Pojęcia i definicje dotyczące pedagogiki specjalnej w świetle literatury
Wszystkie moralne i polityczne zobowiązania wobec dzieci zawarte w deklaracjach Konwencji Praw Dziecka, spoczywają nie tylko na państwie, ale praktycznie na całej dorosłej części społeczeństwa.
Podmiotami działającymi na rzecz dzieci z niepełnosprawnościami w Polsce są :
Ministerstwo Edukacji Narodowej, organizacje społeczne, fundacje i osoby prywatne.
Pedagogika specjalna łącząca się celami z pedagogiką ogólną lecz działająca w pogłębianiu, dynamizowaniu i wzbogacaniu metod pracy (1, zajmuje się osobami upośledzonymi, również umysłowo.
Jednostki z upośledzeniem umysłowym żyją w społeczeństwie, w którym warunki życia oraz normy są dostosowane do potrzeb przede wszystkim ludzi w normie.
Pedagogika specjalna, mając na uwadze indywidualne możliwości i obciążenia osób upośledzonych umysłowo, zmierza do optymalnego ich rozwoju i aktywnego, oraz w miarę pełnego udziału w życiu społecznym.
Aby wyjaśnić zakres i specyfikę pracy szkoły specjalnej należy przybliżyć i wyjaśnić, w oparciu o bogatą literaturę fachową, terminologię i zakres pojęć.
W placówkach specjalnych dla uczniów upośledzonych umysłowo procesowi kształcenia i wychowania podlegają uczniowie z różnym stopniem upośledzenia, stąd konieczność zdefiniowania w pierwszej kolejności tego właśnie pojęcia.
Jedną z pierwszych prób określenia upośledzenia umysłowego była definicja Kraepelina ( 1915). Terminem oligofrenia określił grupę złożoną pod względem etiologii, obrazu klinicznego i zmian morfologicznych anomalii rozwojowych, która posiada wspólną podstawę patogenetyczną, a mianowicie totalne opóźnienie rozwoju psychicznego.
Wiek dwudziesty to okres, w którym postępy cywilizacyjne spowodowały rozwój nauki w ogóle. Powstało zatem wiele definicji z różnych dziedzin nauki, w tym także liczne wyjaśnienia pojęcia upośledzenia umysłowego.
W tego typu pracy trudno przeprowadzić wnikliwą i rzetelną analizę teoretyczną tego zagadnienia, dlatego powołamy się na dwie znaczące.
Amerykański uczony Edgar Doll stworzył teorię, według której niedorozwój umysłowy zawiera następujące elementy :
1. 1. niedojrzałość społeczną,
2. 2. spowodowaną przez niską sprawność umysłową,
3. 3. o charakterze rozwojowym,
4. 4. nie przemijającą w miarę dojrzewania,
5. 5. pochodzenia konstytucjonalnego,
6. 6. nieodwracalną ( Clarke i Clarke) (2
Według R. Kościelaka „ upośledzenie umysłowe jest to istotnie niższy od przeciętnego poziom funkcjonowania intelektualnego o charakterze globalnym oraz z zaburzeniami w zakresie dojrzewania, uczenia się i przystosowania społecznego, spowodowane przez czynniki genetyczne i egzogenne na podłożu względnie trwałych zmian w ośrodkowym układzie nerwowym”. (3
Generalnie pedagogika uregulowała teorię, a w tej pracy ujęłyśmy ją za podstawę ,według której upośledzona jest jednostka z odchyleniem od normy, w której występują :
- trudności w rozwoju,
- - trudności w poznawaniu świata,
- trudności w przystosowaniu się do środowiska społecznego.
___________________________________