dla których być może jest to jedyna szansa na prawdziwą integrację w dorosłym życiu.

Opracowanie: mgr Janusz Gruba

---